Παρά το γεγονός ότι ο ίδιος δεν υπήρξε «παραδοσιακός» εκδότης, φρόντισε εγκαίρως να αποκτήσει τον έλεγχο μιας εφημερίδας («Μεσημβρινή») και την κατάλληλη στιγμή που άνοιξε η ιδιωτική τηλεοπτική αγορά ήταν έτοιμος να αποκτήσει το μερίδιό του στο Mega και εν συνεχεία να πάρει το Star.
Ο Β. Βαρδινογιάννης δηλώνει «αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού ε.α.» και περιγράφει ως εξής την επιχειρηματική του δραστηριότητα: «Είμαι μέτοχος, όπως και άλλα μέλη της οικογενείας μου,.. σειράς εταιρειών που δραστηριοποιούνται στον χώρο των πετρελαιοειδών, της ναυτιλίας και σε άλλους επιχειρηματικούς χώρους. Οι εταιρείες αυτές συγκροτούν ένα οικονομικό σύνολο που είναι γνωστό στους οικονομικούς κύκλους ως “Ομιλος Βαρδινογιάννη”». Από την περιγραφή αυτή λείπει βέβαια η αναφορά σε μέσα ενημέρωσης. Τυπικά αυτό είναι ακριβές, εφόσον εξ αρχής ο Β. Βαρδινογιάννης φρόντισε να μην εμφανίζεται το όνομά του στα μετοχολόγια των επιχειρήσεων αυτών.
Και την ίδια τακτική ακολούθησε όταν απέκτησε σχέσεις με άλλες εφημερίδες («Espresso», «Ισοτιμία», «Traffic»), καθώς και με περιοδικά μέσω της «Daily Press Magazines» και κυρίως μέσω της συμμετοχής του μαζί με τον όμιλο Μπερλουσκόνι στις «Αττικές Εκδόσεις» («Madame Figaro», «Harper’s Bazaar», «Mirror», «Celebrity», «Playboy», «Τηλεθεατής» κ.λπ.).
Αυτή η τακτική του Β. Βαρδινογιάννη έχει αφήσει και πολλά ερωτήματα για την ακριβή σχέση του μεγαλοεπιχειρηματία με ορισμένα μεγάλα μέσα ενημέρωσης.
Πιο χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της «Ελευθεροτυπίας», για την οποία επί χρόνια ακουγόταν ότι ελέγχεται και στηρίζεται οικονομικά στον όμιλο Βαρδινογιάννη. Ακόμα και μετά το κλείσιμο της εφημερίδας και την κατάρρευση του ομίλου Τεγόπουλου, δεν έχουν διευκρινιστεί απολύτως τα δεδομένα.
Ο Σεραφείμ Φυντανίδης στο αυτοβιογραφικό τελευταίο του βιβλίο αναφέρεται στη στενή προσωπική σχέση του Κίτσου Τεγόπουλου με τον Θεόδωρο Βαρδινογιάννη (αδελφό του Βαρδή) και θυμίζει ότι την πρώτη φορά που ακούστηκε πως έχει πουληθεί η εταιρεία, ο Τεγόπουλος έστειλε τις μετοχές του στον Ανδρέα Παπανδρέου με το σημείωμα: «Αφού κάποιοι δικοί σου λένε ότι πούλησα τις μετοχές μου, πάρ’ τες να μου τις φυλάς».
Σύμφωνα με την αφήγηση του Φυντανίδη, «πριν από μερικά χρόνια, ακούστηκε ότι ο Τεγόπουλος είχε πάρει ένα γερό δάνειο από μια offshore εταιρεία, που ανήκε –έλεγαν– στους Βαρδινογιάννηδες. Οποτε τον ρώτησα γι’ αυτό, μου απάντησε το ίδιο: “Εσύ τη δουλειά σου, εγώ τη δουλειά μου”» (Σεραφείμ Φυντανίδης, «31 αξέχαστα χρόνια στο ξύλινο τιμόνι της “Ελευθεροτυπίας”», εκδ. Πατάκης, Αθήνα 2014).
