Γράφει ο Τάσος Παππάς
Ολοι, σε όποια θέση κι αν βρίσκονται, δικαιούνται (επιβάλλεται, θα λέγαμε) να εκφράζουν τη γνώμη τους, να σχολιάζουν αυτά που συμβαίνουν, να απαντούν στην κριτική και να αμύνονται όταν δέχονται προσωπικές επιθέσεις. Αυτονόητο; Φαίνεται πως για ορισμένους δεν είναι.
Πολλοί πιστεύουν ότι τα μέσα ενημέρωσης είναι ταγμένα να αναδεικνύουν τα στραβά, να κρίνουν τις εξουσίες και να καταγγέλλουν τις παρασπονδίες τους. Ο ρόλος τους περιλαμβάνει και αυτά τα καθήκοντα. Ωστόσο, τα Μέσα δεν είναι ουδέτερα (οι ιδιοκτήτες τους έχουν συμφέροντα, σχέσεις με μηχανισμούς του κράτους), ασκούν επιρροή και ενίοτε (πολύ συχνά εσχάτως) στοχοποιούν πολιτικούς.
Δεν μπορεί κανείς να απαιτεί να μένουν στο απυρόβλητο. Είναι «κόμματα νέου τύπου» (έτσι.. συμπεριφέρονται αρκετά) και ως τέτοια θα αντιμετωπίζονται. Ο Πολάκης λοιπόν είχε κάθε δικαίωμα να τοποθετηθεί γι’ αυτά που συνέβησαν στη ΔΕΘ και να απαντήσει σ’ αυτούς που τον κατηγόρησαν για την ποιότητα της τοποθέτησής του.
■ Ο τρόπος που θα παρέμβεις στη δημόσια συζήτηση έχει μεγάλη σημασία. Ακόμη κι αν έχεις δίκιο βουνό μπορεί να το χάσεις μετερχόμενος μεθόδους προσβλητικές για τον αντίπαλο. Ενα παράδειγμα: Ο κ. Πολάκης αποκαλεί εδώ και καιρό τα ιδιωτικά κανάλια «βοθροκάναλα». Είναι όμως πολιτικός και μάλιστα στέλεχος της κυβέρνησης.
Είναι υποχρεωμένος να προσέχει τι λέει. Δεν είναι στην παρέα του ούτε σε καφενείο της περιφέρειάς του όπου τέτοιες προσεγγίσεις μπορεί να συναντούν την επιδοκιμασία των φίλων του. Συμμετέχει στον δημόσιο διάλογο και λόγω της ιδιότητάς του ασκεί παιδευτικό ρόλο. Δεν λέω να μην πει την άποψή του, αυτό που λέω είναι ότι μπορεί να πει τα ίδια πράγματα με διαφορετικό τρόπο, πιο πολιτικό, ίσως και πιο αποτελεσματικό για τη στρατηγική που υπηρετεί.
Δεν καταλαβαίνω δηλαδή γιατί η φρασούλα «ναυαρχίδες της διαπλοκής» δεν μπορεί να κάνει πολύ καλά τη δουλειά της, χωρίς μάλιστα να διατρέχεις τον κίνδυνο να σε κατηγορήσουν για ευτελισμό της αντιπαράθεσης και αγοραίο ύφος. Η ελληνική γλώσσα είναι πλούσια, η γλώσσα της Αριστεράς ακόμη πιο πλούσια γιατί έχει ενσωματώσει όρους από τη διεθνή παράδοσή της, οπότε δεν είναι δύσκολο να βρεις τις κατάλληλες λέξεις για να πετύχεις τον στόχο σου.
Χρειάζεται όμως ψυχραιμία και κυρίως αντίσταση στον πειρασμό της εύκολης και γρήγορης δημοσιότητας που σου προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρέπει οι πολιτικοί να ανακαλύψουν τη γοητεία της «βραδύτητας» (τα λέει ο Κούντερα στο ομώνυμο βιβλίο του, εκδόσεις «Εστία»). Σίγουρα θα κάνουν λιγότερα λάθη, θα αποφεύγουν τις κακοτοπιές, θα προστατεύουν τους εαυτούς τους και δεν θα εκθέτουν τους προϊσταμένους τους.
