Την Κυριακή 21 Απριλίου 2019 συμπληρώνονται 52 χρόνια από το πραξικόπημα των συνταγματαρχών, την τελευταία πράξη βίαιης κατάλυσης του δημοκρατικού πολιτεύματος στην Ελλάδα. Μισό αιώνα μετά, το σύνθημα για τον αγώνα κατά του φασισμού και του ρατσιστικού μίσους παραμένει..
– δυστυχώς – επίκαιρο όσο ποτέ.
Με αφορμή τη «μαύρη» αυτή επέτειο η ΕΡΤ θα παρουσιάσει το Σάββατο 20 και την Κυριακή 21 Απριλίου ένα αντιφασιστικό διήμερο από την ΕΡΤ1 και την ΕΡΤ2, με θεματικές ενημερωτικές εκπομπές και ειδικά αφιερώματα.
Ειδικότερα, όλες οι ενημερωτικές εκπομπές το διήμερο θα είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες του αφιερώματος. Στα στούντιο της ΕΡΤ θα φιλοξενηθούν ιστορικοί της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας, ειδικοί επιστήμονες, πολιτικοί, δημοσιογράφοι, άνθρωποι των Γραμμάτων και των Τεχνών, ακτιβιστές, δικηγόροι που υπερασπίζονται θύματα ρατσιστικής βίας, αντιστασιακοί κατά της δικτατορίας και συγγενείς θυμάτων του φασισμού.
Στο επίκεντρο των συζητήσεων θα βρεθούν η ανάλυση των αιτίων που οδήγησαν στην επταετή χούντα, η βία της στρατοκρατίας και η αντίσταση των πολιτικών ακτιβιστών και των ανθρώπων του πνεύματος, αλλά και η σύνδεση με τη ζοφερή πραγματικότητα του σήμερα, όπως αυτή διαφαίνεται από την άνοδο της ακροδεξιάς σε όλη την Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας: η πολύκροτη δίκη της Χρυσής Αυγής, που έχει πλέον εισέλθει στον τέταρτο χρόνο, τα αίτια της καθυστέρησης και οι συνέπειες απ’ αυτήν, η συνεχιζόμενη ρατσιστική βία κατά μεταναστών και προσφύγων, αλλά και ο τρόπος που βιώνουν τα θύματα αυτή τη βία.
Επίσης, θα αναλυθεί ο ρόλος των δημοσιογράφων στην κάλυψη της δίκης, τα φαινόμενα βίας κατά των εργαζόμενων στα ΜΜΕ που καλύπτουν σχετικά θέματα, καθώς και οι πολιτικές ευθύνες που απορρέουν από την αυξητική τάση των ακροδεξιών τάσεων σε όλη την Ευρώπη.
ΕΡΤ1
Το Σαββατοκύριακο, το αφιέρωμα της ΕΡΤ1 ανοίγει στις 06.45 με την εκπομπή «ΜΑΖΙ ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ». Ο Γιάννης Σκάλκος και η Ευρυδίκη Χάντζιου μαζί με τους καλεσμένους τους θα ασχοληθούν εκτενώς με τη δίκη της Χρυσής Αυγής και την επέτειο του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου.
Το Σάββατο 20 Απριλίου στις 10:00 η ΕΡΤ1 παρουσιάζει την έκτακτη ενημερωτική εκπομπή «Η ΕΡΤ ΛΕΕΙ ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΦΑΣΙΣΜΟ» με τον Γιάννη Δάρρα, ενώ για την ίδια θεματική τη σκυτάλη παίρνουν στις 13.30 η Μαριλένα Κατσίμη και ο Πιέρρος Τζανετάκος.
