Γράφει ο Δημήτρης Ν. Μανιάτης
Ποιος θα μπορούσε να είναι ο έλληνας Τραμπ; Οσο παράλογο κι αν φαντάζει το ερώτημα, η ρευστότητα των καιρών επιβάλλει ορισμένες σκέψεις. Κατ' αρχάς, υπάρχει μια δεδομένη αλήθεια. Πως το πρόσωπο συμπυκνώνει μια κοινωνική μεταβολή. Μια μετατόπιση που έχει συντελεστεί. Γι' αυτό, μιλώντας για τον Τραμπ, μιλάμε για μια πλατφόρμα. Και πολύ περισσότερο για μια πλατφόρμα ιδεών, θέσεων, συμπεριφορών που αποκτά ηγεμονικά χαρακτηριστικά.
Για παράδειγμα: ο έλληνας Τραμπ θα είναι δεξιός; Μια απλοϊκή ερώτηση που όμως έχει ενδιαφέρον. Σε μια συγκυρία όπου η Αριστερά (ή μέρος της) ασκεί μνημονιακή πολιτική και στην οποία συμφωνεί στον πυρήνα της και η Δεξιά (ή μέρος της), ο έλληνας Τραμπ.. θα κινηθεί μεταμνημονιακά. Με οικειοποίηση των επιχειρημάτων της Αριστεράς για στάση πληρωμών. Αλλά χωρίς το μεταβατικό πρόγραμμα για μια άλλη κοινωνία.
Επίσης, το φαντασιακό πρόσωπο του σημερινού μας σημειώματος θα έχει μια τιμωρητική διάθεση για το σύνολο του πολιτικού συστήματος. Γι' αυτό ο έλληνας Τραμπ θα θεωρήσει ακόμη και τον ΣΥΡΙΖΑ ή Το Ποτάμι ως μέρη του περασμένου πολιτικού κύκλου. Θα κινείται στην ιντερνετική επικράτεια και πιθανώς όχι στα παραδοσιακά Μέσα. Τα τελευταία δεν θα τα αγνοεί, αλλά θα αποκτήσει υπόσταση στους τόνους λέξεων μισαλλοδοξίας και φθόνου που κάθε μέρα εκτοξεύονται στα κοινωνικά δίκτυα. Η δική του εικόνα θα είναι ποπ, μαζική, οικεία, αλλά και απρόσιτη. Θα μπορούσε να είναι ένας επισφαλής ή ένας ηττημένος της αγοράς. Θα μπορούσε να είναι ένα προκομμένος με την κοινή λογική, αλλά με πλειβιακές αφετηρίες.
Θα είναι ο Σώρρας; Οχι. Στην κίνηση του τελευταίου συσπειρώνονται άνθρωποι με χρέη που προσδοκούν την διευθέτησή τους. Κοινώς, στο μόρφωμα του έλληνα Τραμπ θα υπάρχει η έννοια της ανάθεσης αλλά και η αυτενέργεια των οπαδών του.
Συνοψίζοντας: η πλατφόρμα θα είναι αντιευρωπαϊκή, χωρίς να είναι ταυτόχρονα προοδευτική. Θα είναι λαϊκίστικη, χωρίς να είναι λαϊκή. Θα μισεί το ευρώ ως συμπύκνωση της «γερμανικής ηγεμονίας», όχι ως πολιτικό σχέδιο της ευρωπαϊκής ελίτ. Θα μισεί τους πρόσφυγες, όχι απαραίτητα και στενά φυλετικά αλλά με τον φθόνο του εν δυνάμει πρόσφυγα που βλέπει το φάσμα της κανονικότητάς του να θρυμματίζεται. Θα είναι μετα-δημοσιογραφική, θα εκμεταλλευθεί τον σπασμένο κώδικα και το ελάχιστο κοινωνικό συμβόλαιο των Μέσων. Θα δανειστεί δίκαια επιχειρήματα της Αριστεράς, αλλά χωρίς το πλήρες πλαίσιό της. Για το τέρας της αντιπολιτικής όλοι θα έχουν την ευθύνη τους. Πάνω απ' όλους ο χώρος που διαμόρφωσε το νεοφιλελεύθερο δόγμα για μια εικοσαετία και που σήμερα εμφανίζει τους καρπούς του.
