Aρκεί να μην είναι εμμονικός ή ιδεοληπτικός, αλλά
χρήσιμος και δημιουργικός: ένας φόβος εξελεγκτικός, ας πούμε, της
πολιτικής και προγραμματικής συνέπειας του κόμματος
Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής
«Κορωνοϊός, μικροβιοφοβία, μόλυνση, πασοκοφοβία, επιμόλυνση, πασοκοποίηση, Ανδρέας, Τσίπρας, Ευκλείδης...»: ένας υπερρεαλιστικός συνειρμός - ένα εφιαλτικό όνειρο. Που ολοκληρώνεται με 53+ μασκοφόρες φιγούρες να πηδούν στον χαοτικό κυβερνοχώρο από το ιντερνετικό «Ανοιχτό Παράθυρο»...
Ο συνειρμός υπέβοσκε υποσυνείδητα καθώς διάβαζα για την οργή που κατέλαβε τους Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες όταν πληροφορήθηκαν το μεγάλο...
πήδημα του πρώην ηγέτη τους Ζίγκμαρ Γκάμπριελ από το παράθυρο του SPD στην κεντρική πύλη της Deutsche Bank. «Πουλάει την ψυχή του» σχολίαζαν οι κομματικοί σύντροφοί του, υπαινισσόμενοι ιδεολογική μετάλλαξη σε βαθμό... pasokification!
Ξεχνώντας, προφανώς, ότι ο όρος pasokification σημαίνει «τη μετάλλαξη ενός κόμματος από κόμμα της ευρύτερης Αριστεράς (της αριστερής Σοσιαλδημοκρατίας) σε κόμμα της νεοφιλελεύθερης συναίνεσης». Πράγμα που στο κόμμα τους (το SPD) και στους ίδιους -όπως και σε όλα τα κυβερνητικά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης- είχε επισυμβεί πολλά χρόνια πριν: τότε που το σοσιαλιστικό κουαρτέτο των Μπλερ - Σρέντερ - Ζοσπέν - Σημίτη άρχισαν να την κάνουν με ελαφρά πηδηματάκια προς το μέρος του συστημικού νεοφιλελευθερισμού... τραγουδώντας «είμαστε η υπεύθυνη αριστερά».
Μια φάλτσα συμφωνία πολιτικών και ιδεολογικών στρεβλώσεων που υμνούσε ως αξιοθαύμαστη επίδειξη κυβερνητικής υπευθυνότητας την προσαρμογή στο νεοφιλελεύθερο συστημικό περιβάλλον. Με αρχική συνέπεια τη συντριβή του ΠΑΣΟΚ (pasokification) και την επιδημική εξάπλωση του... ιού στην ευρύτερη περιοχή της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας.
*******
Ο φόβος «μόλυνσης» του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ απ’ τον... ιό «pasokification» είναι υπαρκτός, κι ας γελάμε εμείς οι... ατρόμητοι: ευδοκιμεί στον χώρο των προερχομένων απ’ την παραδοσιακή Αριστερά μελών του κόμματος, ιδιαίτερα δε στην περιοχή της «κομμουνιστικής ανανέωσης» (από την οποία δεν κρύβω ότι, ιδεολογικά, κατάγομαι) εξατομικευόμενος, στο περίπου, με τον τρόπο του Ευκλείδη Τσακαλώτου: «Θα ήμουν αφελής ή ανιστόρητος αν δεν φοβόμουν τη μόλυνση του ΣΥΡΙΖΑ από την πασοκοποίηση»...
Ισχύει... Κάθε μέλος, οπαδός ή ψηφοφόρος του ΣΥΡΙΖΑ του 31+%, του πλέον επιτυχημένου κυβερνητικού κόμματος της ευρωπαϊκής Αριστεράς -το οποίο φιλοδοξεί να ξανακυβερνήσει τη χώρα- οφείλει να ζει με τον φόβο της «πασοκοποίησης» (της ενδεχόμενης δεξιάς μετάλλαξης του κόμματός του). Αν όχι για λόγους πολιτικού συμφέροντος, για λόγους ιδεολογικής αξιοπρέπειας.
