Με αφορμή τη συμπλήρωση 35 χρόνων από τον θάνατο του Ηλία Ηλιού, διανοούμενου και στελέχους της ελληνικής Αριστεράς, ο οποίος «έφυγε» από τη ζωή στις 25 Ιανουαρίου 1985, το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε παρουσιάζει στην ιστοσελίδα ert.gr/news/arxeio-afierwmata/ το ντοκιμαντέρ από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Μονόγραμμα»,.
στο οποίο αυτοβιογραφείται ο ίδιος ο πολιτικός. Άνθρωπος με γενική παιδεία και πνευματική καλλιέργεια, ο Ηλίας Ηλιού, υπήρξε πρότυπο για την κοινοβουλευτική παρουσία της Αριστεράς και συγκέντρωνε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που στη μεταπολίτευση του απεδόθη το προσωνύμιο «Νέστορας της Αριστεράς».
Στην συγκεκριμένη εκπομπή αυτοβιογραφείται ο Ηλίας Ηλιού (γεν. 1904 – θαν. 1985), ηγετικό στέλεχος της Αριστεράς, με πλούσια κοινοβουλευτική παρουσία και δράση.
Η αυτοβιογραφική παρουσίαση του Ηλία Ηλιού ξεκινά από τα παιδικά του χρόνια στη Λήμνο, όπου γεννήθηκε το 1904. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρωτοδιορίστηκε δικηγόρος στη Μυτιλήνη το 1928. Πολιτεύτηκε για πρώτη φορά το 1932 και το 1936 με το κόμμα του Αλέξανδρου Παπαναστασίου στο νομό Λέσβου, και απέτυχε. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής, πήρε ενεργά μέρος στην Αντίσταση και όπως ο ίδιος λέει «με συνεπήρε, όπως και το μεγαλύτερο μέρος του Έθνους, το κίνημα του ΕΑΜ». Στη συνέχεια, το 1945, έγινε μέλος του ΚΚΕ.
Στα ταραγμένα χρόνια του τέλους της Κατοχής και στη μετεμφυλιακή περίοδο συμμετείχε στην εκδοτική προσπάθεια της αριστερής διανόησης και στη δημιουργία εντύπων όπως το περιοδικό «Ανταίος», για το οποίο κάνει λόγο στην εκπομπή. Παράλληλα, ως δικηγόρος, ανέλαβε την υπεράσπιση των διωκόμενων αριστερών, σε όλες τις μεγάλες δίκες της προδικτατορικής περιόδου. Ο ίδιος αφηγείται, όμως, τις προσωπικές διώξεις που υπέστη, καθώς εκτοπίστηκε δύο φορές: στην Ικαρία από τον Μάρτιο έως τον Σεπτέμβριο του 1947 και από τον Μάρτιο του 1948 έως το φθινόπωρο του 1951 στην Ικαρία, στη Μακρόνησο, και στον Άγιο Ευστράτιο.
Επίσης, θυμάται τη σύλληψή του με την κήρυξη της δικτατορίας της 21ης Απριλίου 1967 και τη μεταφορά του αρχικά στον Ιππόδρομο του Φαλήρου όπου βασανίστηκε. Στη συνέχεια εκτοπίστηκε στη Γυάρο. Αφηγείται ακόμη τη σύλληψη του σκίτσου-πίνακα του Μποστ που απεικόνιζε τον Γ. Παπανδρέου, τον ηγέτη της ΕΚ, και τον ίδιο, κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο της ΕΔΑ, σε στυλ βυζαντινής εικόνας. Μετά την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών ανασυγκρότησε την ΕΔΑ και ανέλαβε την προεδρία της. Για δύο κοινοβουλευτικές περιόδους εκλέχθηκε βουλευτής με την Ενωμένη Αριστερά (1974) και με τη Συμμαχία Προοδευτικών και Αριστερών Δυνάμεων (1977). Αποχώρησε από την πολιτική το 1981.
Εκτός, από τον πολιτικό του βίο, ο Ηλίας Ηλιού αναφέρεται στην ιδιωτική του ζωή, στη γνωριμία με τη γυναίκα του Ελευθερία Καλδή, η οποία εμφανίζεται να μιλάει για εκείνον, και στα παιδιά του, τον Φίλιππο και τη Μαρία Ηλιού. Τέλος, μιλάει για τη Βουλή και τη δράση του ως βουλευτή, και σχολιάζει πολιτικές προσωπικότητες, Έλληνες και ξένους ηγέτες, που ξεχωρίζει.
Ημερομηνία πρώτης προβολής: 23/3/1982
Σκηνοθεσία: Νίκος Αντωνάκος
Φωτογραφία: Λευτέρης Παυλόπουλος
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Το φιλμ στο οποίο αποτυπώθηκε το ντοκιμαντέρ συντηρήθηκε, ψηφιοποιήθηκε και αποκαταστάθηκε στα εργαστήρια του Αρχείου της ΕΡΤ με τον νέο εξοπλισμό και τις υποδομές που πλέον διαθέτει (film scanner, color correction).
Δείτε το αφιέρωμα στη διεύθυνση: ert.gr/arxeio-afierwmata/ilias-ilioy-25-ianoyarioy-1985/