Το άρθρο του Δ. Ν. Μανιάτη δημοσιεύτηκε στην στήλη έντυπη έκδοση της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ (στήλη "Αριστερά της Εδέμ" / 02-02-2017)
Ποιος θα μπορούσε να είναι ο έλληνας Τραμπ; Οσο παράλογο κι αν φαντάζει το ερώτημα, η ρευστότητα των καιρών επιβάλλει ορισμένες σκέψεις. Κατ' αρχάς, υπάρχει μια δεδομένη αλήθεια. Πως το πρόσωπο συμπυκνώνει μια κοινωνική μεταβολή. Μια μετατόπιση που έχει συντελεστεί. Γι' αυτό, μιλώντας για τον Τραμπ, μιλάμε για μια πλατφόρμα. Και πολύ περισσότερο για μια πλατφόρμα ιδεών, θέσεων, συμπεριφορών που αποκτά ηγεμονικά χαρακτηριστικά.
Για παράδειγμα: ο έλληνας Τραμπ θα είναι δεξιός; Μια απλοϊκή ερώτηση που όμως έχει ενδιαφέρον. Σε μια συγκυρία όπου η Αριστερά (ή μέρος της) ασκεί μνημονιακή πολιτική και στην οποία συμφωνεί στον πυρήνα της και η Δεξιά (ή μέρος της), ο έλληνας Τραμπ.. θα κινηθεί μεταμνημονιακά. Με οικειοποίηση των επιχειρημάτων της Αριστεράς για στάση πληρωμών. Αλλά χωρίς το μεταβατικό πρόγραμμα για μια άλλη κοινωνία.
Επίσης, το φαντασιακό πρόσωπο του σημερινού μας σημειώματος θα έχει μια τιμωρητική διάθεση για το σύνολο του πολιτικού συστήματος. Γι' αυτό ο έλληνας Τραμπ θα θεωρήσει ακόμη και τον ΣΥΡΙΖΑ ή Το Ποτάμι ως μέρη του περασμένου πολιτικού κύκλου. Θα κινείται στην ιντερνετική επικράτεια και πιθανώς όχι στα παραδοσιακά Μέσα. Τα τελευταία δεν θα τα αγνοεί, αλλά θα αποκτήσει υπόσταση στους τόνους λέξεων μισαλλοδοξίας και φθόνου που κάθε μέρα εκτοξεύονται στα κοινωνικά δίκτυα. Η δική του εικόνα θα είναι ποπ, μαζική, οικεία, αλλά και απρόσιτη. Θα μπορούσε να είναι ένας επισφαλής ή ένας ηττημένος της αγοράς. Θα μπορούσε να είναι ένα προκομμένος με την κοινή λογική, αλλά με πλειβιακές αφετηρίες.
Θα είναι ο Σώρρας; Οχι. Στην κίνηση του τελευταίου συσπειρώνονται άνθρωποι με χρέη που προσδοκούν την διευθέτησή τους. Κοινώς, στο μόρφωμα του έλληνα Τραμπ θα υπάρχει η έννοια της ανάθεσης αλλά και η αυτενέργεια των οπαδών του.
Συνοψίζοντας: η πλατφόρμα θα είναι αντιευρωπαϊκή, χωρίς να είναι ταυτόχρονα προοδευτική. Θα είναι λαϊκίστικη, χωρίς να είναι λαϊκή. Θα μισεί το ευρώ ως συμπύκνωση της «γερμανικής ηγεμονίας», όχι ως πολιτικό σχέδιο της ευρωπαϊκής ελίτ. Θα μισεί τους πρόσφυγες, όχι απαραίτητα και στενά φυλετικά αλλά με τον φθόνο του εν δυνάμει πρόσφυγα που βλέπει το φάσμα της κανονικότητάς του να θρυμματίζεται. Θα είναι μετα-δημοσιογραφική, θα εκμεταλλευθεί τον σπασμένο κώδικα και το ελάχιστο κοινωνικό συμβόλαιο των Μέσων. Θα δανειστεί δίκαια επιχειρήματα της Αριστεράς, αλλά χωρίς το πλήρες πλαίσιό της. Για το τέρας της αντιπολιτικής όλοι θα έχουν την ευθύνη τους. Πάνω απ' όλους ο χώρος που διαμόρφωσε το νεοφιλελεύθερο δόγμα για μια εικοσαετία και που σήμερα εμφανίζει τους καρπούς του.
Το άρθρο του Δ. Ν. Μανιάτη δημοσιεύτηκε στην στήλη έντυπη έκδοση της εφημερίδας ΤΑ ΝΕΑ (στήλη "Αριστερά της Εδέμ" / 02-02-2017)