Tο αποκρουστικό εκτόπλασμα Χίος και τα φασιστικά
πρωτοσέλιδά του δεν είναι παρά μόνο μία από τις όψεις του εκτρωματικού
μιντιακού μας συστήματος
Γράφει ο Νίκος Τσαγκρής
Υπήρχε μια μικρούλα ελπίς ότι με την έξοδο από τα Μνημόνια -την «επιστροφή στην κανονικότητα», όπως το λένε οι θεσμικοί μας παράγοντες- το παλιό θα πέθαινε∙ ότι η πολιτική θα ξαναγεννιόταν ως Πολιτική και ότι δίπλα της, από σπόντα έστω, η δημοσιογραφία θα ξαναγεννιόταν ως Δημοσιογραφία. Όμως όχι, ούτε κατά διάνοια: ούτε καν αποχρώσες ενδείξεις πολιτικής, πόσο μάλλον δημοσιογραφικής, αναγέννησης στον ορίζοντα...
«Όταν το παλιό πεθαίνει και το καινούργιο δεν..
μπορεί να γεννηθεί, είναι η εποχή των τεράτων» έλεγε ο Αντόνιο Γκράμσι και, αν πάρουμε τοις μετρητοίς το συγκεκριμένο απόφθεγμα του αγαπημένου Ιταλού στοχαστή, το μιντιακό σύμπαν της χώρας βιώνει στην κυριολεξία την εποχή των τεράτων: το μιντιακό εκτόπλασμα Χίος και τα φασιστικά πρωτοσέλιδά του δεν είναι παρά μόνο μία από τις αποκρουστικές όψεις του δημοσιογραφικού τέρατος που γεννήθηκε στην εποχή των Μνημονίων∙ μια ακραία έκφραση των συμφορών που κατατρύχουν τα ΜΜΕ, τη δημοσιογραφία, τους δημοσιογράφους, και κατ’ επέκταση την ενημέρωση και τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης στην εποχή των τεράτων...
Εφημερίδες χωρίς συντάκτες. Ακόμα χειρότερα, εφημερίδες με απλήρωτους για δύο, τρεις, τέσσερις, πέντε και έξι μήνες, συντάκτες, που, υπό το κράτος της βίας των απολύσεων και της ανεργίας, παράγουν μυθοπλασία (συνήθως αντικυβερνητική, ενίοτε και φιλοκυβερνητική) αντί ειδήσεων. Μυθοπλασία σύμφωνη με τα επιχειρηματικά συμφέροντα των διαπλεκομένων (παλιάς ή νέας διαπλοκής) εκδοτών τους. Που, ιδού το τερατώδες, είναι συμφέροντα «κομματικά», είτε πρόκειται για κομματικά είτε για ιδιωτικά ΜΜΕ - είτε για ιδιωτικές είτε για κομματικές επιχειρήσεις.
********
Σε μια (φαντασιακή πλέον) μιντιακή «κανονικότητα», οι εκδότες είναι (οφείλουν να είναι) επιχειρηματίες που επιχειρούν στα μέσα ενημέρωσης, και τα μέσα ενημέρωσης είναι (οφείλουν να είναι) επιχειρήσεις που, δια των δημοσιογράφων και των τεχνικών του Τύπου, ας πούμε, παράγουν και πωλούν στο καταναλωτικό κοινό, με συγκεκριμένο αντίτιμο, το αγαθό της ενημέρωσης.
Υπ’ αυτή την έννοια, οι δημοσιογράφοι είναι (οφείλουν να είναι) εξειδικευμένοι στην παραγωγή του αγαθού της ενημέρωσης επαγγελματίες. Και ως τέτοιοι πρέπει να αντιμετωπίζονται, ανεξάρτητα αν εργάζονται σε ιδιωτικά ή δημόσια ή κομματικά ΜΜΕ.
Δυστυχώς, αυτή η οικονομοτεχνική και δεοντολογική «κανονικότητα» καταστρατηγήθηκε βάναυσα στην εποχή των Μνημονίων σε όλα τα επίπεδα της «βιομηχανίας» της ενημέρωσης. Και είναι αυτή η καταστρατήγηση που συνετέλεσε και συντελεί καθοριστικά στην αποτροπή του θανάτου του παλιού και της γέννησης του νέου στον χώρο των ΜΜΕ. Με αποτέλεσμα την υφιστάμενη εποχή των δημοσιογραφικών τεράτων...
Εδώ οφείλω να διευκρινίσω πως σωστά καταλάβατε, όσοι καταλάβατε, ότι το αξίωμα «τα ΜΜΕ οφείλουν να είναι επιχειρήσεις που παράγουν και πωλούν στο καταναλωτικό κοινό, με συγκεκριμένο αντίτιμο, το αγαθό της ενημέρωσης και πρέπει να αντιμετωπίζονται ως τέτοιες» και το συνακόλουθό του «οι δημοσιογράφοι οφείλουν να είναι επαγγελματίες εξειδικευμένοι στην παραγωγή του αγαθού της ενημέρωσης και πρέπει να αντιμετωπίζονται ως τέτοιοι» (και πάντως όχι ως στρατευμένοι μισθοφόροι ή ιδεολογικοί... εθελοντές) αναφέρεται και στα κυβερνητικά συμπαρομαρτούντα, στον χώρο των δημόσιων, κυρίως, ΜΜΕ.
