Ένα ντοκυμαντέρ που φιλοδοξεί να αναλύσει την τελευταία πενταετία
του Χρήστου Ξανθάκη
Ένα ντοκυμαντέρ που φιλοδοξεί να αναλύσει την τελευταία πενταετία
Είναι αυτό που μου είπε ο κουμπάρος μου Δημήτρης Δεληολάνης, επί πολλά έτη ανταποκριτής της ΕΡΤ στη Ρώμη. Με το που τέλειωσε η προβολή του «Agora II» και ανάψανε τα φώτα στο «Ιντεάλ» γύρισε και την..
ξεστόμισε την ιταλική παροιμία: «Πολύ κρέας στη φωτιά»!
Το οποίο είναι κάτι αντίστοιχο με το δικό μας «δεν χωράνε δυο καρπούζια σε μια μασχάλη», σε παραλλαγή, ας πούμε, με δέκα καρπούζια αντί για δύο. Και είναι αλήθεια, γιατί ο Γιώργος Αυγερόπουλος, στην προσπάθειά του να φιλοτεχνήσει ένα docudrama υψηλών απαιτήσεων έπεσε στην παγίδα της πολυδιάσπασης. Και Eurogroup και Βαρουφάκης και Τσίπρας και Μάγδα Φύσσα και Κούρδος πρόσφυγας Τζουάν και Ζακ Κωστόπουλος και ολίγη εσάνς Μακεδονικού και καναδυο πλάσματα που φύγανε απ’ την Ελλάδα λόγω οικονομικών δυσκολιών, φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι, αλλά εδώ δεν γέμισε απλώς, μιλάμε φίλε ότι ξεχείλισε και ροβολήσανε τα όσπρια στο δρόμο…
Ας εξηγηθώ όμως λίγο πιο αναλυτικά. Η ταινία ρολάρει κάτι παραπάνω από ικανοποιητικά όσο επικεντρώνει στους πρώτους δραματικούς μήνες διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Όπου πλακώθηκε με τους Ευρωπαίους (καλημέρα κύριε Βόλφι!) και πλακώθηκαν και οι Ευρωπαίοι μαζί του (καλησπέρα κυρία Άνγκελα!) κι έγινε το μαλλιοκούβαρο και παραλίγο να φτάσουμε στη χρεοκοπία και κλείσανε οι τράπεζες και πήγε ο Τσίπρας και έκανε δημοψήφισμα και λοιπά και λοιπά και λοιπά.
Εκεί λοιπόν, κι ας μου επιτραπεί η «βλασφημία», ο Αυγερόπουλος αφήνει πίσω του χιλιόμετρα τον Γαβρά! Κι αυτό διότι αρπάζει τα γεγονότα απ’ το λαιμό και τα σπάει σε πενηνταράκια για να καταλάβει τι συνέβη ακόμη κι ο πιο άσχετος θεατής. Με σπάνια αναλυτική ικανότητα, με πάθος αλλά δίχως φόβο, με μάτι γερακίσιο του ρεπόρτερ ξετυλίγει το χρονικό της κρίσης και δεν αφήνει περιθώρια παρεξηγήσεων ή παρερμηνειών. Απ’ όσα έχω δει και έχω διαβάσει ως τώρα για εκείνη τη δραματική περίοδο, πρόκειται μάλλον για την καλύτερη ερευνητική δουλειά. Και όσον αφορά στο ελληνικό στοιχείο της υπόθεσης, δεν μπατάρει ούτε προς τον Αλέξη ούτε προς τον Γιάνη. Αφήνει τον καθένα να πει τις αλήθειες του και επιτρέπει στον θεατή να βγάλει τα συμπεράσματά του δίχως πατρονάρισμα.
Κι αν σταματούσε εκεί η ταινία ή έστω αν σταματούσε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, θα την έβρισκα άψογη. Αλλά τότε δεν θα μίλαγε για μια ολόκληρη τετραετία, θα μίλαγε για ένα εννιάμηνο μόνο και δεν είμαι σίγουρος ότι θα κάλυπτε τις φιλοδοξίες του δημιουργού της. Ο οποίος, εξ όσων καταλαβαίνω, δεν ήθελε μόνο να ασχοληθεί με το γουέστερν Βαρουφάκη-Σόιμπλε, ήθελε να δώσει τον τόνο όλης της τετραετίας και κάτι του ΣΥΡΙΖΑ. Για να γίνει ωστόσο αυτό, απαιτούνταν πέντε δίωρα, για να μην πω δέκα…
Ήθελε μίνι σειρά από ντοκυμαντέρ και όχι ένα και μοναδικό που προσπαθεί, αγωνίζεται, σκίζεται αλλά αδυνατεί να χωρέσει το σύνολο του στόρι. Και στην προσπάθειά του επάνω να δώσει ανθρώπινο χαρακτήρα στα συμβάντα, αποπροσανατολίζεται και χάνεται. Είναι σαν να παρακολουθείς έναν δρομέα μεγάλων αποστάσεων να προσπαθεί να τρέξει κατοστάρη. Δεν θα του βγει, δεν θα καταφέρει, γιατί δεν είναι η φύση του τέτοια. Και στη φύση του «Agora II» θα ταίριαζε περισσότερο μια εποποιία, παρά ένα στριμωξίδι.
