Τρίτη 16 Απριλίου 2019

Με αφορμή την καταστροφή στη Notre Dame

Με αφορμή την καταστροφή στην Νότρ Ντάμ, να κάνω τον κυνικό άλλη μια φορά.
Η Αθήνα -στη σύγχρονη μορφή της- χτίστηκε στην κυριολεξία πάνω σε αρχαία. Οπως και σε μεγάλο βαθμό η Θεσσαλονικη και άλλες πόλεις. Αν μιλήσετε με μηχανικούς που "έδρασαν" τις δεκαετίες 50-60-70 θα σας πουν πως νύχτα έβρισκαν αρχαία, νύχτα τα διέλυαν ή τα μπάζωναν και τα..
κατέστρεφαν για να μπουν τα θεμέλια της "αστικής πολυκατοικίας". Με το ανάλογο μπαξίσι βέβαια στον μπάτσο της περιοχής και την σιωπηρή συναίνεση της γειτονιάς, που είχε κάνει τα ίδια.
Στο ίδιο στυλ, πάρα πολλές ιστορικές εκκλησίες στη χώρα μας έχουν χτισθεί με "σπόλια" (δηλαδή υπολείμματα) αρχαίων ναών. Πολλές φορές και εμφανώς, για να δειχθεί η επικράτηση του Χριστιανισμού στον δωδεκαθεισμό. Έτσι βλέπεις μάρμαρα, κιονόκρανα και επιγραφές ενσωματωμένες στις τοιχοποιείες των ναών, σε μια όχι ομαλή διαδοχή θρησκειών.
Η μανιασμένη για χρήμα ελληνική επαρχία (άλλοτε δικαιολογημένα στις διάφορες εθνικές και οικονομικές κρίσεις, άλλοτε καθαρά από απληστία), έχει πρωταγωνιστήσει στην λεηλασία αρχαίων, στην αρχαιοκαπηλεία, την τυμβωρυχία και τον βανδαλισμό απίστευτης αξίας αρχαίων αλλά και μεσαιωνικών αντικειμένων. Τοπικές ιστορίες για "θησαυρούς που χάθηκαν" υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα όπως και μουρμούρες για το πως πλούτισαν "επιφανείς οικογένειες".
Η αρχαιοκαπηλεία συνεχίζεται βέβαια και σήμερα και υπάρχει ένα φανερό κύκλωμα (ή μέρος του) που διαφημίζει έρευνες, πώληση ανιχνευτών, χαρτών κλπ.
Σε όλα αυτά ας προσθέσουμε και την εικαστική και αισθητική προσβολή κάθε ιστορικού χώρου και κτίσματος, όπου ο επίσης αδιάφορος συμπολίτης μας δεν είχε κανένα ενδοιασμό να χτίζει ελβετικό σαλέ δίπλα σε βυζαντινή εκκλησία του 8ου αιώνα, βιλίτσες δίπλα σε αρχαιολογικούς χώρους, 12όροφες οικοδομές στις παρυφές της Ακρόπολης κ.ο.κ. Αυτά βέβαια είναι τα λιγότερα σε σχέση με όλα τα παραπάνω, αλλά και τα πιο δύσκολα να ανατραπούν.
Σε μια χώρα λοιπόν που η παράδοση της και κυρίως η νεωτερική, είναι ο συστηματικός κατατρεγμός και η εκποίηση κάθε αρχαίου αντικειμένου, από την Αφροδίτη της Μήλου (που πουλήθηκε για 1000 γρόσια από τους Μηλιούς σε Γάλλους, μετα από μεγάλους τσακωμούς αν πήραν καλή τιμή) έως μικρών αγαλμάτων όπως γλαφυρά περιγράφει ο Μακρυγιάννης ("θα τα πουλούσαν χίλια τάλαρα στο Άργος") είναι πράγματι λίγο αστείο έως και τραγελαφικό να "θρηνούμε" την Νοτρ Ντάμ.
Την ίδια στιγμή που οι περισσότεροι εξ υμών ούτε ξέρουμε τι είναι αυτή η Εκκλησία, όπως και δεν ξέρουμε που είναι και τι συμβολίζουν τα εγχώρια μνημεία, δεν τα έχουμε επισκεφθεί ποτέ, ή αν το έχουμε κάνει είναι για να "ανάψουμε ένα κεράκι" (αν είναι Εκκλησία) ή να "φάμε στην γειτονική ταβέρνα" (π.χ. στις Μυκήνες, τους Δελφούς) με μηδενική αντήχηση εντός μας, της ιστορίας, της αισθητικής και της παράδοσης τους.

Xρήστος Κτενάς (από το facebook) 

ΥΓ Μια ακόμη παρατήρηση. Βλέπω πολλά σχόλια για το ότι τα ελληνικά κανάλια δεν διέκοψαν το πρόγραμμα τους για να κάνουν ζωντανή συνδεση με την Παναγία των Παρισίων. Ορθή η επισήμανση και λάθος τους.
Μόνο που και να διέκοπταν τη ροή του προγράμματος για το έκτακτο γεγονός, πιστεύει ειλικρινά κανείς πως το κοινό που εκείνη την ώρα βλέπει Μάστερ Σεφ, Survivor, Τατουάζ και ότι άλλο σκουπιδαριό, θα είχε και την ευαισθησία να καταλάβει τι είναι "τούτο το αναπάντεχο και τραγικό" που θα έβλεπε;
Ισως και καλύτερα λοιπόν που δεν διακόπηκαν οι ροές των προγραμμάτων (λόγω έλλειψης προσωπικού και δημοσιογραφικής κουλτούρας φυσικά) και δεν αλαφιάστηκαν οι οπαδοί του "Ντάνου", της "Δαλάκας" και του "μανιακού δολοφόνου Ορφέα".