Ενα άλλο διευθυντικό στέλεχος της «Ελευθεροτυπίας», ο Ντένης Αντύπας, αναφέρεται κι αυτός σε δάνειο 600 εκατ. δρχ., το οποίο «φέρεται» να έδωσε ο Βαρδινογιάννης στον Τεγόπουλο μέσω εταιρείας με έδρα τον Παναμά: «Ισως το πιο απτό δείγμα της πιθανολογούμενης αλλά ποτέ αποδεδειγμένης σχέσης Τεγόπουλου-Βαρδινογιάννη είναι η μεταβίβαση του τελευταίου μεριδίου μετοχών του Mega που κατείχε ο ιδιοκτήτης της “Ελευθεροτυπίας”, λίγο πριν πεθάνει το 2006, στον πανίσχυρο επιχειρηματία» (Ντένης Αντύπας, «Ελευθεροτυπία, τρεις φόνοι, ένα πτώμα», εκδ. Κάκτος, Αθήνα 2012).
Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η σκιαγράφηση της παρέμβασης Βαρδινογιάννη στα μέσα ενημέρωσης που επιχειρεί ο Γιώργος Κύρτσος στο βιβλίο του «Ο μυστικός πόλεμος των εξουσιών» (εκδ. Καστανιώτη, Αθήνα 2003).
Ο κ. Κύρτσος ήρθε σε σύγκρουση με τον Βαρδινογιάννη την περίοδο που διηύθυνε τις βασικές παραταξιακές εφημερίδες της Δεξιάς («Ελεύθερος Τύπος» και «Τύπος της Κυριακής») και κατήγγειλε ως δείγμα «μπερλουσκονισμού» του Βαρδινογιάννη την απόπειρα να προωθηθούν στην πολιτική δημοσιογραφικά στελέχη που εμπιστευόταν ο όμιλος (Θ. Ρουσόπουλος, Ν. Χατζηνικολάου).
Στο βιβλίο του περιγράφει τους διάφορους τρόπους με τους οποίους ο μεγαλοεπιχειρηματίας παραμένει «αόρατος» στον χώρο των μέσων ενημέρωσης. «Ο μεγάλος ευνοημένος από τις ρυθμίσεις για τις εξωχώριες εταιρείες είναι ο Βαρδής Βαρδινογιάννης.
Ο Βαρδινογιάννης είναι ο μόνος βασικός μέτοχος του Mega που παρουσιάζεται σ’ αυτό μέσω εξωχώριων εταιρειών, κυριαρχεί στο Star μέσω εξωχώριων, κάτι το οποίο παραδέχτηκε στη συνάντησή του με μένα και τον Παλαιοκρασσά, και ο τελευταίος κατέγραψε, με κάθε επισημότητα, σε επιστολή του προς το Δ.Σ. του Ιδρύματος Λίλιαν Βουδούρη, έχει την πλειοψηφία των μετοχών στις “Αττικές Εκδόσεις” μέσω εξωχώριων».
Υπάρχει βέβαια και ένας άλλος τρόπος για την προστασία του ονόματος του μεγαλοεπιχειρηματία: «Τα παρένθετα πρόσωπα είναι μία άλλη μέθοδος, με την οποία καλύπτει ο Βαρδινογιάννης την ισχυρή παρουσία του στα ΜΜΕ».
Αδυναμίες
Σύμφωνα με τον Γ. Κύρτσο, «ο Βαρδινογιάννης δεν είναι τόσο δημιουργός πλούτου όσο διαχειριστής μορφών εξουσίας. Εχει αποδείξει ότι είναι ικανός να λύνει τα προβλήματά του με διοικητικές, πολιτικές μεθόδους, δεν δείχνει όμως να μπορεί να συμβάλει στον εκσυγχρονισμό του επιχειρηματικού συστήματος στη χώρα μας και στην ενίσχυση του δυναμισμού της ελληνικής οικονομίας.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι άλλοι έφτιαξαν τον όμιλο επιχειρήσεων τον οποίο ελέγχει».
