Φέτος συμπληρώνονται 40 χρόνια από το θάνατο του Νίκου Ξυλούρη, στις 8 Φεβρουαρίου 1980. Το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας τη μνήμη του, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει στην ιστοσελίδα ert.gr/news/arxeio-afierwmata/ το έκτακτο αφιέρωμα που προβλήθηκε στην ΕΡΤ το 1980, με αφορμή το θάνατό του, στο οποίο μιλούν γι’ αυτόν άνθρωποι που τον..
έζησαν από κοντά και συνεργάστηκαν μαζί του, ενώ προβάλλονται αποσπάσματα από τη συνέντευξη που είχε παραχωρήσει ο ίδιος στον δημοσιογράφο Δημήτρη Λυμπερόπουλο το 1975.
H εκπομπή ξεκινά με πλάνα από τα Ανώγεια, όπου γεννήθηκε και έκανε τα πρώτα μουσικά του βήματα ο Νίκος Ξυλούρης. Ο δήμαρχος Ανωγείων μιλά για τον Ψαρονίκο, όπως τον αποκαλούσαν επίσης. Παράλληλα, προβάλλονται αποσπάσματα από τη συνέντευξη που παραχώρησε το 1975 ο Νίκος Ξυλούρης στον δημοσιογράφο Δημήτρη Λυμπερόπουλο, όπου, μεταξύ άλλων, μιλά για τα πρώτα του βήματα στο χώρο, αλλά και για την προσπάθειά του να αγαπήσει το ευρύ κοινό την κρητική μουσική. Αναφέρεται όμως και στα χρόνια που δούλεψε στην Κρήτη ως λυράρης και τραγουδιστής, στην απόφασή του να έρθει στην Αθήνα, ενώ αποκαλύπτει τα μελλοντικά του σχέδια.
Για τον Νίκο Ξυλούρη μιλά ο συνθέτης Χριστόδουλος Χάλαρης, τονίζοντας ότι: «Ήταν ο σημαντικότερος εκπρόσωπος μιας τεράστιας τραγουδιστικής και μουσικής παράδοσης, της κρητικής, που την υπηρέτησε με ιδιοφυία».
«Στην σκέψη μου τον τοποθετώ σαν ένα σύμβολο των πιο ευγενικών ανθρώπινων αισθημάτων. Γιατί ο Νίκος Ξυλούρης ήταν η προσωποποίηση της ευγένειας, της καλοσύνης και προπαντός ήταν η πεμπτουσία της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της δικαιοσύνης και της ελευθερίας», συμπληρώνει ο συνθέτης Χρήστος Λεοντής.
Για τον Νίκο Ξυλούρη μιλούν επίσης, ο παραγωγός Γιώργος Πετσίλας, ο Κώστας Μανιουδάκης, διευθυντής «Έκφρασης 80», ο σύμβουλος δημοσίων σχέσεων Βασίλης Αποστολίδης, η τραγουδίστρια Βίκυ Μοσχολιού και ο λυράρης Κώστας Μουντάκης.
Επιμέλεια εκπομπής: Ηλίας Μασούρας
Έτος παραγωγής: 1980
Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση: ert.gr/arxeio-afierwmata/nikos-xyloyris-8-fevroyarioy-1980/