Στις 16.00 οι «ΠΟΛΙΤΕΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ» με τον Κώστα Αργυρό ασχολούνται με «Ένα τέρας με πολλά πλοκάμια»: την αναβίωση εθνολαϊκιστικών, νεοφασιστικών και ακροδεξιών δυνάμεων σε όλες τις χώρες της Ευρώπης. Είναι καταδικασμένη η Ευρώπη να ξαναζήσει εφιάλτες του περασμένου αιώνα; Είναι μόνο το «μεταναστευτικό», που δίνει τροφή σε αυτές τις δυνάμεις; Πόσο επηρεάζει η σκληρή πολιτική λιτότητας αυτή την στροφή προς τον εθνικισμό;
Στις 21:50 η ΕΡΤ1 θα μεταδώσει τη συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη με μελοποιημένα έργα μεγάλων Ελλήνων ποιητών, που παρουσιάστηκε στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού το 1993, με τη συμμετοχή των Μουσικών Συνόλων της ΕΡΤ.
Ακολουθεί στις 00.05 το ντοκιμαντέρ του Λεωνίδα Βαρδαρού, «Ο ΑΝΤΙΦΑΣΙΣΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΣΤΗ ΜΕΣΗ ΑΝΑΤΟΛΗ (1941-1944)» και στη 01.25 το γαλλικό ντοκιμαντέρ «ΣΤΑΛΙΝΓΚΡΑΝΤ: ΟΙ ΚΡΥΜΜΕΝΕΣ ΗΡΩΙΔΕΣ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ» από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΥΘΟ». Στις 02:25 το «ΡΙΜΕΪΚ» με τη Ρένα Θεολογίδου παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στον Αλέκο Παναγούλη και στις 03:20 ακολουθεί το επεισόδιο «Βαν Ντερ Στουλ εναντίον χούντας» από τη σειρά ντοκιμαντέρ «ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ» του Γιώργου Πετρίτση. Στις 04:20 θα μεταδοθεί το επετειακό αφιέρωμα της εκπομπής «ΑΝΘΡΩΠΟΙ» με τη Σεμίνα Διγενή και στις 05:30 το επεισόδιο της εκπομπής «Η ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο και θέμα «Λογοκρισία και προπαγάνδα στα χρόνια της χούντας».
Την Κυριακή των Βαΐων 21 Απριλίου στις 10.00 θα μεταδοθεί ακόμα μια έκτακτη ενημερωτική εκπομπή «Η ΕΡΤ ΛΕΕΙ ΟΧΙ ΣΤΟΝ ΦΑΣΙΣΜΟ» με τον Γιάννη Δάρρα και στις 12.30 το επεισόδιο της εκπομπής «ΟΙ ΠΑΡΕΕΣ ΓΡΑΦΟΥΝ ΙΣΤΟΡΙΑ» με τον αείμνηστο Σεραφείμ Φυντανίδη και θέμα «Μικρές επαναστάσεις μέσα στη χούντα». Η εκπομπή παρουσιάζει κάποιες παρέες που έκαναν μικρές επαναστάσεις κατά της χούντας μέσα από το θέατρο, το βιβλίο, το τραγούδι, τις εφημερίδες, τη σάτιρα, ακόμα και μέσα από την -απόλυτα ελεγχόμενη από τη δικτατορία - κρατική τηλεόραση. Ένα μουσικό σύνολο, υπό τη διεύθυνση του Χρήστου Λεοντή, παρουσιάζει χαρακτηριστικά τραγούδια της εποχής.
Στις 16:00 η εκπομπή «ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ» με την Έλενα Κατρίτση ρίχνει φως στη ζωή και το τραγικό τέλος του 22χρονου φοιτητή Κώστα Γεωργάκη, ο οποίος τα ξημερώματα της 19ης Σεπτεμβρίου 1970 αυτοπυρπολήθηκε ως ένδειξη διαμαρτυρίας για τη χούντα στην Ελλάδα στην πλατεία Ματεότι της Γένοβας.
Ακολουθεί στις 17:00 η εκπομπή «ΕΡΤ REPORT» επιχειρεί να «ξεφλουδίσει το κρεμμύδι» της σύγχρονης ακροδεξιάς. Η Εμμανουέλλα Αργείτη, η Μαρίνα Δεμερτζιάν και η Μάχη Νικολάρα συνομιλούν με τη Μάγδα Φύσσα και τον Γιάννη Μπουτάρη, δύο ανθρώπους που έχουν αντιμετωπίσει κατάματα την ακροδεξιά βία.