Κατά την άποψη του Κύρτσου, «έχει δημιουργηθεί ένας σκληρός διαπλεκόμενος πυρήνας συμφερόντων, που στηρίζεται στο δίδυμο Βαρδή Βαρδινογιάννη-Κώστα Καραμανλή, που συντηρεί έναν πόλεμο συμφερόντων, ο οποίος απειλεί να οδηγήσει σε επιχειρηματική παράλυση την πιεζόμενη λόγω ΟΝΕ και παγκοσμιοποίησης ελληνική οικονομία».
Οι παρατηρήσεις αυτές έχουν ενδιαφέρον επειδή ο Κύρτσος είχε ειδικό σύνδεσμο με τον Βαρδινογιάννη, εφόσον οι δυο τους διατηρούσαν στενή προσωπική σχέση, με τον πρώτο να φιλοξενείται στο κότερο του δεύτερου και να προχωρούν από κοινού σε πολιτικο-δημοσιογραφικούς σχεδιασμούς.
Ο σημερινός ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας στο βιβλίο του αναλύει την ειδική σχέση Βαρδινογιάννη-Νέας Δημοκρατίας, παρατηρώντας ότι οι βουλευτές του κόμματος που ανέπτυσσαν πρωτοβουλίες κατά του ομίλου Κόκκαλη ή πρόβαλλαν το ζήτημα των αρχείων της Στάζι ήταν «στην πλειονότητά τους συντονισμένοι με τον όμιλο Βαρδινογιάννη».
Επισημαίνει επίσης ότι «ένας από τους γνωστούς νομικούς που στηρίζει σε επαγγελματική βάση τα συμφέροντα Βαρδινογιάννη είναι ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος, βουλευτής (σ.σ. τότε) της Ν.Δ.».
ΕΝΑ ΟΝΟΜΑ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΟΜΙΛΟ ΒΑΡΔΙΝΟΓΙΑΝΝΗ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΛΑΒΥΡΙΝΘΟΣ ΑΠΟ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ OFFSHORE
Tο κυπριακό... αίνιγμα της δημοπρασίας
Ενας λαβύρινθος offshore εταιρειών αναμένει όποιον προσπαθήσει να αναζητήσει στοιχεία για την «Ανεξάρτητος Τηλεοπτικός Πάροχος Περιεχομένου Ανώνυμη Εταιρεία (ITV CP)», η μητρική της οποίας έχει έδρα την Κύπρο. Πρόσωπο-κλειδί είναι ο Νικόλαος Ντάβαρης, ο οποίος κατέχει το 99% της κυπριακής «Southeast Network Public Limited» (SNP), θυγατρική της οποίας είναι η εταιρεία που συμμετέχει στον διαγωνισμό της Τρίτης.Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Νικόλαος Ντάβαρης είχε στο παρελθόν μετοχές στη «Θέμα Ράδιο ΕΠΕ» (έχει το ραδιόφωνο «Δρόμος»), η οποία ανήκει σε επενδυτική εταιρεία συμφερόντων της οικογένειας Βαρδινογιάννη. Η δε SNP έκανε την εμφάνισή της στην Κύπρο πριν από περίπου εννέα μήνες, με κεφάλαιο σχεδόν 80.000 ευρώ.
Στα τέλη Ιουνίου όμως στη μετοχική της σύνθεση εισήλθαν τέσσερις εταιρείες που κατέχουν ποσοστά εκάστη λίγο πάνω από 20%: οι «Aventina Holdings LTD», «Libarianco Holdings LTD,» «Sherito Holdings LTD» και «Zarazaco Investments». Ολες τους ακολουθούν τον κανόνα των περίφημων offshore εταιρειών.
Η δε θυγατρική εταιρεία-παράρτημα μέσω της οποίας συμμετέχει στον διαγωνισμό φέρεται να έχει μετοχικό κεφάλαιο μόνο 24.000 ευρώ.
Εναντίον της κατέθεσαν ένσταση ο ALPHA του Δ. Κοντομηνά, ο ΑΝΤ1 του Θ. Κυριακού, το E TV του Φ. Βρυώνη και ο Ι. Χ. Καλογρίτσας. Εν τέλει προσκόμισε τα στοιχεία που έλειπαν από τον φάκελό της και συμμετέχει κανονικά στη διαδικασία του διαγωνισμού.
Ν. ΣΒ.
Εφημερίδα των Συντακτών