Το χαμηλό επίπεδο της ποιότητας του δημοσίου διαλόγου στην Ελλάδα είναι γνωστό. Δεν προκαλούν έκπληξη ούτε το περιεχόμενο των από τηλεοράσεως (και όχι μόνο) αντιπαραθέσεων κομματικών παραγόντων ούτε, βεβαίως, και η αναπαραγωγή επιχειρημάτων με μόνο κριτήριο τη δημιουργία εντυπώσεων. Το άσπρο εναντίον μαύρου κυριαρχεί, δίχως περιθώριο για άλλες αποχρώσεις. Από την υπόθεση του Ελληνικού μέχρι ακόμα και την κατάσταση που έχει επικρατήσει στην Ισπανία, έπειτα από τα γεγονότα της Καταλωνίας, η κοινή γνώμη αδυνατεί να σταθμίσει όσα συμβαίνουν με νηφάλιο τρόπο και καταλήγει σε βιαστικά.. συμπεράσματα, τα οποία στηρίζονται, λίγο-πολύ, σε συναισθηματικές προσλήψεις καθενός εξ ημών.
Βασική αιτία αυτής της κατάστασης είναι, μεταξύ άλλων, η αδυναμία διαχωρισμού ανάμεσα σε γεγονότα και υποθέσεις ή σενάρια. Αυτό το χαρακτηριστικό έχει χειροτερέψει λόγω και του άμορφου χυλού πληροφοριών που διακινούνται στα κοινωνικά δίκτυα. Κλεψίτυπες ιστοσελίδες, ανώνυμοι ή και επώνυμοι συνωμοσιολόγοι, αυτονομιμοποιημένες «περσόνες», έχουν υποκαταστήσει την επαγγελματική δημοσιογραφία. Περιττό να τονιστεί πόσο αυτή η πραγματικότητα επηρέασε ακόμη και τα αποτελέσματα πολιτικών γεγονότων και, κυρίως, εκλογικών αναμετρήσεων στο πρόσφατο παρελθόν.
Δυστυχώς ή ευτυχώς, αυτή τη δυσάρεστη πραγματικότητα θα πρέπει να τη χειριστούν οι επαγγελματίες δημοσιογράφοι. Η εποχή των παχιών αγελάδων δεν έχει απλώς παρέλθει. Η δημοσιογραφία διέρχεται μια κρίση η οποία είτε θα αλλάξει τη μορφή της δραστικά είτε θα την κατατάξει οριστικά στα επαγγέλματα που, συν τω χρόνω, κάποια στιγμή θα χαθούν. Παρ’ όλα αυτά, η ύπαρξη της επαγγελματικής, αμειβόμενης δημοσιογραφίας εξακολουθεί να αποτελεί τη μοναδική αξιόπιστη εγγύηση για τη δημοσίευση μιας πληροφορίας.
Προφανώς, ο κλάδος οφείλει να κάνει την αυτοκριτική του, αλλά και την αυτοκάθαρσή του. Ωστόσο, έπειτα από επτά χρόνια κρίσης και μια ανηφορική πορεία που προφανώς εξακολουθεί να περιμένει τη χώρα για πολλούς και διάφορους λόγους, η αλήθεια δεν μπορεί να επιδέχεται εκπτώσεων. Η ελεύθερη κυκλοφορία της αξιόπιστης πληροφορίας είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ποιότητα της δημοκρατίας. Αν χαθεί αυτός ο –ομολογουμένως– δύσκολος και ασύμμετρος αγώνας, είναι απολύτως βέβαιο ότι οι επιπτώσεις θα είναι ανυπολόγιστες. Για όλους.
* το κείμενο του Β. Νέδου δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Καθημερινή