■ Η ευαισθησία δεν μπορεί να είναι επιλεκτική. Την επικαλούμαστε όταν μας συμφέρει, την ξεχνάμε όταν δεν μας βολεύει! Τα μέσα ενημέρωσης και τα κόμματα που ξεσήκωσαν τον κόσμο και ζήτησαν από τον πρωθυπουργό να καρατομήσει τον υπουργό του δεν έβγαλαν κιχ ή υποβάθμισαν συμπεριφορές στελεχών της Ν.Δ. που είπαν πολύ χειρότερα απ’ αυτά που εκστόμισε ή έγραψε ο Πολάκης.
Αν ανατρέξουμε στις δεκάδες συνεντεύξεις του αντιπροέδρου της Ν.Δ Αδ. Γεωργιάδη θα εντοπίσουμε πράματα και θάματα. Τα μέσα που εγκαλούν τον Τσίπρα επειδή κρατάει τον Πολάκη δεν ζήτησαν από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να διώξει τον αντιπρόεδρό του.
Τα ίδια μέσα έκαναν γαργάρα την ανοίκεια σύγκριση ανάμεσα στη χούντα και σε μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση (η Σ. Βούλτεψη το διέπραξε), ενώ είχαν αφήσει ασχολίαστη τη δήλωσή της όταν ήταν κυβερνητική εκπρόσωπος με την οποία κατηγορούσε τον Αλ. Τσίπρα ότι καλύπτει «τις ένοπλες συνιστώσες του κόμματός του»!!!
Προσέξτε, επρόκειτο για γραπτή ανακοίνωση και συνεπώς δεν μπορεί να επικαλεστεί την ένταση της στιγμής. Ηταν μια σκόπιμη ενέργεια που έγινε εν ψυχρώ. Καμία αντίδραση τότε από τον Αντ. Σαμαρά. Καμία αντίδραση και από το ΠΑΣΟΚ που ήταν στην κυβέρνηση.
■ Πολλοί αναρωτιούνται γιατί ο Τσίπρας δεν απαλλάσσεται από τον Πολάκη, αφού έχει γίνει το κόκκινο πανί για την αντιπολίτευση και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και του προκαλεί συνεχώς προβλήματα. Ανάλογη απορία υπάρχει και για τη στάση του κ. Μητσοτάκη απέναντι στα δικά του «ατίθασα» παιδιά (Γεωργιάδης, Βούλτεψη κ.ά.) που του χαλάνε την εικόνα του φιλελεύθερου ηγέτη που προσπαθεί να φιλοτεχνήσει.
Η απάντηση νομίζω πως είναι απλή: Τους είναι χρήσιμα τα στελέχη με εκρηκτική ιδιοσυγκρασία και συγκρουσιακή αντίληψη γιατί σε συνθήκες έντονης πόλωσης (καλή ώρα) συσπειρώνουν το πιο φανατικό κομμάτι του ακροατηρίου του κόμματος και στήνουν γέφυρες με διπλανούς χώρους.
Αν μάλιστα είναι και αποτελεσματικοί στον τομέα τους (όπως εκτιμά ο Τσίπρας ότι είναι ο Πολάκης), τότε είναι πολλαπλώς χρήσιμοι. Οι παλιότεροι θα θυμούνται ασφαλώς ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου όχι μόνο ανεχόταν αλλά προωθούσε και επιβράβευε δύο κορυφαία «απείθαρχα» στελέχη του που ήταν σε συνεχή κόντρα με κόμματα και μέσα ενημέρωσης.
Ο λόγος για τους Θ. Πάγκαλο, Ευάγγ. Γιαννόπουλο. Ο δεύτερος ήταν σχεδόν σ’ όλες τις κυβερνήσεις του, τον πρώτο τον προόριζε για διάδοχό του. Και οι δύο τού ήταν χρήσιμοι.
