Ο πρώτος είναι η μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση, με διαδικασία αυτοφώρου. Είναι αυτό που ζούμε αυτές τις μέρες με τους συναδέρφους του "Φιλελεύθερου". Έχει όμως το σκηνικό ξαναγίνει πολλές φορές και από όλες τις πλευρές (π.χ. νωρίτερα στη χρονιά με τη μήνυση Σαμαρά κατά Βαξεβάνη, με τα "σκουξίματα"..
τότε από την άλλη πλευρά).
Αυτές οι μηνύσεις είναι μια ταλαιπωρία για τον δημοσιογράφο, αν και σπάνια φθάνουν στην άμεση εκδίκαση. Συνήθως το αυτόφωρο δεν εφαρμόζεται, αλλά ο δημοσιογράφος ταλαιπωρείται μια μέρα, μέχρι δηλαδή ο εισαγγελέας υπηρεσίας να ζητήσει περαιτέρω εξέταση, παραπέμποντας το θέμα σε αργότερο χρόνο. Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως η ταλαιπωρία θα συνεχιστεί σε τακτική δίκη, όπου ο δημοσιογράφος δεν γνωρίζει καν αν θα έχει τη στήριξη του Μέσου του (π.χ. μπορεί να έχει φύγει από το ΜΜΕ στο οποίο είχε κάνει το όποιο σχόλιο). Και βέβαια αν η δίκη συνεχιστεί σε 2ο βαθμό η ταλαιπωρία εξελίσσεται, μαζί με τα δικαστικά έξοδα κ.ο.κ.
Ο δεύτερος τρόπος τρομοκράτησης δημοσιογράφου είναι ακόμη χειρότερος. Είναι η απαίτηση αποζημίωσης. Εδώ για πολλά χρόνια είχε γονατίσει τον Τύπο ο περίφημος "τυποκτόνος" νόμος Βενιζέλου, 2328/1995, που προέβλεπε υπέρογκα πρόστιμα (με ελάχιστο ποσό για κανάλια τα 30 εκατομμύρια δραχμές, τότε). Ο νόμος αυτός έχει εφαρμοστεί πολλές φορές, ενάντια σε κανάλια, δημοσιογράφους κλπ, με όλες τις επαγγελματικές μας ενώσεις να ζητούν την κατάργηση του, κάτι όμως που για 20 χρόνια δεν γινόταν.
Ο ίδιος Βενιζέλος βέβαια σήμερα μας λέει πως το "αυτόφωρο (η πρώτη μέθοδος) για δημοσιογράφους είναι αντισυνταγματικό" αλλά ξεχνά να μας πει πως ο ίδιος είχε κεντρικό ρόλο να δημιουργηθεί νομικό πλαίσιο για ακόμη αυστηρότερη μέθοδο "ελέγχου" των δημοσιογράφων.
Ο νόμος Βενιζέλου "ψιλοδιορθώθηκε" από τον ΣΥΡΙΖΑ με τον νόμο 4356/2015. Η διόρθωση είναι βέβαια ελλιπής καθώς το μόνο που κάνει είναι να "σβήνει" τις προβλέψεις για ελάχιστα πρόστιμα (μεγάλου ύψους) και να τις αντικαθιστά με μια γενική διατύπωση (σύμφωνη βέβαια με το άρθρο 932 του Αστικού Κώδικα) που μεταφέρει τον καταλογισμό του προστίμου στον δικαστή, ο οποίος καλείται να αποφασίσει το "πόσο μεγάλη είναι η ζημιά από τη δυσφήμιση". Δηλαδή και πάλι μπορεί να επιδικαστεί κάποιο υπέρογκο ποσό, ικανό να γονατίσει ένα ΜΜΕ ή να εξοντώσει έναν δημοσιογράφο.
Που καταλήγουμε; Πως στο θέμα της νομικής ρύθμισης των δημοσιογραφικών θεμάτων, παραμένει εδώ και πολλές δεκαετίες ένα γενικό μπάχαλο με πολλούς νόμους, ασάφειες, πονηρές "επεμβάσεις", επιλεκτικές ρυθμίσεις, παρατάσεις "προσωρινών διατάξεων", αλλά και σαφείς αντιδημοσιογραφικές διατάξεις. Κάτι για το οποίο όλες οι κυβερνήσεις έχουν σοβαρή ευθύνη, καθώς δεν τολμούν να προτείνουν ένα συνολικό πακέτο ρύθμισης (το οποίο πρέπει να είναι και το δυνατόν απλό), κρατώντας αιχμάλωτους δημοσιογράφους και εκδότες στην αοριστία, σε ένα επάγγελμα που έτσι κι αλλιώς έχει στην φύση του τον διαρκή ηθικό αναστοχασμό.
Τα λοιπά στο ΜΜΕ της επιλογής σας....
Χρήστος Κτενάς (από fb)
