της Έλενας Ακρίτα
Και γιατί να μη λέμε «λαθρομετανάστης» δηλαδή; Πώς λέμε «λαθρέμπορος, λαθροκυνηγός, λαθραναγνώστης»;
Μην το λέτε αυτό, παιδιά, εκτίθεστε: ο χαρακτηρισμός είναι αδόκιμος, για να το πω κομψά.
Λαθραίοι δεν είναι οι άνθρωποι, λαθραία είναι τα αντικείμενα. Ο
λαθρέμπορος π.χ. δεν είναι ο λαθραίος άνθρωπος που εμπορεύεται τσιγάρα,
αλλά ο άνθρωπος που εμπορεύεται λαθραία τσιγάρα. Στον λαθραναγνώστη
λαθραίο είναι το βιβλίο όχι ο αναγνώστης. Στον.. λαθροκυνηγό λαθραίο είναι
το θήραμα όχι ο κυνηγός. Και όσον αφορά τον λαθρεπιβάτη που δεν έχει
πληρώσει εισιτήριο, λαθραία είναι η πράξη του όχι ο ίδιος.
Για να μην το κουράζουμε, ένας άνθρωπος δεν είναι ποτέ λαθραίος, τέρμα. Πάμε πάλι να ξανασυστηθούμε.
· Μετανάστης είναι αυτός που αφήνει τον τόπο του για να
βελτιώσει τη ζωή του, τη ζωή των παιδιών του, τις συνθήκες διαβίωσης και
το εισόδημά του.
· Πρόσφυγας είναι αυτός που αφήνει τον τόπο του γιατί δεν έχει
πια τόπο. Αυτό συμβαίνει σε χώρες όπου ο εχθρός αφήνει πίσω του
ερείπια, γκρεμισμένα σπίτια και νεκρά παιδιά. Συμβαίνει σε χώρες όπου οι
διώξεις για τη φυλή, την εθνικότητα, τη θρησκεία ή την ιδεολογία
οδηγούν σε πράξεις βδελυρές κι αποτρόπαιες (βιασμοί, βασανιστήρια,
λεηλασίες κ.τ.λ.).
· Λαθρο-μετανάστης δεν υπάρχει. Ούτε παράνομος μετανάστης
υπάρχει. Η Διεθνής Αμνηστία χαρακτηρίζει τους όρους αυτούς ως
«μειωτικούς για τον άνθρωπο και την προσωπικότητά του».
Και εξηγεί:
«Ο όρος «λαθρομετανάστης» ή «παράνομος» υποδηλώνει ή συνδέει
τους μετανάστες με την έννοια της εγκληματικότητας (πολύ συχνά
κακοπροαίρετα). Οταν ωστόσο κάποιος δεν έχει νόμιμη άδεια εισόδου ή
παραμονής σε κάποια χώρα και δεν πληροί τις προϋποθέσεις για να λάβει
καθεστώς διεθνούς προστασίας, θεωρείται παράτυπος μετανάστης».
Τα δικαιώματα των προσφύγων είναι απολύτως κατοχυρωμένα από τη
Σύμβαση της Γενεύης. Η χώρα που θα υποδεχτεί τον διωκόμενο είναι
υποχρεωμένη να του παράσχει προστασία – χρηματοδοτείται άλλωστε γι"
αυτό. Και να ξεκαθαρίσουμε το εξής. Αν ένα κράτος παραβιάσει τη Σύμβαση
και τους διώξει, τις περισσότερες φορές είναι σαν να τους στέλνει πίσω
στα βασανιστήρια, τη δουλεία ή και στον θάνατο, σε χώρες όπου συνειδητά
καταλύονται τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Οι Ελληνες ήταν ποτέ «λαθρομετανάστες»; Και δεν μιλάμε γι" αυτούς
που μπαίνουν στην Ελλάδα (μικρασιάτες πρόσφυγες) αλλά γι" αυτούς που
φεύγουν από την Ελλάδα. Βρήκα στο μπλογκ του Νίκου Σαραντάκου ένα
ενδιαφέρον απόσπασμα από την εφημερίδα «Εμπρός» με χρονολογία 1929.
«Το ρεύμα της μεταναστεύσεως όχι μόνον εις την Ελλάδα, αλλά και
εις ολόκληρον την Ευρώπην είναι ακατάσχετον προς την Αμερικήν. Ούτε ο
μεταναστευτικός νόμος, ούτε αι αυστηραί ποιναί αι οποίαι επιβάλλονται
εις τους λαθρομετανάστας είναι αρκεταί διά να ανακόψουν το ρεύμα τούτο».
Με απόφασή του ο Αρειος Πάγος απαγορεύει τη χρήση του όρου
«λαθρομετανάστης» σε δικαστικές αποφάσεις και νομικά έγγραφα. Ορισμένοι
βέβαια επιμένουν ακόμα – κι επιμένουν σκόπιμα – να χρησιμοποιούν έναν
όρο με μισαλλόδοξο πρόσημο (αντιρατσιστικός νόμος 4285/2014 επί
πρωθυπουργίας Αντώνη Σαμαρά).
Στου κουφού την πόρτα, θα μου πεις, σωστό κι αυτό. Αλλωστε, οι
μισαλλόδοξοι ξέρουν καλά να στρίβουν διά του αρραβώνος. Οταν ξεμένουν
από επιχειρήματα, έχουν πάντα στο τσεπάκι τους το κορυφαίο:
«Ναι, αλλά κι εσείς βασανίζετε τους μαύρους».
ΥΓ: Αφιερωμένο σε όσους μπήκαν παράτυπα στην Ελλάδα για να
καθαρίσουν τα σπίτια μας, να σφουγγαρίζουν τις σκάλες μας, να βοσκήσουν
τα πρόβατα και να ξεσκατώνουν τους καμπινέδες μας. Α και να μαζεύουν τις
φράουλες στη Μανωλάδα οι κωλόφαρδοι.
- το κείμενο της Ελενας Ακρίτα είναι από τα ΝΕΑ (13.10.18)