Σάββατο 17 Μαρτίου 2018

Αποϊδρυματοποίηση: μια συζήτηση - αφορμή για να κάνουμε κάτι για ένα έγκλημα

Γράφει ο Γιάννης Καφάτος (viewtag)

Οι λέξεις είναι εύκολες: αποϊδρυματοποίηση. Ενδιαφέρουσα έννοια, δεν μπορείς να είσαι αρνητικός (αν δεν είσαι κρατικός γραφειοκράτης) αφού καλά-καλά δεν έχεις ιδέα τι περνάει κάποιος που είναι παρατημένος σε ένα «ίδρυμα».
Κι όμως η λέξη μπορεί να γίνει πράξη. Έχει ήδη αρχίσει να γίνεται πράξη για το κολαστήριο των Λεχαινών.
(θέλω να ξεκαθαρίσω ότι μπορεί να χρησιμοποιήσω κάθε λέξη «κλισέ» που ίσως έχεις διαβάσει αλλά κανένα κλισέ, καμία λεκτική ακροβασία δεν μπορεί να αποδώσει επαρκώς αυτό που συνέβαινε.. εκεί στα Λεχαινά, στην άκρη του χωριού για τους ανθρώπους που επιβιώνουν – γιατί οι λέξεις όπως: διαβιούν, ζουν υπάρχουν είναι πολύ «άκυρες», λένε και τα παιδιά μου ως έκφραση, για την κατάσταση τους)

Ένα μικρό ιστορικό για να μπεις στο νόημα

Πριν από 27 χρόνια άνοιξε το ίδρυμα στα Λεχαινά. Οι καταγγελίες άρχισαν το 2009 (μετά από τη δημοσιοποίηση των εμπειριών ευρωπαίων εθελοντών που έζησαν  μέσα στο ίδρυμα.
Το 2010 ο Συνήγορος του Πολίτη μίλησε για την κατάφωρη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο άσυλο.

Το 2011 η κάμερα της ΕΡΤ έδειξε τις εικόνες που προσβάλλουν κάθε έννοια ανθρωπισμού.
Το 2014 ρεπορτάζ του BBC  με τα παιδιά (διαφόρων ηλικιών) κλεισμένα σε ξύλινα κλουβιά «αναγκάζει» την ελληνίδα  υφυπουργό Υγείας  (Κατερίνα Παπακώστα) να πάει επί τόπου.
Τοποθετούνται κάμερες, αλλά η κατάσταση απλώς παραμένει …καταγραφόμενη. Λίγο αργότερα οι κάμερες απλώς σταμάτησαν  να δουλεύουν.
4 Νοεμβρίου 2015: Ακτιβιστές, ανάπηροι ακτιβιστές από την «Μηδενική Ανοχή» – Κίνηση για την Χειραφέτηση των Ανάπηρων, με τον σκηνοθέτη Αντώνη Ρέλλα προχώρησαν σε μια ιδιότυπη κατάληψη του ιδρύματος.
Η θέληση τους να βοηθήσουν τους ανθρώπους που είχαν χάσει κάθε υπόσταση δεμένοι, καθηλωμένοι σε κρεβάτια, μέσα σε μεγάλα κλουβιά άρχισε να φέρνει αποτελέσματα.