Αρκεί αυτός ο φόβος να μην είναι εμμονικός ή ιδεοληπτικός - να είναι ένας χρήσιμος φόβος, ένας φόβος δημιουργικός: ένας φόβος εξελεγκτικός, ας πούμε, της πολιτικής και προγραμματικής συνέπειας του νέου, διευρυμένου ΣΥΡΙΖΑ, ανεξάρτητα αν βρίσκεται στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση.
Αντίθετα, ο εμμονικός - ιδεοληπτικός φόβος «πασοκοποίησης» που εκδηλώνεται με τη μορφή αρρωστημένης πασοκοφοβίας από κάποια (ομαδοποιημένα ή μη) μέλη και μικροστελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς αναπότρεπτα μεγεθύνεται από τα ΜΜΕ και τα social media αποδιδόμενη συλλήβδην στους 53+, υπονομεύει την επική προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα (και του όλου ΣΥΡΙΖΑ υποθέτω) για την ανασυγκρότηση και τον ανασχηματισμό του κόμματος με στόχευση μιαν αριστερή διακυβέρνηση. Και όχι του... «συλλογικού διανοούμενου» που νοσταλγούν κάποιοι ρομαντικοί συριζαίοι ουτοπιστές.
*******
Λοιπόν, που λέτε, από τότε που ο Γκράμσι διατύπωνε την ιδέα ενός κόμματος που θα λειτουργούσε ως «συλλογικός διανοούμενος» μέχρι σήμερα που το κόμμα (ο ΣΥΡΙΖΑ, ας πούμε) δεν λειτουργεί καν ή, όταν λειτουργεί, λειτουργεί ως συλλογικός... ψυχαναλυτής-, τίποτε δεν είναι όπως τότε: τότε το κόμμα όφειλε να είναι ένα οργανωτικό σχήμα που «θα συγχωνεύει τη θεωρία με την πράξη, για να φτιάξει εκείνο το «κόμμα - εργαλείο χειραφέτησης και απελευθέρωσης των μαζών» που λέει ο λόγος...
Διότι μόνο αυταπάτες χειραφέτησης «των μαζών» έφτιαχνε και τότε το κόμμα, ήταν - δεν ήταν «συλλογικός διανοούμενος», ανεξάρτητα αν λεγόταν ΚΚΕ ή ΚΚΕ εσωτερικού ή Συνασπισμός. Και μόνο στη σφαίρα της θεωρίας. Στην πράξη, την... επαναστατική πράξη (ας όψεται εκείνος o... καταραμένος ο «συσχετισμός των δυνάμεων») δεν έφτανε ποτέ.
Μέχρι που ήρθαν η οικονομική κρίση, τα Μνημόνια, το... pasokification και η απάτη των Σαμαροβενιζέλων. Και εγεννήθη συσχετισμός δυνάμεων (στις πλατείες των Αγανακτισμένων και στα λεηλατημένα σπίτια της μεσαίας τάξης) με τον Αλέξη Τσίπρα να τον κερδίζει και να τον συσπειρώνει γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Και να κυβερνά με τη μέγιστη δυνατή κοινωνική δικαιοσύνη, να βγάζει τη χώρα απ’ τα Μνημόνια, να διατηρεί συντριπτικό πλεονέκτημα στον συσχετισμό δυνάμεων του προοδευτικού χώρου.
Πόσο επιτυχημένος μπορεί να είναι ο νέος ΣΥΡΙΖΑ, η ανασυγκρότηση, ο μετασχηματισμός, πόσο σταθερός, μαζικός και βιώσιμος ο αναδυόμενος πόλος της προοδευτικής παράταξης; Η απάντηση είναι φιλοσοφική: οι άνθρωποι και οι κοινωνίες διέπονται από δύο βασικά συναισθήματα, τον φόβο και την ελπίδα. Υπάρχει μια σύνθετη ισορροπία ανάμεσα στα δύο, αλλά τα χρειαζόμαστε και τα δύο εάν θέλουμε να επιβιώσουμε.