- από την Εφημερίδα των Συντακτών με τίτλο: Η περίπτωση Πολάκη
Ολοι, σε όποια θέση κι αν βρίσκονται, δικαιούνται (επιβάλλεται, θα λέγαμε) να εκφράζουν τη γνώμη τους, να σχολιάζουν αυτά που συμβαίνουν, να απαντούν στην κριτική και να αμύνονται όταν δέχονται προσωπικές επιθέσεις. Αυτονόητο; Φαίνεται πως για ορισμένους δεν είναι.
Πολλοί πιστεύουν ότι τα μέσα ενημέρωσης είναι ταγμένα να αναδεικνύουν τα στραβά, να κρίνουν τις εξουσίες και να καταγγέλλουν τις παρασπονδίες τους. Ο ρόλος τους περιλαμβάνει και αυτά τα καθήκοντα. Ωστόσο, τα Μέσα δεν είναι ουδέτερα (οι ιδιοκτήτες τους έχουν συμφέροντα, σχέσεις με μηχανισμούς του κράτους), ασκούν επιρροή και ενίοτε (πολύ συχνά εσχάτως) στοχοποιούν πολιτικούς.
Δεν μπορεί κανείς να απαιτεί να μένουν στο απυρόβλητο. Είναι «κόμματα νέου τύπου» (έτσι.. συμπεριφέρονται αρκετά) και ως τέτοια θα αντιμετωπίζονται. Ο Πολάκης λοιπόν είχε κάθε δικαίωμα να τοποθετηθεί γι’ αυτά που συνέβησαν στη ΔΕΘ και να απαντήσει σ’ αυτούς που τον κατηγόρησαν για την ποιότητα της τοποθέτησής του.
■ Ο τρόπος που θα παρέμβεις στη δημόσια συζήτηση έχει μεγάλη σημασία. Ακόμη κι αν έχεις δίκιο βουνό μπορεί να το χάσεις μετερχόμενος μεθόδους προσβλητικές για τον αντίπαλο. Ενα παράδειγμα: Ο κ. Πολάκης αποκαλεί εδώ και καιρό τα ιδιωτικά κανάλια «βοθροκάναλα». Είναι όμως πολιτικός και μάλιστα στέλεχος της κυβέρνησης.
Είναι υποχρεωμένος να προσέχει τι λέει. Δεν είναι στην παρέα του ούτε σε καφενείο της περιφέρειάς του όπου τέτοιες προσεγγίσεις μπορεί να συναντούν την επιδοκιμασία των φίλων του. Συμμετέχει στον δημόσιο διάλογο και λόγω της ιδιότητάς του ασκεί παιδευτικό ρόλο. Δεν λέω να μην πει την άποψή του, αυτό που λέω είναι ότι μπορεί να πει τα ίδια πράγματα με διαφορετικό τρόπο, πιο πολιτικό, ίσως και πιο αποτελεσματικό για τη στρατηγική που υπηρετεί.
Δεν καταλαβαίνω δηλαδή γιατί η φρασούλα «ναυαρχίδες της διαπλοκής» δεν μπορεί να κάνει πολύ καλά τη δουλειά της, χωρίς μάλιστα να διατρέχεις τον κίνδυνο να σε κατηγορήσουν για ευτελισμό της αντιπαράθεσης και αγοραίο ύφος. Η ελληνική γλώσσα είναι πλούσια, η γλώσσα της Αριστεράς ακόμη πιο πλούσια γιατί έχει ενσωματώσει όρους από τη διεθνή παράδοσή της, οπότε δεν είναι δύσκολο να βρεις τις κατάλληλες λέξεις για να πετύχεις τον στόχο σου.
Χρειάζεται όμως ψυχραιμία και κυρίως αντίσταση στον πειρασμό της εύκολης και γρήγορης δημοσιότητας που σου προσφέρουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Πρέπει οι πολιτικοί να ανακαλύψουν τη γοητεία της «βραδύτητας» (τα λέει ο Κούντερα στο ομώνυμο βιβλίο του, εκδόσεις «Εστία»). Σίγουρα θα κάνουν λιγότερα λάθη, θα αποφεύγουν τις κακοτοπιές, θα προστατεύουν τους εαυτούς τους και δεν θα εκθέτουν τους προϊσταμένους τους.