Επιτέλους, κάτι αλλάζει, αλλά θέλει δουλειά και συμμετοχή

Το βράδυ της Παρασκευής 16 Μαρτίου, την ώρα που Αθήνα ήταν καλυμμένη από ένα πέπλο σκόνης, και τα μυαλά μας τρελά από την απαράδεκτη απόφαση αθώωσης του Αμβρόσιου Καλαβρύτων, μερικές δεκάδες άνθρωποι βρεθήκαμε στο φιλόξενο Ίδρυμα Ευγενίδου  για να ενημερωθούμε για το πρόγραμμα Αποϊδρυματοποιήσης του κολαστηρίου των Λεχαινών και για να μπορέσουμε να συντονιστούμε σε δράσεις στοχευμένες που θα βοηθήσουν να σταθούν στα πόδια τους (ΑΚΟΜΗ και με την ΚΥΡΙΟΛΕΚΤΙΚΗ έννοια της λέξης) παιδιά και ενήλικες που πετάχτηκαν μέσα σε ένα κλουβί.
Οι περιπτώσεις που συνάντησαν οι ακτιβιστές και κουράρουν σήμερα οι ψυχολόγοι και οι άλλες ειδικότητες κρύβουν και μια απίστευτη ιστορία αλλά και συνιστούν ξεχωριστά εγκλήματα κατά ανθρώπων που απλώς έτυχε να έχουν μια σωματική βλάβη.
Γιατί η αναπηρία είναι μια κατάσταση που τελικά προσδιορίζεται κοινωνικά. Ένας άνθρωπος με σωματική βλάβη, γίνεται ανάπηρος αν κλειστεί σε ένα ίδρυμα, ή στο σπίτι του γιατί δεν μπορεί να έχει στη διάθεσή του τα εργαλεία που θα του επιτρέψουν να έχει τις ίδιες δυνατότητες με κάποιον αρτιμελή.
Ένα παράδειγμα θα δώσω – από τα δεκάδες εγκλήματα που συντελέστηκαν στα Λεχαινά: Μια κοπέλα, μπήκε, παρατήθηκε, πετάχτηκε εκεί επειδή είναι τυφλή. Ζούσε όλης της ζωή σε ένα κλουβί. Σήμερα, μετά την παρέμβαση μαθαίνει να περπατάει, να μιλάει, να τρώει μόνη της.
Οι ιστορίες των τροφίμων είναι ανατριχιαστικές. Δεν έχουν  περιγραφή.
η φωτογραφία είναι μετά την παρέμβαση και το έργο που γίνεται στο ίδρυμα με τον τρούλο στην ταράτσα…
Πεταμένοι άνθρωποι σε έναν «κουβά» με 4 τοίχους, κι έναν εκκλησιαστικό τρούλο στην κορφή. Και κάτι παρατημένες κούνιες στην αυλή. Τις έχει φάει ο χρόνος, δεν τις έχει χρησιμοποιήσει κανένα παιδί.  Αυτό είναι το ίδρυμα στα Λεχαινά.

Μπαίναν παιδιά, περνούσαν τα χρόνια μέσα σε κλουβιά. Ούτε το σώμα τους δεν αναπτύχθηκε.
Κάποια που μπήκαν μεγαλύτερα, ζητούν να δουν τη θάλασσα.
Ζητάνε ένα κομοδίνο και μια ντουλάπα. Θέλουν να έχουν τα πράγματά τους, θέλουν να είναι προσωπικότητες, όχι «περιστατικά» δεμένα σε ένα κρεβάτι, μέσα σε κλουβί!

Θέλω να διαβάσεις λίγα από τα στοιχεία που μας παρέθεσαν οι άμεσα εμπλεκόμενοι με το θέμα:

Γεωργία Παναγοπούλου – Ψυχολόγος (που δραστηριοποιείται στο Ίδρυμα των Λεχαινών)
«Όταν πρωτομπήκα στο Ίδρυμα η δυσωδία και η απόλυτη ησυχία ήταν τα πρώτα ερεθίσματα. Αντίκρισα ανθρώπους-φαντάσματα και ανθρώπους-αντικείμενα. Ανθρώπους που είχαν τόσο πολύ συνηθίσει τα δεσμά στα χέρια και τα πόδια τους που δεν ήθελαν να τους τα βγάλουμε. Συναντήσαμε ανθρώπους που έπαιρναν επτά διαφορετικά νευροληπτικά φάρμακα σε δοσολογία τρεις φορές άνω του επιτρεπτού ορίου.
Σήμερα έχουμε καταφέρει να αναδείξουμε την υποκειμενικότητα του κάθε τρόφιμου. Δεν φοράνε όλοι τα ίδια ρούχα, ούτε είναι κουρεμένοι το ίδιο.
Υπάρχουν πολλές αντιδράσεις στις προσπάθειες αποϊδρυματοποίησης, υπάρχει τεράστια γραφειοκρατία. Οι άνθρωποι εκεί παραμένουν απομονωμένοι και αποκομμένοι από την τοπική κοινότητα».
Γιώργος Νικολαΐδης – Ψυχίατρος – Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού. (πρώτος από αριστερά στην παραπάνω φωτογραφία)
Ο κ. Νικολαΐδης έκανε μια εκτενή παρουσίαση της κατάστασης από την οποία σταχυολογώ τα ακόλουθα:
Το ίδρυμα των Λεχαινών  δεχόταν τα πιο βαριά περιστατικά από όλη την Ελλάδα.
Ό,τι ήταν η Λέρος για την ψυχική υγεία. Στα Λεχαινά βρίσκονται οι ανεπιθύμητες περιπτώσεις.
«Οι άνθρωποι στα Λεχαινά, ζουν μια καταδίκη που κανείς δικαστής σε θα μπορούσε να επιβάλλει σε κανέναν άνθρωπο. Βρήκαμε καθηλωμένο άτομο για 21 συναπτά χρόνια».
Οι πιο πολλοί θάνατοι στο Ίδρυμα προκαλούνται από πνευμονική λοίμωξη. Αυτή προέρχεται από τις συχνές εισροφήσεις που παθαίνουν οι τρόφιμοι επειδή τρέφονται μόνο με πολτό μέσω μπιμπερό και τρώνε ενώ είναι δεμένοι και ξαπλωμένοι στα κρεβάτια τους.
«Βέβαια στο προαύλιο φυτεύουν μια ελιά για κάθε …ψυχούλα που χάνεται, αλλά επί πολλά χρονιά αυτές οι ψυχούλες δεν απασχολούσαν κανέναν».
Πλέον η πολιτεία έχει εκταμιεύσει 15 εκατομμύρια ευρώ για το πρόγραμμα αποϊδρυματοποίησης και δεν υπάρχει δικαιολογία για να μην προχωρήσει.
Το σημαντικό δεν είναι «ν’ αδειάσουν τα Λεχαινά και να γεμίσουν άλλοι χώροι αλλά να γίνει μια σωστή διαχείρηση ώστε να μην χρειάζεται αυτού του τύπου η (παρωχημένη) δομή.
Τέλος ο ανάπηρος σκηνοθέτης, Αντώνης Ρέλλας (πρώτος δεξιά στην παραπάνω φωτογραφία)  παρουσίασε ένα απόσπασμα από το ντοκιμαντέρ που ετοιμάζει για το ίδρυμα και δήλωσε σε όλους τους τόνους: Άλλο η βλάβη που έχουν τα σώματά μας και άλλο πράγμα η κοινωνικά επιβαλλόμενη αναπηρία! Οι εικόνες που είδαμε ήταν γροθιά στο στομάχι! Δυνατή! Πολύ δύνατή!!!

Το τρέιλερ από το ντοκιμαντέρ “Από το άσυλο στην κοινωνία”:


ΥΓ. Ανάπηροι: Για κάποιους είναι ταυτότητα. Είναι μια ομάδα ατόμων που βάλλεται από διακρίσεις.  Μήπως ανίκανοι τελικά είμαστε εμείς, που έχουμε σε λειτουργία και τα 4 άκρα, αλλά ανεχόμαστε καταστάσεις όπως αυτές που βιώνουν οι έγκλειστοι σε ένα ίδρυμα, που ανεχόμαστε τον ρατσιστικό λόγο, τις διακρίσεις και αδιαφορούμε;

πηγή: viewtag.gr