*******
Φυσικά και είναι λειτούργημα η δημοσιογραφία (δεδομένου ότι ασκεί έναν ευρύτατο και σοβαρότατο κοινωνικό ρόλο), αλλά και το λειτούργημα επάγγελμα είναι, όπως κάθε εργασία, κοινωνικά ή νομικά αποδεκτή, που ασκείται για βιοπορισμό: η ενημέρωση είναι μέγιστο ανθρώπινο δικαίωμα, ένα δικαίωμα που, προκειμένου να αποδοθεί δίκαια και αληθινά, προϋποθέτει την ανεξαρτησία των δημοσιογράφων και η ανεξαρτησία των δημοσιογράφων προϋποθέτει πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα...
Κάποτε ο Ρεϊμόν Αρόν* ήταν άρρωστος. Μόλις αποθεραπεύτηκε, είπε: Ελπίζω τώρα να μου απομένουν μερικά χρόνια για να εργαστώ...
«Γι’ αυτόν η ζωή ήταν η εργασία∙ υπάρχουν άνθρωποι που ζουν για να εργάζονται - εγώ εργάζομαι για να ζω» σχολίασε (τον φίλο του) ο Ευγένιος Ιονέσκο: «Γράφω, λοιπόν, αποκλειστικά για να εκφραστώ...».
Είναι γνωστό, βέβαια, ότι τόσο ο Αρόν όσο και ο Ιονέσκο ήσαν στυγνοί επαγγελματίες και δεν δέχονταν μύγα στο σπαθί τους στο θέμα της ελευθερίας έκφρασης.
Σήμερα ελάχιστοι δημοσιογράφοι ζουν για να εργάζονται και ακόμα λιγότεροι εργάζονται για να ζουν δεδομένου ότι οι μισοί είναι άνεργοι και οι άλλοι μισοί εμποδίζονται να εργάζονται ως επαγγελματίες, να αμείβονται επαρκώς δηλαδή προκειμένου να καταφέρνουν να ζουν - είτε γράφουν για να ζουν είτε γράφουν για να εκφράζονται... Άλλωστε, όλος ο κόσμος... εκφράζεται: ένα χάος εκκωφαντικό, μάταιο, ανήκουστο, ακατανόητο...
* Γάλλος διανοούμενος, συγγραφέας και δημοσιογράφος
- το κείμενο του Ν. Τσαγκρή είναι από την Αυγή της Κυριακής
Υπήρχε μια μικρούλα ελπίς ότι με την έξοδο από τα Μνημόνια -την «επιστροφή στην κανονικότητα», όπως το λένε οι θεσμικοί μας παράγοντες- το παλιό θα πέθαινε∙ ότι η πολιτική θα ξαναγεννιόταν ως Πολιτική και ότι δίπλα της, από σπόντα έστω, η δημοσιογραφία θα ξαναγεννιόταν ως Δημοσιογραφία. Όμως όχι, ούτε κατά διάνοια: ούτε καν αποχρώσες ενδείξεις πολιτικής, πόσο μάλλον δημοσιογραφικής, αναγέννησης στον ορίζοντα...
«Όταν το παλιό πεθαίνει και το καινούργιο δεν..
μπορεί να γεννηθεί, είναι η εποχή των τεράτων» έλεγε ο Αντόνιο Γκράμσι και, αν πάρουμε τοις μετρητοίς το συγκεκριμένο απόφθεγμα του αγαπημένου Ιταλού στοχαστή, το μιντιακό σύμπαν της χώρας βιώνει στην κυριολεξία την εποχή των τεράτων: το μιντιακό εκτόπλασμα Χίος και τα φασιστικά πρωτοσέλιδά του δεν είναι παρά μόνο μία από τις αποκρουστικές όψεις του δημοσιογραφικού τέρατος που γεννήθηκε στην εποχή των Μνημονίων∙ μια ακραία έκφραση των συμφορών που κατατρύχουν τα ΜΜΕ, τη δημοσιογραφία, τους δημοσιογράφους, και κατ’ επέκταση την ενημέρωση και τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης στην εποχή των τεράτων...
Εφημερίδες χωρίς συντάκτες. Ακόμα χειρότερα, εφημερίδες με απλήρωτους για δύο, τρεις, τέσσερις, πέντε και έξι μήνες, συντάκτες, που, υπό το κράτος της βίας των απολύσεων και της ανεργίας, παράγουν μυθοπλασία (συνήθως αντικυβερνητική, ενίοτε και φιλοκυβερνητική) αντί ειδήσεων. Μυθοπλασία σύμφωνη με τα επιχειρηματικά συμφέροντα των διαπλεκομένων (παλιάς ή νέας διαπλοκής) εκδοτών τους. Που, ιδού το τερατώδες, είναι συμφέροντα «κομματικά», είτε πρόκειται για κομματικά είτε για ιδιωτικά ΜΜΕ - είτε για ιδιωτικές είτε για κομματικές επιχειρήσεις.
