Σου ρίχτηκε; «Οχι», είπα ψέματα με δήθεν έκπληκτο ύφος, αν και νομίζω ότι κανείς δεν με πίστεψε. Τα μάγουλά μου έκαιγαν και πρέπει να ήμουν κατακόκκινη.
Το πρώτο πράγμα που σκέφτεσαι όταν είσαι 25 χρόνων και δέχεσαι σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας είναι ότι κάτι έκανες λάθος. Ισως να μην έπρεπε να χαμογελάς τόσο πολύ στην εφημερίδα, ίσως τελικά κάτι -χυδαίο;- επάνω σου δείχνει ότι είσαι διαθέσιμη. Ισως, παρά τα πτυχία και το master, και το..
χειρόγραφο πάνω από το οποίο ίδρωσες για να είναι καλό, εκείνος, λες και είσαι διάφανη, βλέπει μόνο μέσα από το πουλόβερ σου. Αρα μήπως δεν έχεις καθόλου ταλέντο, μήπως είσαι εδώ μόνο και μόνο για να περάσεις αυτό το τεστ σε αυτό το γραφείο που μυρίζει εξουσία; Αυτό είσαι, λοιπόν, μια αποτυχία πριν ακόμη ξεκινήσεις, μια μικρή βρώμικη μετριότητα;
Μακάρι να μπορούσα να απαντήσω τώρα στον 20χρονο εαυτό μου, αλλά όταν έχεις μόλις προσγειωθεί στη δουλειά των ονείρων σου για να κάνεις καριέρα είναι σχεδόν απίθανο να διαθέτεις τα skills ή το λεξιλόγιο να τα ξεκόψεις κάτι τέτοια μαχαίρι ή να ξεκαθαρίσεις μέσα σου μια και καλή ότι δεν σε κολακεύει η ερωτική προτίμηση κάποιου που δεν σε σέβεται, ακόμη και αν είναι ένας από τους ισχυρότερους άνδρες στη χώρα. Οσες βίωσαν παρόμοιες εμπειρίες με εγχώριους Χάρβεϊ Γουάινσταϊν διαπίστωσαν προφανώς ότι τα συνεσταλμένα «σας παρακαλώ, με φέρνετε σε δύσκολη θέση» δεν είχαν κανένα αποτέλεσμα απέναντι σε βεβιασμένα φιλιά, μια στύση που καθόλου δεν ζήτησες και την εικόνα ενός άνδρα που γδύνεται μπροστά σου, παρότι τον ποθείς όσο μια σφαίρα στο κεφάλι.
Βιώνοντας τον εφιάλτη
Ενώ ένα ολόκληρο σύμπαν αξιών γκρεμιζόταν γύρω μου («τι θα έλεγε γι’ αυτό ο πατέρας μου, που είναι τόσο περήφανος για τη δουλειά μου εδώ;» σκεφτόμουν), διέγραφα μια ανοδική πορεία στην εταιρεία, συνηθίζοντας να ζω με μια ανυπόφορη αγωνία («μη μείνεις τελευταία στο γραφείο, μη σε βάλουν σε λάθος βάρδια») μέχρι που κάποιους μήνες μετά σταμάτησε.
Η αλήθεια είναι ότι στη δική μου περίπτωση ουδέποτε υπονοήθηκε ότι θα απολυθώ ή ότι θα καταστραφώ. Εμεινα εκεί, έμαθα όσα ξέρω, πήρα μεγάλη ικανοποίηση από αυτή τη δουλειά και την έκανα από πολλές υπεύθυνες θέσεις. Εμαθα ακόμη και να συνυπάρχω σε άλλο επίπεδο πια με τον δικό μου Χάρβεϊ, κρατώντας στη μνήμη μου μια εκλεπτυσμένη εκδοχή της ιστορίας, προσδίδοντάς του με τα χρόνια μια ιδιότητα πατρικής φιγούρας - ή μπορεί να ήταν και ένα λανθάνον Σύνδρομο της Στοκχόλμης. Αρρωστο; Ισως. Μηχανισμός συγχώρεσης του εαυτού μου για τον όχι ιδιαίτερα δυναμικό χειρισμό της κατάστασης; Οπωσδήποτε.
«Και τι νόημα έχει να μιλάς τώρα με 20 χρόνια καθυστέρηση;» μου είπε πρόσφατα μια όμορφη παθούσα, που εξαιτίας του παραιτήθηκε. Νομίζω, έχει νόημα. Είτε το δεις με τη Βιβλική έννοια («γιατί αυτοί που έχουν φωνή πρέπει να μιλούν για εκείνους που είναι άφωνοι»), είτε για να φτάσει εκείνη η μέρα που oι κόρες μου θα βλέπουν τη σεξουαλική παρενόχληση μόνο σε νοσταλγικές σειρές τύπου «Mad Men».
Πασπαλίσαμε το παρελθόν με μια δόση γραφικότητας, αλλά δεν είναι καθόλου αστείο να το ζουν αυτό νεαρές γυναίκες. «Ας μιλούσαν τότε όλες αυτές, τότε που συνέβαινε, και ας ρίσκαραν την καριέρα τους», έγραψε πρόσφατα ένας φίλος στο Facebook σχολιάζοντας το #metoo. Ορίστε; Γιατί να ρισκάρω την καριέρα μου; Γιατί να ρισκάρω οτιδήποτε; Δεν θα έπρεπε καν να έχω να ντιλάρω αυτόν τον αντιπερισπασμό. Διορθώστε με αν κάνω λάθος, αλλά δεν νομίζω ότι οι ορέξεις του διευθυντή απέσπασαν ποτέ τους άνδρες συναδέλφους μου από τη δική τους καριέρα.
- δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πρώτο Θέμα