Υ.Γ.: Υπάρχουν, φυσικά, και επί μέρους ενστάσεις. Όπως στα επεισόδια του Συντάγματος, για παράδειγμα, στη συγκέντρωση για το Μακεδονικό, όπου πουθενά δεν φαίνεται ότι κάποιοι από τους συγκεντρωμένους εξαπέλυσαν εκατοντάδες φωτοβολίδες εναντίον της αστυνομίας πριν πέσουν τα δακρυγόνα…
Ένα ντοκυμαντέρ που φιλοδοξεί να αναλύσει την τελευταία πενταετία
Είναι αυτό που μου είπε ο κουμπάρος μου Δημήτρης Δεληολάνης, επί πολλά έτη ανταποκριτής της ΕΡΤ στη Ρώμη. Με το που τέλειωσε η προβολή του «Agora II» και ανάψανε τα φώτα στο «Ιντεάλ» γύρισε και την..
ξεστόμισε την ιταλική παροιμία: «Πολύ κρέας στη φωτιά»!
Το οποίο είναι κάτι αντίστοιχο με το δικό μας «δεν χωράνε δυο καρπούζια σε μια μασχάλη», σε παραλλαγή, ας πούμε, με δέκα καρπούζια αντί για δύο. Και είναι αλήθεια, γιατί ο Γιώργος Αυγερόπουλος, στην προσπάθειά του να φιλοτεχνήσει ένα docudrama υψηλών απαιτήσεων έπεσε στην παγίδα της πολυδιάσπασης. Και Eurogroup και Βαρουφάκης και Τσίπρας και Μάγδα Φύσσα και Κούρδος πρόσφυγας Τζουάν και Ζακ Κωστόπουλος και ολίγη εσάνς Μακεδονικού και καναδυο πλάσματα που φύγανε απ’ την Ελλάδα λόγω οικονομικών δυσκολιών, φασούλι το φασούλι γεμίζει το σακούλι, αλλά εδώ δεν γέμισε απλώς, μιλάμε φίλε ότι ξεχείλισε και ροβολήσανε τα όσπρια στο δρόμο…
Ας εξηγηθώ όμως λίγο πιο αναλυτικά. Η ταινία ρολάρει κάτι παραπάνω από ικανοποιητικά όσο επικεντρώνει στους πρώτους δραματικούς μήνες διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Όπου πλακώθηκε με τους Ευρωπαίους (καλημέρα κύριε Βόλφι!) και πλακώθηκαν και οι Ευρωπαίοι μαζί του (καλησπέρα κυρία Άνγκελα!) κι έγινε το μαλλιοκούβαρο και παραλίγο να φτάσουμε στη χρεοκοπία και κλείσανε οι τράπεζες και πήγε ο Τσίπρας και έκανε δημοψήφισμα και λοιπά και λοιπά και λοιπά.
Εκεί λοιπόν, κι ας μου επιτραπεί η «βλασφημία», ο Αυγερόπουλος αφήνει πίσω του χιλιόμετρα τον Γαβρά! Κι αυτό διότι αρπάζει τα γεγονότα απ’ το λαιμό και τα σπάει σε πενηνταράκια για να καταλάβει τι συνέβη ακόμη κι ο πιο άσχετος θεατής. Με σπάνια αναλυτική ικανότητα, με πάθος αλλά δίχως φόβο, με μάτι γερακίσιο του ρεπόρτερ ξετυλίγει το χρονικό της κρίσης και δεν αφήνει περιθώρια παρεξηγήσεων ή παρερμηνειών. Απ’ όσα έχω δει και έχω διαβάσει ως τώρα για εκείνη τη δραματική περίοδο, πρόκειται μάλλον για την καλύτερη ερευνητική δουλειά. Και όσον αφορά στο ελληνικό στοιχείο της υπόθεσης, δεν μπατάρει ούτε προς τον Αλέξη ούτε προς τον Γιάνη. Αφήνει τον καθένα να πει τις αλήθειες του και επιτρέπει στον θεατή να βγάλει τα συμπεράσματά του δίχως πατρονάρισμα.
Κι αν σταματούσε εκεί η ταινία ή έστω αν σταματούσε στις εκλογές του Σεπτεμβρίου, θα την έβρισκα άψογη. Αλλά τότε δεν θα μίλαγε για μια ολόκληρη τετραετία, θα μίλαγε για ένα εννιάμηνο μόνο και δεν είμαι σίγουρος ότι θα κάλυπτε τις φιλοδοξίες του δημιουργού της. Ο οποίος, εξ όσων καταλαβαίνω, δεν ήθελε μόνο να ασχοληθεί με το γουέστερν Βαρουφάκη-Σόιμπλε, ήθελε να δώσει τον τόνο όλης της τετραετίας και κάτι του ΣΥΡΙΖΑ. Για να γίνει ωστόσο αυτό, απαιτούνταν πέντε δίωρα, για να μην πω δέκα…
Ήθελε μίνι σειρά από ντοκυμαντέρ και όχι ένα και μοναδικό που προσπαθεί, αγωνίζεται, σκίζεται αλλά αδυνατεί να χωρέσει το σύνολο του στόρι. Και στην προσπάθειά του επάνω να δώσει ανθρώπινο χαρακτήρα στα συμβάντα, αποπροσανατολίζεται και χάνεται. Είναι σαν να παρακολουθείς έναν δρομέα μεγάλων αποστάσεων να προσπαθεί να τρέξει κατοστάρη. Δεν θα του βγει, δεν θα καταφέρει, γιατί δεν είναι η φύση του τέτοια. Και στη φύση του «Agora II» θα ταίριαζε περισσότερο μια εποποιία, παρά ένα στριμωξίδι.
Υ.Γ.: Υπάρχουν, φυσικά, και επί μέρους ενστάσεις. Όπως στα επεισόδια του Συντάγματος, για παράδειγμα, στη συγκέντρωση για το Μακεδονικό, όπου πουθενά δεν φαίνεται ότι κάποιοι από τους συγκεντρωμένους εξαπέλυσαν εκατοντάδες φωτοβολίδες εναντίον της αστυνομίας πριν πέσουν τα δακρυγόνα…
