Ολο και περισσότερο ο χώρος του δημόσιου λόγου πυκνώνει από περιπτώσεις ανθρώπων που φαντασιώνονται πως ανήκουν σε κάποια σκληρή ολιγαρχική ελίτ αρίστων. Λαϊκά παιδιά από επαρχίες ή γειτονιές της Αθήνας, μπερδεύοντας τον τρόπο ζωής στην πόλη με τον αστικό τρόπο ζωής (ο δεύτερος δεν είναι στενά γεωγραφικός), νιώθουν υποχρεωμένα να υπερασπιστούν τη θέση τους από τις ορδές των αβράκωτων ή των λυσσασμένων που βάζουν σε κίνδυνο την «κανονικότητα». Οι μανταμ-Σουσούδες της μπλογκόσφαιρας βρήκαν νέο αντίπαλο αυτές τις ημέρες. Είναι η τεράστια έκθεση σύγχρονης τέχνης Documenta 14 που θα φιλοξενηθεί στην Αθήνα στο..
διάστημα 8 Απριλίου - 16 Ιουλίου 2017 - κατ' εξαίρεσιν, αφού σταθερά γίνεται στο Κάσελ της Γερμανίας - και με τον τίτλο «Μαθαίνοντας την Αθήνα».
Σε αυτό το πλαίσιο το πρόγραμμα δημόσιων δράσεων της έκθεσης που προλογίζει την Documenta θα ξεκινήσει άμεσα με αφετηρία και «σπίτι» το Πάρκο Ελευθερίας, την έδρα της ΕΑΤ-ΕΣΑ στη διάρκεια της χούντας. Το πρότζεκτ θα λέγεται Βουλή των Σωμάτων, με σαφές πολιτικό στίγμα, ενώ σειρά καλλιτεχνών και δημόσιων διανοουμένων θα «ασκήσουν την ελευθερία», όπως λένε οι διοργανωτές, με λόγους και πράξεις. Ανάμεσα στις φωνές που θα αρθρωθούν θα είναι και του προσκεκλημένου ιταλού φιλοσόφου Τόνι Νέγκρι. Στο ανοιχτό αυτό πείραμα θα δούμε, ανάμεσα σε άλλα, την περφόρμανς της Αντζελας Μπρούσκου και της Παρθενόπης Μπουζούρη πάνω στο θέμα της απώλειας και της ορατότητας του πένθους σε καιρό κρίσης όπου θα μπλεχτούν κείμενα του Καστοριάδη για την αθηναϊκή δημοκρατία με τον «Επιτάφιο» του Περικλή.
Και όμως. Μερίδα του δημόσιου λόγου εξεγέρθηκε από το πρόσημο της Documenta. Από τις σαφείς αντινεοφιλελεύθερες και αντικαπιταλιστικές αιχμές της. Καλλιτεχνικά γεγονότα ήσσονος σημασίας - οριοθετημένα στο νέο απολιτίκ ρεύμα - συχνά μεγεθύνονται από τον φακό των προαναφερομένων.
Η Documenta δεν θα αλλάξει τη ζωή μας. Δεν θα τη διορθώσει. Θα υπενθυμίσει ίσως πως ζούμε σε μια ρημαγμένη χώρα. Στο φόντο μιας καπιταλιστικής κρίσης που ακυρώνει βασικούς νόμους του κεφαλαίου, που εξαθλιώνει ταχύτατα πληθυσμούς. Μπορεί, πάλι, ούτε αυτό να καταφέρει. Μπορεί, ίσως λίγο σχηματικά, να επιχειρήσει να ανιχνεύσει τι ακριβώς γίνεται στη χώρα μας σε συνθήκες επιτροπείας και οκτάχρονου κύκλου ύφεσης.
Για την ακρίβεια, το τι θα πετύχει ή όχι η παραπάνω έκθεση είναι ανοιχτό όπως και η ίδια η σύστασή της. Φαντάζομαι όμως ότι δεν μπορεί όλοι οι καλλιτέχνες να κάνουν πως δεν βλέπουν τον μετασχηματισμό της κοινωνίας και άρα της δημοκρατίας.
- από τη στήλη Εναλλακτικά / έντυπη έκδοση ΤΑ ΝΕΑ