του Τάσου Παππά
Είσαι μέσο ενημέρωσης που αγαπάς παράφορα (σ’ αυτή τη φάση, γιατί αύριο μπορεί ν’ αλλάξεις γούστα - το έχεις ξανακάνει άλλωστε στο παρελθόν) ένα συγκεκριμένο κόμμα εξουσίας και μισείς θανάσιμα το αντίπαλο κόμμα εξουσίας.
Με κάποιο τρόπο (αδιάφορο πώς) ανακαλύπτεις ένα θέμα που δεν..
είναι σκάνδαλο, δεν είναι στενά πολιτικό, δηλαδή δεν έχει να κάνει με πράξεις ή παραλείψεις του αρχηγού του κόμματος που θέλεις να πλήξεις, αλλά τον βλάπτει στο προσωπικό επίπεδο και είναι λίγο γαργαλιστικό. Τι κάνεις; Δεν μπαίνεις στον πειρασμό να σκεφτείς αν η δημοσιοποίησή του θα συμβάλει ή όχι στην αναβάθμιση του δημόσιου διαλόγου. Κάτι τέτοιες λεπτομέρειες δεν σε απασχολούν.
Κατά τη γνώμη σου ό,τι αφορά πολιτικά πρόσωπα είναι πολιτικό και πρέπει να το μαθαίνει ο λαός. Το φρόνιμο πάντως είναι να το τσεκάρεις γιατί έχεις πάθει νίλες στο παρελθόν και δεν αντέχεις άλλες.
Αναρωτιέσαι: Εχει βάση ή μήπως πρόκειται για κατασκευασμένη «είδηση», σαν κι αυτές που κυκλοφορούν με το σωρό στην πιάτσα και εξέθεσαν όσους τις υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό, τις παρουσίασαν με τυμπανοκρουσίες, αλλά στη συνέχεια αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν ατάκτως γιατί επρόκειτο για καραμπινάτη μαϊμουδιά;
Ας πούμε λοιπόν ότι σιγουρεύεσαι για την εγκυρότητα της πληροφορίας, εμπιστεύεσαι την πηγή σου και πας στο επόμενο βήμα, την μπουμπουνίζεις. Εσύ κάνεις τη δουλειά σου όπως την αντιλαμβάνεσαι, προκαλείς θόρυβο και το θέμα σου καταλαμβάνει περίοπτη θέση στην ατζέντα της πολιτικής αντιπαράθεσης, αφού το αγαπημένο σου κόμμα το εκμεταλλεύεται και του δίνει διαστάσεις. Ως εδώ καλά.
Το πρόβλημα δημιουργείται από τη στιγμή που επιμένεις να υποστηρίζεις με πάθος ότι είσαι αντικειμενικός, αμερόληπτος, ανιδιοτελής και δεν δέχεσαι μύγα στο σπαθί σου. Χλευάζεις μάλιστα όσους σε κατηγορούν για ροπή προς τον λαϊκισμό και τον κιτρινισμό.
Ομως δεν είσαι τίποτα απ’ όλα αυτά. Δεν είσαι αντικειμενικός γιατί στη δημοσιογραφία δεν υπάρχει αντικειμενικότητα. Αντικειμενικά είναι μόνο τα γεγονότα (τα πραγματικά), αλλά οι κρίσεις επ’ αυτών είναι υποκειμενικές επειδή μεσολαβούν τα φίλτρα που βάζουν οι ιδεολογικές αναφορές σου, οι πολιτικές προτιμήσεις σου, τα συμφέροντα και οι επιδιώξεις των αφεντικών σου.
Αμερόληπτος δεν είσαι γιατί αν ρίξουμε μια ματιά στη διαδρομή σου θα διαπιστώσουμε ότι η ευαισθησία σου είναι επιλεκτική. Εκδηλώνεται μόνο σε εκείνες τις περιπτώσεις οι οποίες ευνοούν το αφήγημά σου ή ακόμη χειρότερα το αφήγημα των καθοδηγητών σου.
Αραγε τι είδους αμεροληψία είναι αυτή που βγάζει στα μανταλάκια τα σφάλματα και τις πομπές των αντιπάλων σου και των ανταγωνιστών σου, που κάνει την τρίχα τριχιά όταν το θέμα αφορά εκείνους που σιχαίνεσαι και εξαφανίζει τα σφάλματα και τις πομπές των φίλων σου ακόμη κι αν οι αποδείξεις είναι ατράνταχτες;
Η στράτευση και η αμεροληψία είναι έννοιες ασύμβατες. Η στράτευση δεν συνιστά πολιτικό «αδίκημα» αρκεί να δηλώνεται. Οταν όμως επιχειρείς να τη φτιασιδώσεις με άγαρμπους ευφημισμούς είναι συνειδητή εξαπάτηση. Δεν είσαι ούτε ανιδιοτελής γιατί το «βιογραφικό» σου είναι γεμάτο σάπιους συμβιβασμούς, άκομψες μεταμφιέσεις, χυδαίους οπορτουνισμούς, ευκαιριακές συμμαχίες με κόμματα και επιχειρηματίες.
Συμπερασματικά: το ζητούμενο είναι η ανιδιοτελής υποκειμενικότητα. Δύσκολη υπόθεση.
