Τι κερδίζει μια εταιρεία επειδή επεξεργάζεται μια φωτογραφία σου και πολύ γρήγορα αποτυπώνει σε μια νέα φωτογραφία πώς θα είσαι σε 30 ή 40 χρόνια; Ο λόγος για τη δημοφιλή εφαρμογή face app. Πρόκειται για μια εφαρμογή, η οποία ανήκει σε ρωσική εταιρεία, με αποτέλεσμα να κατατεθεί ερώτηση στο Κογκρέσο από τον..
Δημοκρατικό επικεφαλής της μειοψηφίας, Τσακ Σούμερ, για τους όρους με τους οποίους προσωπικές πληροφορίες καταλήγουν σε servers αντίπαλου κράτους. Η εταιρεία απάντησε ότι οι φωτογραφίες αποθηκεύονται στους servers της Google και της Amazon.
Η ουσία είναι ότι η φωτογραφία που στέλνεις στην εφαρμογή γίνεται ιδιοκτησία της εταιρείας. Και τι θα την κάνει; Το πιο «αθώο» ενδεχόμενο είναι ότι μπορεί να τη χρησιμοποιήσει σε κάποια διαφήμιση (ή σε κάποιο φωτογραφικό μοντάζ) χωρίς έγκριση. Μια άλλη πιθανή χρήση είναι η «εκπαίδευση» αλγορίθμου με στόχο τη δημιουργία προηγμένων εφαρμογών αναγνώρισης προσώπου, που θα προβλέπουν όλες τις αλλαγές του χρόνου επάνω σε ένα πρόσωπο. Κανείς δεν θα ξεφεύγει από τις κάμερες για χρόνια και δεκαετίες, όσο κι αν αλλάζει μεγαλώνοντας. Μόλις αυτή η μυστική εφαρμογή τελειοποιηθεί, θα πωληθεί ακριβά σε αστυνομίες και μυστικές υπηρεσίες. Ή μήπως πίσω από το face app βρίσκεται ήδη μια μυστική υπηρεσία, που εκμεταλλεύεται τη «μαζική αθωότητα» για να τελειοποιήσει τη δουλειά της; Μια τρίτη επιλογή είναι η εκπαίδευση ενός αλγορίθμου που μπορεί να συσχετίζει φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά με αποτυπώματα εμπορικής και διαπροσωπικής συμπεριφοράς που συλλέγουν αφειδώς η Google, η Amazon και το Facebook, την ώρα που αμέριμνοι καταναλώνουμε, ερευνούμε, τσατάρουμε και ποστάρουμε.
Αυτή η νόμιμη κατάχρηση των δεδομένων οδηγεί σε μια κοινωνία όπου εταιρείες και μυστικές υπηρεσίες θα γνωρίζουν τα πάντα όχι απλώς για τις επιλογές μας, αλλά για τα βαθύτερα κίνητρα της συμπεριφοράς μας. Ετσι, θα μπορούν να διαμορφώνουν ελεγχόμενες αγορές και ελεγχόμενες δημοκρατίες. Η εκλογή του Τραμπ και το Brexit αναφέρονται συχνά ως παραδείγματα κακόβουλης επιρροής σε οριακές ομάδες ψηφοφόρων, με αποτέλεσμα την ανατροπή των προβλέψεων. Την ίδια ώρα, καταγγέλλεται από τον ΟΗΕ ότι πάνω από ένα εκατομμύριο μουσουλμάνοι Ουιγούροι στη δυτική Κίνα περιορίζονται από το κινεζικό κράτος σε στρατόπεδα συγκέντρωσης («χώρους εκπαίδευσης», λέει το Πεκίνο), εξοπλισμένα με συστήματα παρακολούθησης και στόχο την αλλαγή της συμπεριφοράς τους. Τα θέματα αυτά έχει ήδη αναλύσει η καθηγήτρια του Χάρβαρντ Σοσάνα Ζουμπόφ, στο πολυσυζητημένο βιβλίο της «The Surveillance Capitalism» (που θα μπορούσε να αποδοθεί ως «Ο καπιταλισμός της παρακολούθησης»). Με άλλα λόγια, όταν η οργουελική κοινωνία χτίζεται διεθνώς με ταχύτατους ρυθμούς, κανένα face app δεν είναι αθώο.
- το κείμενο του Π. Παπαδόπουλου είνα από την εφημερίδα Καθημερινή (31.7.2019)