- το κείμενο του Ν. Τσαγκρή είναι από την Αυγή (02.02.2020)
«Κορωνοϊός, μικροβιοφοβία, μόλυνση, πασοκοφοβία, επιμόλυνση, πασοκοποίηση, Ανδρέας, Τσίπρας, Ευκλείδης...»: ένας υπερρεαλιστικός συνειρμός - ένα εφιαλτικό όνειρο. Που ολοκληρώνεται με 53+ μασκοφόρες φιγούρες να πηδούν στον χαοτικό κυβερνοχώρο από το ιντερνετικό «Ανοιχτό Παράθυρο»...
Ο συνειρμός υπέβοσκε υποσυνείδητα καθώς διάβαζα για την οργή που κατέλαβε τους Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες όταν πληροφορήθηκαν το μεγάλο...
πήδημα του πρώην ηγέτη τους Ζίγκμαρ Γκάμπριελ από το παράθυρο του SPD στην κεντρική πύλη της Deutsche Bank. «Πουλάει την ψυχή του» σχολίαζαν οι κομματικοί σύντροφοί του, υπαινισσόμενοι ιδεολογική μετάλλαξη σε βαθμό... pasokification!
Ξεχνώντας, προφανώς, ότι ο όρος pasokification σημαίνει «τη μετάλλαξη ενός κόμματος από κόμμα της ευρύτερης Αριστεράς (της αριστερής Σοσιαλδημοκρατίας) σε κόμμα της νεοφιλελεύθερης συναίνεσης». Πράγμα που στο κόμμα τους (το SPD) και στους ίδιους -όπως και σε όλα τα κυβερνητικά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της Ευρώπης- είχε επισυμβεί πολλά χρόνια πριν: τότε που το σοσιαλιστικό κουαρτέτο των Μπλερ - Σρέντερ - Ζοσπέν - Σημίτη άρχισαν να την κάνουν με ελαφρά πηδηματάκια προς το μέρος του συστημικού νεοφιλελευθερισμού... τραγουδώντας «είμαστε η υπεύθυνη αριστερά».
Μια φάλτσα συμφωνία πολιτικών και ιδεολογικών στρεβλώσεων που υμνούσε ως αξιοθαύμαστη επίδειξη κυβερνητικής υπευθυνότητας την προσαρμογή στο νεοφιλελεύθερο συστημικό περιβάλλον. Με αρχική συνέπεια τη συντριβή του ΠΑΣΟΚ (pasokification) και την επιδημική εξάπλωση του... ιού στην ευρύτερη περιοχή της ευρωπαϊκής Σοσιαλδημοκρατίας.
*******
Ο φόβος «μόλυνσης» του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ απ’ τον... ιό «pasokification» είναι υπαρκτός, κι ας γελάμε εμείς οι... ατρόμητοι: ευδοκιμεί στον χώρο των προερχομένων απ’ την παραδοσιακή Αριστερά μελών του κόμματος, ιδιαίτερα δε στην περιοχή της «κομμουνιστικής ανανέωσης» (από την οποία δεν κρύβω ότι, ιδεολογικά, κατάγομαι) εξατομικευόμενος, στο περίπου, με τον τρόπο του Ευκλείδη Τσακαλώτου: «Θα ήμουν αφελής ή ανιστόρητος αν δεν φοβόμουν τη μόλυνση του ΣΥΡΙΖΑ από την πασοκοποίηση»...
Ισχύει... Κάθε μέλος, οπαδός ή ψηφοφόρος του ΣΥΡΙΖΑ του 31+%, του πλέον επιτυχημένου κυβερνητικού κόμματος της ευρωπαϊκής Αριστεράς -το οποίο φιλοδοξεί να ξανακυβερνήσει τη χώρα- οφείλει να ζει με τον φόβο της «πασοκοποίησης» (της ενδεχόμενης δεξιάς μετάλλαξης του κόμματός του). Αν όχι για λόγους πολιτικού συμφέροντος, για λόγους ιδεολογικής αξιοπρέπειας.