■ Η ευαισθησία δεν μπορεί να είναι επιλεκτική. Την επικαλούμαστε όταν μας συμφέρει, την ξεχνάμε όταν δεν μας βολεύει! Τα μέσα ενημέρωσης και τα κόμματα που ξεσήκωσαν τον κόσμο και ζήτησαν από τον πρωθυπουργό να καρατομήσει τον υπουργό του δεν έβγαλαν κιχ ή υποβάθμισαν συμπεριφορές στελεχών της Ν.Δ. που είπαν πολύ χειρότερα απ’ αυτά που εκστόμισε ή έγραψε ο Πολάκης.
Αν ανατρέξουμε στις δεκάδες συνεντεύξεις του αντιπροέδρου της Ν.Δ Αδ. Γεωργιάδη θα εντοπίσουμε πράματα και θάματα. Τα μέσα που εγκαλούν τον Τσίπρα επειδή κρατάει τον Πολάκη δεν ζήτησαν από τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης να διώξει τον αντιπρόεδρό του.
Τα ίδια μέσα έκαναν γαργάρα την ανοίκεια σύγκριση ανάμεσα στη χούντα και σε μια δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση (η Σ. Βούλτεψη το διέπραξε), ενώ είχαν αφήσει ασχολίαστη τη δήλωσή της όταν ήταν κυβερνητική εκπρόσωπος με την οποία κατηγορούσε τον Αλ. Τσίπρα ότι καλύπτει «τις ένοπλες συνιστώσες του κόμματός του»!!!
Προσέξτε, επρόκειτο για γραπτή ανακοίνωση και συνεπώς δεν μπορεί να επικαλεστεί την ένταση της στιγμής. Ηταν μια σκόπιμη ενέργεια που έγινε εν ψυχρώ. Καμία αντίδραση τότε από τον Αντ. Σαμαρά. Καμία αντίδραση και από το ΠΑΣΟΚ που ήταν στην κυβέρνηση.
■ Πολλοί αναρωτιούνται γιατί ο Τσίπρας δεν απαλλάσσεται από τον Πολάκη, αφού έχει γίνει το κόκκινο πανί για την αντιπολίτευση και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και του προκαλεί συνεχώς προβλήματα. Ανάλογη απορία υπάρχει και για τη στάση του κ. Μητσοτάκη απέναντι στα δικά του «ατίθασα» παιδιά (Γεωργιάδης, Βούλτεψη κ.ά.) που του χαλάνε την εικόνα του φιλελεύθερου ηγέτη που προσπαθεί να φιλοτεχνήσει.
Η απάντηση νομίζω πως είναι απλή: Τους είναι χρήσιμα τα στελέχη με εκρηκτική ιδιοσυγκρασία και συγκρουσιακή αντίληψη γιατί σε συνθήκες έντονης πόλωσης (καλή ώρα) συσπειρώνουν το πιο φανατικό κομμάτι του ακροατηρίου του κόμματος και στήνουν γέφυρες με διπλανούς χώρους.
Αν μάλιστα είναι και αποτελεσματικοί στον τομέα τους (όπως εκτιμά ο Τσίπρας ότι είναι ο Πολάκης), τότε είναι πολλαπλώς χρήσιμοι. Οι παλιότεροι θα θυμούνται ασφαλώς ότι ο Ανδρέας Παπανδρέου όχι μόνο ανεχόταν αλλά προωθούσε και επιβράβευε δύο κορυφαία «απείθαρχα» στελέχη του που ήταν σε συνεχή κόντρα με κόμματα και μέσα ενημέρωσης.
Ο λόγος για τους Θ. Πάγκαλο, Ευάγγ. Γιαννόπουλο. Ο δεύτερος ήταν σχεδόν σ’ όλες τις κυβερνήσεις του, τον πρώτο τον προόριζε για διάδοχό του. Και οι δύο τού ήταν χρήσιμοι.
- από την Εφημερίδα των Συντακτών με τίτλο: Η περίπτωση Πολάκη