Το Reporters United, το Vouliwatch και η ΕΕΛΛΑΚ, τρεις οργανισμοί που θεωρούν ότι η διαφάνεια αποτελεί θεμελιώδη δείκτη δημοκρατίας, ανάπτυξης και πολιτισμού, εγκαινιάζουν μια καμπάνια ενημέρωσης των Ελλήνων δημοσιογράφων για το ευρωπαϊκά και συνταγματικά κατοχυρωμένο, αλλά παρεξηγημένο καιπληροφορία (Freedom of Access to Information | FOI).
Στο πλαίσιο αυτό διοργανώνουν μια σειρά σεμιναρίων τα οποία θα παρακολουθήσουν επαγγελματίες δημοσιογράφοι του ελεύθερου ρεπορτάζ ή του ρεπορτάζ κρίσιμων υπουργείων, ξεκινώντας την Τετάρτη 15 Ιανουαρίου στο ΡΟΜΑΝΤΣΟ με τίτλο «Δικαίωμα Πρόσβασης στη Δημόσια Πληροφορία: Ο άγνωστος σύμμαχος της δημοσιογραφίας».
Στόχος του σεμιναρίου είναι να γίνει γνωστό και σεβαστό το δικαίωμα πρόσβασης στη δημόσια πληροφορία και οι εφαρμογές του και στη συνέχεια να εγερθεί από τους/τις συμμετέχοντες/ουσες δημοσιογράφους ένα κύμα νομότυπων δημοσιογραφικών FOIAs βάσει των οποίων θα απαιτηθούν στοιχεία από το ελληνικό Δημόσιο σε νευραλγικούς τομείς της δημόσιας ζωής.
Κεντρική παρουσιάστρια στο πρώτο αυτό σεμινάριο θα είναι η Helen Darbishire, επικεφαλής της Access Info Europe (www.access-info.org), Βρετανή ακτιβίστρια ειδικευμένη στη διεκδίκηση πρόσβασης σε πληροφορίες που αφορούν θέματα σχετικά με τη διαφθορά, τη μετανάστευση, το λόμπινγκ, το περιβάλλον και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Την ελληνική πτυχή του θέματος θα παρουσιάσουν εκπρόσωποι των τριών διοργανωτών: ο Νικόλας Λεοντόπουλος από το Reporters United, o Στέφανος Λουκόπουλος και η Μαρία Ναθαναήλ από το Vouliwatch, τη μοναδική ίσως οργάνωση στην Ελλάδα που έχει συναφή εμπειρία, και μάλιστα ιδιαιτέρως επιτυχημένη, στην υποβολή FOIAs, και η Δέσποινα Μητροπούλου, από την ΕΕΛ/ΛΑΚ, από τους πρώτους οργανισμούς στην Ελλάδα που έβαλε στη δημόσια ατζέντα τα ζητήματα ανοιχτότητας και διαφάνειας.
Λίγα λόγια για το δικαίωμα πρόσβασης στη δημόσια πληροφορία και τα αιτήματα εφαρμογής του (FOIA):
Τα αιτήματα FOΙ αποτελούν στη χώρα μας έννοια άγνωστη παρά την προοδευτική νομοθετική τους κατοχύρωση. Πέρα από δικαίωμα των πολιτών, τα αιτήματα FOI αποτελούν πολύ σημαντικό δημοσιογραφικό εργαλείο (η σωστή λέξη είναι όπλο) το οποίο σε πολλές χώρες του κόσμου έχει οδηγήσει στην αποκάλυψη ζητημάτων δημοσίου συμφέροντος και κατ' επέκταση σε σημαντικές δημοσιογραφικές επιτυχίες, όπως για παράδειγμα, τα πρόσφατα Afghanistan Papers της Washington Post. Σε μια εποχή που όλοι ομνύουν υπέρ της διαφάνειας, στη χώρα μας το δικαίωμα των πολιτών να απαιτούν συγκεκριμένη πληροφόρηση για τις πράξεις της διοίκησης παραμένει γράμμα κενό. Κι αν αυτό ισχύει για τον απλό πολίτη, ισχύει επίσης και για τον δημοσιογράφο που κάνει έρευνα, εκπρόσωπο -υποτίθεται- της τέταρτης εξουσίας. (Βεβαίως, πολλά ΜΜΕ στην Ελλάδα μοιάζει να έχουν παραιτηθεί από το αυτονόητο δικαίωμά τους να ελέγχουν την εξουσία, γεγονός που επιδεινώνει το πρόβλημα.)
Λίγα λόγια τους διοργανωτές:
- Το Reporters United είναι ελληνικός μη κερδοσκοπικός οργανισμός ο οποίος εργάζεται για την ανάπτυξη του ερευνητικού ρεπορτάζ, για τη δημιουργία υποδομών, την εκπαίδευση και την αλληλοβοήθεια και τη δικτύωση των Ελλήνων ρεπόρτερ με διεθνή δίκτυα, καθώς και την παραδειγματική παραγωγή αποκαλυπτικού δημοσιογραφικού περιεχομένου.
- Το Vouliwatch είναι μία ανεξάρτητη, μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία ανοιχτής διακυβέρνησης, ενίσχυσης της διαφάνειας και της λογοδοσίας και προώθησης της δημοκρατικής συμμετοχής με τη βοήθεια της ψηφιακής τεχνολογίας. Μέσω του Vouliwatch οι πολίτες μπορούν να παρακολουθούν και να αξιολογούν το νομοθετικό και κοινοβουλευτικό έργο, με εύληπτο και απλοποιημένο τρόπο και να ασκούν πίεση και έλεγχο στους/ις εκλεγμένους/ες αντιπροσώπους τους.
- Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών (ΕΕΛΛΑΚ) ιδρύθηκε το 2008, σήμερα έχει μετόχους 31 Πανεπιστήμια, Ερευνητικά Κέντρα και κοινωφελείς φορείς. Ο Οργανισμός Ανοιχτών Τεχνολογιών έχει ως κύριο στόχο να συμβάλλει στην ανοιχτότητα και ειδικότερα στην προώθηση και ανάπτυξη των Ανοιχτών Προτύπων, του Ελεύθερου Λογισμικού, του Ανοιχτού Περιεχομένου, των Ανοιχτών Δεδομένων και των Τεχνολογιών Ανοιχτής Αρχιτεκτονικής στο χώρο της εκπαίδευσης, του δημόσιου τομέα, των επιχειρήσεων και της Κοινωνικής Οικονομίας στην Ελλάδα, ενώ παράλληλα φιλοδοξεί να αποτελέσει κέντρο γνώσης και πλατφόρμα διαλόγου για τις ανοιχτές τεχνολογίες.