έδωσε πειστικές εξηγήσεις για τον δικό του ρόλο στο ναυάγιο του πρώτου εξαμήνου του 2015. Μεθοδικά λοιπόν, κατάφερε να είναι αυτός που εισπράττει την αριστερή απογοήτευση από τη μνημονιακή στροφή του ΣΥΡΙΖΑ. Με ποιες όμως, θέσεις;
Στα βασικά επίδικα οι θέσεις του ΜΕΡΑ25 είναι περίπου ταυτόσημες με εκείνες του προκυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ: κατάργηση των μνημονίων, αναδιάρθρωση του χρέους και σύνδεση της αποπληρωμής του με τον ρυθμό ανάπτυξης, χαμηλότερα πλεονάσματα και παράλληλο σύστημα πληρωμών. Στο ερώτημα γιατί η τρόικα θα δεχτεί τώρα, αυτά που δεν δέχτηκε το 2015, δεν παίρνουμε άλλη απάντηση πέρα από τη «δημιουργική ανυπακοή» και τη διαβεβαίωση ότι αυτή τη φορά δεν θα υπάρξει υποχώρηση καθώς είναι προτιμότερη η έξοδος από το ευρώ από τη μόνιμη «χρεοδουλοπαροικία».
Θυμίζουμε ωστόσο ότι και το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ έγραφε «καμία θυσία για το ευρώ» και ήταν οι δυσμενείς συσχετισμοί – εξωτερικοί και εσωτερικοί – και η απουσία δουλεμένης εναλλακτικής στην κοινωνία, που έσπρωξαν την κυβέρνηση στη συνθηκολόγηση. Για αυτούς τους συσχετισμούς που παραμένουν εξίσου αρνητικοί, το ΜΕΡΑ25 δεν αναφέρει απολύτως τίποτα.
Από εκεί και πέρα, το πρόγραμμα του νέου κόμματος είναι ένα σοσιαλδημοκρατικό I have a dream με ανάπτυξη για όλους, προστασία της εργασίας και της «δημιουργικής επιχειρηματικότητας», γενναία μείωση της φορολογίας, ισχυρό κοινωνικό κράτος και μπόλικη οικολογία – ένα «πράσινο New Deal». Χωρίς όμως να μας εξηγεί πώς θα εφαρμοστούν όλα τούτα τα ωραία, εν μέσω διεθνούς οικονομικής κρίσης και δομικής κρίσης του ελληνικού καπιταλισμού, ούτε ποιες κοινωνικές δυνάμεις θα τα εφαρμόσουν. Άλλωστε, οι έννοιες «καπιταλισμός» και «τάξεις» απουσιάζουν εντελώς από το κείμενο, γεγονός που μόνο τυχαίο δεν είναι.
Κάν’ το όπως Το Ποτάμι
Παρά το ότι το ΜΕΡΑ25 έχει πολλά κοινά στοιχεία με τον προμνημονιακό ΣΥΡΙΖΑ, το παράδειγμα από το οποίο αντλεί περισσότερο έμπνευση είναι Το Ποτάμι. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε κόμματα που στηρίζονται σχεδόν αποκλειστικά στην προσωπική ακτινοβολία του ηγέτη τους και που επιχειρούν να υπερβούν τον ιστορικό διαχωρισμό αριστεράς – δεξιάς και τον κοινωνικό ανταγωνισμό υπέρ μιας λογικής που προτάσσει «ορθολογικές» λύσεις στα πολιτικά και κοινωνικά προβλήματα, πότε αγοραίες, πότε σοσιαλδημοκρατικές, που ικανοποιούν υποτίθεται, τους πάντες.
Αυτός ο μεταμοντέρνος εκλεκτικισμός αποτυπώνεται ανάγλυφα στα ψηφοδέλτια του ΜΕΡΑ25 όπου συνυπάρχουν ο νεοφιλελεύθερος αντιεθνικιστής Τάκης Μίχας με τον συντηρητικό υπερπατριώτη Στάθη Σταυρόπουλο και την αθυρόστομη τρανς ακτιβίστρια Πάολα. Τέλος, όπως Το Ποτάμι, το ΜΕΡΑ25 απευθύνεται και συσπειρώνει πρωτίστως μορφωμένα μεσοστρώματα, αν και πιο αριστερόστροφα.
Οι προοπτικές του νέου σχήματος είναι θετικές, με δεδομένη την εξαΰλωση των υπόλοιπων αντιμνημονιακών μορφωμάτων και τη χαμηλή συσπείρωση του ΣΥΡΙΖΑ. Στον νέο, μικρότερο δικομματισμό που τείνει να σταθεροποιηθεί, το ΜΕΡΑ25 δύναται να καταλάβει τη θέση του Συνασπισμού πριν την κυβερνητική εκτόξευση του το 2012. Ένα μικρό δηλαδή, κόμμα διαμαρτυρίας των μορφωμένων μεσοστρωμάτων και της νεολαίας, ευρωπαϊστικό και οικολογικό, ανοικτό στις σύγχρονες τάσεις και ιδέες, χωρίς όμως ισχυρές κοινωνικές αναφορές και συνεκτική ιδεολογικοπολιτική ταυτότητα. Με δύο ωστόσο, επιπλέον μειονεκτήματα: την απουσία δομημένου κομματικού μηχανισμού και την υπερβολική εξάρτηση από τον Βαρουφάκη, που το καθιστούν ιδιαίτερα ευάλωτο σε απότομες αλλαγές της συγκυρίας και εσωτερικές έριδες λόγω ανεξέλεγκτων ιμπρεσιονιστικών κινήσεων του αρχηγού.
Δημήτρης Τσίρκας (fb)