Αρκεί αυτός ο φόβος να μην είναι εμμονικός ή ιδεοληπτικός - να είναι ένας χρήσιμος φόβος, ένας φόβος δημιουργικός: ένας φόβος εξελεγκτικός, ας πούμε, της πολιτικής και προγραμματικής συνέπειας του νέου, διευρυμένου ΣΥΡΙΖΑ, ανεξάρτητα αν βρίσκεται στην κυβέρνηση ή στην αντιπολίτευση.
Αντίθετα, ο εμμονικός - ιδεοληπτικός φόβος «πασοκοποίησης» που εκδηλώνεται με τη μορφή αρρωστημένης πασοκοφοβίας από κάποια (ομαδοποιημένα ή μη) μέλη και μικροστελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς αναπότρεπτα μεγεθύνεται από τα ΜΜΕ και τα social media αποδιδόμενη συλλήβδην στους 53+, υπονομεύει την επική προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα (και του όλου ΣΥΡΙΖΑ υποθέτω) για την ανασυγκρότηση και τον ανασχηματισμό του κόμματος με στόχευση μιαν αριστερή διακυβέρνηση. Και όχι του... «συλλογικού διανοούμενου» που νοσταλγούν κάποιοι ρομαντικοί συριζαίοι ουτοπιστές.
*******
Λοιπόν, που λέτε, από τότε που ο Γκράμσι διατύπωνε την ιδέα ενός κόμματος που θα λειτουργούσε ως «συλλογικός διανοούμενος» μέχρι σήμερα που το κόμμα (ο ΣΥΡΙΖΑ, ας πούμε) δεν λειτουργεί καν ή, όταν λειτουργεί, λειτουργεί ως συλλογικός... ψυχαναλυτής-, τίποτε δεν είναι όπως τότε: τότε το κόμμα όφειλε να είναι ένα οργανωτικό σχήμα που «θα συγχωνεύει τη θεωρία με την πράξη, για να φτιάξει εκείνο το «κόμμα - εργαλείο χειραφέτησης και απελευθέρωσης των μαζών» που λέει ο λόγος...
Διότι μόνο αυταπάτες χειραφέτησης «των μαζών» έφτιαχνε και τότε το κόμμα, ήταν - δεν ήταν «συλλογικός διανοούμενος», ανεξάρτητα αν λεγόταν ΚΚΕ ή ΚΚΕ εσωτερικού ή Συνασπισμός. Και μόνο στη σφαίρα της θεωρίας. Στην πράξη, την... επαναστατική πράξη (ας όψεται εκείνος o... καταραμένος ο «συσχετισμός των δυνάμεων») δεν έφτανε ποτέ.
Μέχρι που ήρθαν η οικονομική κρίση, τα Μνημόνια, το... pasokification και η απάτη των Σαμαροβενιζέλων. Και εγεννήθη συσχετισμός δυνάμεων (στις πλατείες των Αγανακτισμένων και στα λεηλατημένα σπίτια της μεσαίας τάξης) με τον Αλέξη Τσίπρα να τον κερδίζει και να τον συσπειρώνει γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ. Και να κυβερνά με τη μέγιστη δυνατή κοινωνική δικαιοσύνη, να βγάζει τη χώρα απ’ τα Μνημόνια, να διατηρεί συντριπτικό πλεονέκτημα στον συσχετισμό δυνάμεων του προοδευτικού χώρου.
Πόσο επιτυχημένος μπορεί να είναι ο νέος ΣΥΡΙΖΑ, η ανασυγκρότηση, ο μετασχηματισμός, πόσο σταθερός, μαζικός και βιώσιμος ο αναδυόμενος πόλος της προοδευτικής παράταξης; Η απάντηση είναι φιλοσοφική: οι άνθρωποι και οι κοινωνίες διέπονται από δύο βασικά συναισθήματα, τον φόβο και την ελπίδα. Υπάρχει μια σύνθετη ισορροπία ανάμεσα στα δύο, αλλά τα χρειαζόμαστε και τα δύο εάν θέλουμε να επιβιώσουμε.
- το κείμενο του Ν. Τσαγκρή είναι από την Αυγή (02.02.2020)