Είσαι μέσο ενημέρωσης που αγαπάς παράφορα (σ’ αυτή τη φάση, γιατί αύριο μπορεί ν’ αλλάξεις γούστα - το έχεις ξανακάνει άλλωστε στο παρελθόν) ένα συγκεκριμένο κόμμα εξουσίας και μισείς θανάσιμα το αντίπαλο κόμμα εξουσίας.
Με κάποιο τρόπο (αδιάφορο πώς) ανακαλύπτεις ένα θέμα που δεν..
είναι σκάνδαλο, δεν είναι στενά πολιτικό, δηλαδή δεν έχει να κάνει με πράξεις ή παραλείψεις του αρχηγού του κόμματος που θέλεις να πλήξεις, αλλά τον βλάπτει στο προσωπικό επίπεδο και είναι λίγο γαργαλιστικό. Τι κάνεις; Δεν μπαίνεις στον πειρασμό να σκεφτείς αν η δημοσιοποίησή του θα συμβάλει ή όχι στην αναβάθμιση του δημόσιου διαλόγου. Κάτι τέτοιες λεπτομέρειες δεν σε απασχολούν.
Κατά τη γνώμη σου ό,τι αφορά πολιτικά πρόσωπα είναι πολιτικό και πρέπει να το μαθαίνει ο λαός. Το φρόνιμο πάντως είναι να το τσεκάρεις γιατί έχεις πάθει νίλες στο παρελθόν και δεν αντέχεις άλλες.
Αναρωτιέσαι: Εχει βάση ή μήπως πρόκειται για κατασκευασμένη «είδηση», σαν κι αυτές που κυκλοφορούν με το σωρό στην πιάτσα και εξέθεσαν όσους τις υποδέχτηκαν με ενθουσιασμό, τις παρουσίασαν με τυμπανοκρουσίες, αλλά στη συνέχεια αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν ατάκτως γιατί επρόκειτο για καραμπινάτη μαϊμουδιά;
Ας πούμε λοιπόν ότι σιγουρεύεσαι για την εγκυρότητα της πληροφορίας, εμπιστεύεσαι την πηγή σου και πας στο επόμενο βήμα, την μπουμπουνίζεις. Εσύ κάνεις τη δουλειά σου όπως την αντιλαμβάνεσαι, προκαλείς θόρυβο και το θέμα σου καταλαμβάνει περίοπτη θέση στην ατζέντα της πολιτικής αντιπαράθεσης, αφού το αγαπημένο σου κόμμα το εκμεταλλεύεται και του δίνει διαστάσεις. Ως εδώ καλά.
Το πρόβλημα δημιουργείται από τη στιγμή που επιμένεις να υποστηρίζεις με πάθος ότι είσαι αντικειμενικός, αμερόληπτος, ανιδιοτελής και δεν δέχεσαι μύγα στο σπαθί σου. Χλευάζεις μάλιστα όσους σε κατηγορούν για ροπή προς τον λαϊκισμό και τον κιτρινισμό.
Ομως δεν είσαι τίποτα απ’ όλα αυτά. Δεν είσαι αντικειμενικός γιατί στη δημοσιογραφία δεν υπάρχει αντικειμενικότητα. Αντικειμενικά είναι μόνο τα γεγονότα (τα πραγματικά), αλλά οι κρίσεις επ’ αυτών είναι υποκειμενικές επειδή μεσολαβούν τα φίλτρα που βάζουν οι ιδεολογικές αναφορές σου, οι πολιτικές προτιμήσεις σου, τα συμφέροντα και οι επιδιώξεις των αφεντικών σου.
Αμερόληπτος δεν είσαι γιατί αν ρίξουμε μια ματιά στη διαδρομή σου θα διαπιστώσουμε ότι η ευαισθησία σου είναι επιλεκτική. Εκδηλώνεται μόνο σε εκείνες τις περιπτώσεις οι οποίες ευνοούν το αφήγημά σου ή ακόμη χειρότερα το αφήγημα των καθοδηγητών σου.
Αραγε τι είδους αμεροληψία είναι αυτή που βγάζει στα μανταλάκια τα σφάλματα και τις πομπές των αντιπάλων σου και των ανταγωνιστών σου, που κάνει την τρίχα τριχιά όταν το θέμα αφορά εκείνους που σιχαίνεσαι και εξαφανίζει τα σφάλματα και τις πομπές των φίλων σου ακόμη κι αν οι αποδείξεις είναι ατράνταχτες;
Η στράτευση και η αμεροληψία είναι έννοιες ασύμβατες. Η στράτευση δεν συνιστά πολιτικό «αδίκημα» αρκεί να δηλώνεται. Οταν όμως επιχειρείς να τη φτιασιδώσεις με άγαρμπους ευφημισμούς είναι συνειδητή εξαπάτηση. Δεν είσαι ούτε ανιδιοτελής γιατί το «βιογραφικό» σου είναι γεμάτο σάπιους συμβιβασμούς, άκομψες μεταμφιέσεις, χυδαίους οπορτουνισμούς, ευκαιριακές συμμαχίες με κόμματα και επιχειρηματίες.
Συμπερασματικά: το ζητούμενο είναι η ανιδιοτελής υποκειμενικότητα. Δύσκολη υπόθεση.
- το κείμενο του Τ. Παππά είναι από την Εφημερίδα των Συντακτών