Ποια θα ήταν η επόμενη μέρα εάν έκλειναν τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης;Γράφει η Λώρη Κέζα
Ορισµένοι επιχαίρουν µε τα οικονοµικά προβλήµατα των παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης. Ονειρεύονται λουκέτα σε κανάλια και εφημερίδες θεωρώντας ότι κάτι τέτοιο θα οδηγήσει τη χώρα στην ανάπτυξη, στην ελευθερία και στην αμεσοδημοκρατία. Να ξεκαθαρίσουμε κάτι, ως αξίωμα για τη συζήτηση. Δεν θα επένδυε ποτέ στα media ο όσιος Συμεών ο Στυλίτης. Μην αρχίσουμε πάλι τα ίδια, ο επιχειρηματίας έχει σκοπό το όποιο κέρδος.
Ας επιχειρήσουμε μια ανατομία των ισχυρών μέσων ενημέρωσης. Εχουν δημοσιογράφους που καλύπτουν όλους τους τομείς της επικαιρότητας. Ο ένας καλύπτει οικολογία, ο άλλος πολιτικά, αθλητικά, πολιτιστικά. Η εξειδίκευση είναι τέτοια ώστε στον πολιτισμό άλλος να.. γράφει για μουσική και άλλος για θέατρο. Οι εργαζόμενοι στα παραδοσιακά Μέσα βιοπορίζονται από τη δουλειά τους και οι καθυστερήσεις στις πληρωμές είναι ένα πρόβλημα που τα τελευταία χρόνια αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα. Υπάρχουν βεβαίως και τα μπλοκάκια που αδικούνται, παρ' όλο που είναι σταθερά και μόνιμα στην ίδια δουλειά.
Η µεγάλη εικόνα από τα προαναφερθέντα είναι ότι ελάχιστα μέσα ενημέρωσης τροφοδοτούν την ενημέρωση με ειδήσεις. Ελάχιστα κάνουν ρεπορτάζ, παίρνουν συνεντεύξεις, δίνουν το «παρών» στα γεγονότα. Η πλειονότητα των μικρών Μέσων στελεχώνεται από επιδέξιους αντιγραφείς. Τα εργασιακά ας μην τα σχολιάσουμε. Οι αληθινές γαλέρες είναι αυτές. Ζητούν εθελοντές για να κάνουν την πρακτική τους. Και τα παραδοσιακά Μέσα έπαιρναν δόκιμους που μαθήτευαν δίπλα στους παλιούς. Τα μικρομίντια δεν μπορούν να διδάξουν τίποτα πλην του copy/paste. Δεν χρειάζεται να διδάξουν, αφού τα βρίσκουν όλα έτοιμα.
Το σύστημα λειτουργεί ως εξής. Τα κανονικά Μέσα στέλνουν τον δημοσιογράφο σε ένα θέμα, σε μια αποστολή. Μόλις δημοσιευτεί το προϊόν του κόπου ενός ρεπόρτερ, οι εκατοντάδες των αντιγραφέων αλλάζουν δέκα λέξεις στο κείμενο και το παρουσιάζουν ως δικό τους. Δεν έχουν λόγο να τσεκάρουν καν τα γραφόμενα. Εχουν εμπιστοσύνη στο κύρος των παραδοσιακών Μέσων, έχουν εμπιστοσύνη σε εκείνους που επικρίνουν για διαπλοκή, για υπέρμετρο δανεισμό και τα λοιπά και τα λοιπά. Αυτό δεν έχει γίνει κατανοητό, ότι δηλαδή το κλείσιμο των κανονικών μαγαζιών θα επηρεάσει το προϊόν των παραμάγαζων.
Υπάρχουν και οι κολεκτίβες της ενημέρωσης που λειτουργούν με τον κανόνα «Ελα να κάνουμε φάση, δεν δίνουμε λεφτά, αλλά θα λες την αποψάρα σου». Ολα τσάμπα για την ιδεολογία, τάχα μου. Και τα ερωτηματικά. Πώς πληρώνουν τους λογαριασμούς τους εκείνοι που επιλέγουν τη δωρεάν ενασχόληση με την ενημέρωση; Εχουν άραγε για χρηματοδότη τον μπαμπά τους; Κάποιον άλλον; Για ποιον λόγο, άραγε, αναλαμβάνει κάποιος την ευθύνη μιας εκπομπής χωρίς να αξιώνει μισθό; Για την εμπειρία. Και πού θα αξιοποιηθεί η εμπειρία αν όχι σε κάποιο μέσο ενημέρωσης που αντιμετωπίζει τη δημοσιογραφία ως επάγγελμα;
Ας αποδεχτούµε για την οικονομία της συζήτησης ότι οι απλήρωτοι χομπίστες των εκατοντάδων sites, σταθμών, καναλιών είναι τελικά άξιοι. Στην περίπτωση που καταρρεύσει το παραδοσιακό σύστημα, δεν θα έχουν τις ειδήσεις ούτε για να τις αντιγράψουν ούτε για να τις σχολιάσουν. Θα έχουν, βεβαίως, τα κρατικά πρακτορεία, την κρατική τηλεόραση και την «Πράβντα». Θα αντιτείνει κανείς ότι υπάρχουν νέες ιστοσελίδες έρευνας με πολύ αξιόλογο προϊόν, δηλαδή με μια έρευνα τον μήνα, την εβδομάδα. Δεν καλύπτουν σφαιρικά την επικαιρότητα, απλώς επιλέγουν τα θέματα που τους ενδιαφέρουν από τη ροή ειδήσεων των άλλων.
Τα παραπάνω δεν δικαιολογούν τις στρεβλώσεις στο τοπίο των μέσων ενημέρωσης. Οι στρεβλώσεις είναι στρεβλώσεις και ο κόσμος της ενημέρωσης δεν είναι ο κόσμος των αγγέλων. Καλό θα ήταν, όμως, να αναρωτηθούμε ποια θα ήταν η επόμενη μέρα εάν έκλειναν τα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Θέλουμε να μαθαίνουμε τα νέα από το πλήθος των αντιγραφέων; Και να θέλουμε, δεν θα μαθαίνουμε.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 29 Μαΐου 2016