Στις 18:00, το ντοκιμαντέρ «ΤΟ ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΜΙΑΣ ΕΠΤΑΕΤΙΑΣ, ΧΟΥΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΘΑ ΠΕΡΑΣΕΙ» διερευνά τους πρώτους μήνες μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967, παρουσιάζοντας τη σταδιακή εγκαθίδρυση της κυβέρνησης του Γεώργιου Παπαδόπουλου, μέχρι την απόπειρα αντιπραξικοπήματος του Κωνσταντίνου τη 13η Δεκεμβρίου 1967.
ΕΡΤ2
Το πρόγραμμα της ΕΡΤ2 διαμορφώνεται ειδικά για τις ανάγκες του αφιερώματος, με αφιερώματα Αρχείου και ταινίες με κέντρο αναφοράς τον αντιφασιστικό αγώνα.
Στις 16.30 θα μεταδοθεί το ντοκιμαντέρ «21η ΑΠΡΙΛΙΟΥ: Η ΒΟΥΛΗ ΣΤΟ ΧΑΚΙ» και στις 17.30 το «ΑΠΕΦΑΣΙΣΑΜΕΝ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΣΣΟΜΕΝ: Η ΧΟΥΝΤΑ, Η ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ ΚΑΙ Ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ», με θέμα τη λογοκρισία στον κινηματογράφο την περίοδο της δικτατορίας.
Στις 22.00 θα προβληθεί το δράμα του Ροβήρου Μανθούλη, «Πρόσωπο με πρόσωπο», μια προφητική ταινία για το αδιέξοδο μιας γενιάς, με φόντο το ταραγμένο πολιτικό κλίμα της Αθήνας του 1966, που «άνοιξε» το Φεστιβάλ της γαλλικής πόλης Ιέρ, στις 21 Απριλίου 1967…
Την Κυριακή των Βαΐων 21 Απριλίου, το αφιέρωμα αρχίζει στις 14.15 με την αντιπολεμική ταινία του Ντίνου Κατσουρίδη, «Θανάση πάρε το όπλο σου», με τον Θανάση Βέγγο στον πρωταγωνιστικό ρόλο.
Στις 17.00 θα μεταδοθεί το εμβληματικό ντοκιμαντέρ του Νίκου Καβουκίδη, «Μαρτυρίες», ένα κινηματογραφικό χρονικό της περιόδου που αρχίζει με την εξέγερση του Πολυτεχνείου, το Νοέμβριο του 1973 και φτάνει έως και τον Αύγουστο του 1975.
Το αφιέρωμα θα κλείσει στις 22.30 με το κοινωνικό δράμα της Ελισάβετ Χρονοπούλου, «Ένα τραγούδι δεν φτάνει». Η ταινία καταγράφει την ιστορία μιας ανερχόμενης ηθοποιού του θεάτρου που συλλαμβάνεται από το στρατιωτικό καθεστώς για αντιστασιακή δράση και οδηγείται στις φυλακές Κορυδαλλού.
ΑΡΧΕΙΟ ΤΗΣ ΕΡΤ
Το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει μέσα από τη σελίδα https://archive.ert.gr την εκπομπή «ΡΙΜΕΪΚ» της Ρένας Θεολογίδου, με θέμα τις θεατρικές παραστάσεις που επιχείρησαν να αντισταθούν στη λογοκρισία της χούντας.
Οι ηθοποιοί Στέφανος Ληναίος, Θανάσης Παπαγεωργίου και Κώστας Καζάκος, μεταφέρουν το κλίμα της εποχής και καταγράφουν τις συνθήκες που επικρατούσαν στο θέατρο κατά τη διάρκεια της χούντας. Στην εκπομπή προβάλλονται αποσπάσματα από θεατρικές παραστάσεις και επιθεωρησιακά νούμερα της εποχής, ενώ περιλαμβάνεται σπάνιο ντοκουμέντο από ερασιτεχνική λήψη της θρυλικής παράστασης «Το μεγάλο μας τσίρκο», το οποίο παραχώρησε στην ΕΡΤ ο Κώστας Καζάκος.