Τρίτη 26 Φεβρουαρίου 2019

Ο Λάνθιμος μας φέρνει σε δύσκολη θέση

Αυτά που φοβόμαστε να δούμε, εκείνα που δεν θέλουμε να ακούσουμε

του Γιάννη Αλμπάνη
 
Τις τελευταίες μέρες τις έχουμε φάει συζητώντας για τα Όσκαρ. Με βασικό επίδικο το αν η «Ευνοούμενη» ήταν καλύτερη από το «Ρόμα», είπαμε στο Facebook (πού αλλού δηλαδή) άλλοι την άποψή μας και άλλοι την αποψάρα μας. Τελικά την κούπα τη σήκωσε το «Πράσινο Βιβλίο» που εμείς..
δεν το είχαμε κουβεντιάσει καθόλου, αλλά το προτίμησε η αμερικάνικη Ακαδημία Κινηματογράφου. Έτσι είναι οι Αμερικάνοι. Όχι μόνο τούς από πάνω τούς έλεγαν «Μακεδονία» τόσο καιρό, αλλά δεν λαμβάνουν υπόψη τους τις απόψεις που με παρρησία διατυπώνονται στο ελληνικό Facebook.
Για να είμαστε βέβαια αντικειμενικοί, οφείλουμε να επισημάνουμε ότι το Όσκαρ στη Lady Gaga για το Shallow αποτελεί μια κατεξοχήν περίπτωση όπου «το δίκαιο γίνεται πράξη» -και όχι, ο Bradley Copper δεν έπρεπε να φιλήσει τη Lady Gaga στο τέλος του τραγουδιού στην τελετή…

Ο επόπτης
Κανονικά, μετά την απώλεια της κούπας στο LA θα έπρεπε να στηλιτεύουμε (στο πρότυπο των Λάνθιμος Χούλιγκανς) τον τρόπο με τον οποίο ο επόπτης καθόρισε το τελικό αποτέλεσμα, στερώντας από τα εθνικά χρώματα το τρόπαιο που δικαιούνταν. «Αν δεν έβγαζε συνέχεια τους δικούς μας οφσάνιτ, θα το είχαμε σηκώσει.» Δεν γίνεται όμως αυτή η συζήτηση περί αδικίας της διαιτησίας, μολονότι η «Ευνοούμενη» πήρε μόνο ένα Όσκαρ από τα 10 για τα οποία έχει προταθεί.
Στην πραγματικότητα, δεν είμαστε απογοητευμένοι από το τελικό σκορ. Και δεν είμαστε γιατί ο Λάνθιμος μας προκαλεί αμηχανία, μας φέρνει σε δύσκολη θέση.

Καμία αχτίδα

Πρώτα απ’ όλα, είπαμε να υποστηρίξουμε τον «δικό μας» αλλά αυτός ο χριστιανός πουθενά στην  «Ευνοούμενη» δεν το δείχνει ότι είναι «δικός μας». Ούτε μια αναφορά στην ένδοξη αρχαιότητα ούτε μια υπόνοια «αναστοχασμού της ελληνικότητας». Η «Ευνοούμενη» είναι μια «διεθνής» ταινία (ούτε καν βρετανική) και αν δεν το ξέρεις εκ των προτέρων, δεν μπορείς να φανταστείς ότι ο σκηνοθέτης είναι Έλληνας.
 Επιπλέον, ο Λάνθιμος δεν κάνει καμιά προσπάθεια να μας καθησυχάσει, να υπονοήσει έστω ότι υπάρχει κάποια ελπίδα. Στον σκοτεινό, κλειστοφοβικό κόσμο της «Ευνοούμενης» δεν περνάει καμία αχτίδα φωτός. Αυταρχικοί στους «από κάτω» και δουλοπρεπείς στους «από πάνω», οι συμμετέχοντες στο αδυσώπητο game της Εξουσίας δεν δείχνουν έλεος ποτέ, ενώ ανά πάσα στιγμή είναι έτοιμοι να ταπεινωθούν. Με τα πιο ιδιοτελή και ανορθολογικά κριτήρια παίρνουν αποφάσεις που επηρεάζουν τις ζωές εκατομμυρίων «μικρών» ανθρώπων.

Αυτά που δεν θέλουμε να ακούσουμε

Ξέρουμε ότι η «Ευνοούμενη» δεν μιλάει για το τότε αλλά το τώρα. Γνωρίζουμε επίσης ότι ο κόσμος της εξουσίας και της «μεγάλης πολιτικής» είναι έτσι ακριβώς όπως τον αναλύει ο Λάνθιμος. Μόνο που μας φέρνει σε δύσκολη θέση όποιος μας το λέει χωρίς να αφήνει περιθώριο για ένα «θαύμα».
Όμως μια από τις πιο σημαντικές λειτουργίες της μεγάλης τέχνης είναι να δείχνει αυτά που φοβόμαστε να δούμε, να λέει εκείνα που δεν θέλουμε να ακούσουμε. Κι ο Λάνθιμος είναι ένας μεγάλος καλλιτέχνης, ένας μεγάλος οικουμενικός καλλιτέχνης.
Γι’ αυτό και δεν πολυφωνάζουμε που ο επόπτης έβγαζε συνέχεια οφσάιντ τους δικούς μας. Γνώμη μου πάντα.

 - το κείμενο του Γιάννη Αλμπάνη είναι από το newpost.gr