********
Σε μια (φαντασιακή πλέον) μιντιακή «κανονικότητα», οι εκδότες είναι (οφείλουν να είναι) επιχειρηματίες που επιχειρούν στα μέσα ενημέρωσης, και τα μέσα ενημέρωσης είναι (οφείλουν να είναι) επιχειρήσεις που, δια των δημοσιογράφων και των τεχνικών του Τύπου, ας πούμε, παράγουν και πωλούν στο καταναλωτικό κοινό, με συγκεκριμένο αντίτιμο, το αγαθό της ενημέρωσης.
Υπ’ αυτή την έννοια, οι δημοσιογράφοι είναι (οφείλουν να είναι) εξειδικευμένοι στην παραγωγή του αγαθού της ενημέρωσης επαγγελματίες. Και ως τέτοιοι πρέπει να αντιμετωπίζονται, ανεξάρτητα αν εργάζονται σε ιδιωτικά ή δημόσια ή κομματικά ΜΜΕ.
Δυστυχώς, αυτή η οικονομοτεχνική και δεοντολογική «κανονικότητα» καταστρατηγήθηκε βάναυσα στην εποχή των Μνημονίων σε όλα τα επίπεδα της «βιομηχανίας» της ενημέρωσης. Και είναι αυτή η καταστρατήγηση που συνετέλεσε και συντελεί καθοριστικά στην αποτροπή του θανάτου του παλιού και της γέννησης του νέου στον χώρο των ΜΜΕ. Με αποτέλεσμα την υφιστάμενη εποχή των δημοσιογραφικών τεράτων...
Εδώ οφείλω να διευκρινίσω πως σωστά καταλάβατε, όσοι καταλάβατε, ότι το αξίωμα «τα ΜΜΕ οφείλουν να είναι επιχειρήσεις που παράγουν και πωλούν στο καταναλωτικό κοινό, με συγκεκριμένο αντίτιμο, το αγαθό της ενημέρωσης και πρέπει να αντιμετωπίζονται ως τέτοιες» και το συνακόλουθό του «οι δημοσιογράφοι οφείλουν να είναι επαγγελματίες εξειδικευμένοι στην παραγωγή του αγαθού της ενημέρωσης και πρέπει να αντιμετωπίζονται ως τέτοιοι» (και πάντως όχι ως στρατευμένοι μισθοφόροι ή ιδεολογικοί... εθελοντές) αναφέρεται και στα κυβερνητικά συμπαρομαρτούντα, στον χώρο των δημόσιων, κυρίως, ΜΜΕ.
*******
Φυσικά και είναι λειτούργημα η δημοσιογραφία (δεδομένου ότι ασκεί έναν ευρύτατο και σοβαρότατο κοινωνικό ρόλο), αλλά και το λειτούργημα επάγγελμα είναι, όπως κάθε εργασία, κοινωνικά ή νομικά αποδεκτή, που ασκείται για βιοπορισμό: η ενημέρωση είναι μέγιστο ανθρώπινο δικαίωμα, ένα δικαίωμα που, προκειμένου να αποδοθεί δίκαια και αληθινά, προϋποθέτει την ανεξαρτησία των δημοσιογράφων και η ανεξαρτησία των δημοσιογράφων προϋποθέτει πλήρη εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα...
Κάποτε ο Ρεϊμόν Αρόν* ήταν άρρωστος. Μόλις αποθεραπεύτηκε, είπε: Ελπίζω τώρα να μου απομένουν μερικά χρόνια για να εργαστώ...
«Γι’ αυτόν η ζωή ήταν η εργασία∙ υπάρχουν άνθρωποι που ζουν για να εργάζονται - εγώ εργάζομαι για να ζω» σχολίασε (τον φίλο του) ο Ευγένιος Ιονέσκο: «Γράφω, λοιπόν, αποκλειστικά για να εκφραστώ...».
Είναι γνωστό, βέβαια, ότι τόσο ο Αρόν όσο και ο Ιονέσκο ήσαν στυγνοί επαγγελματίες και δεν δέχονταν μύγα στο σπαθί τους στο θέμα της ελευθερίας έκφρασης.
Σήμερα ελάχιστοι δημοσιογράφοι ζουν για να εργάζονται και ακόμα λιγότεροι εργάζονται για να ζουν δεδομένου ότι οι μισοί είναι άνεργοι και οι άλλοι μισοί εμποδίζονται να εργάζονται ως επαγγελματίες, να αμείβονται επαρκώς δηλαδή προκειμένου να καταφέρνουν να ζουν - είτε γράφουν για να ζουν είτε γράφουν για να εκφράζονται... Άλλωστε, όλος ο κόσμος... εκφράζεται: ένα χάος εκκωφαντικό, μάταιο, ανήκουστο, ακατανόητο...
* Γάλλος διανοούμενος, συγγραφέας και δημοσιογράφος
- το κείμενο του Ν. Τσαγκρή είναι από την Αυγή της Κυριακής
