Η «σχολή Καραπαναγιώτη»

Aπλά μαθήματα δημοσιογραφίας από έναν μεγάλο απόντα, τον Λέοντα Καραπαναγιώτη

 Ο Λέων Καραπαναγιώτης στο Λονδίνο

Μεταφέρουμε από παλαιότερο φύλλο της εφημερίδας «TA ΝΕΑ» τα πολύ επίκαιρα για τις μέρες μας μαθήματα δημοσιογραφίας που παρέδιδε ο Λέων Καραπαναγιώτης. Ήταν ένας από τους τελευταίους δημοσιογράφους που έκαναν την επανάσταση στον γραπτό Τύπο.
Πίστευε στη δημοσιογραφία που διεισδύει στα πράγματα, που προβάλλει κάτι περισσότερο από το τώρα και στον καλλιεργημένο βαθιά δημοσιογράφο. Γιατί πώς μπορείς να πορευτείς όταν η προσωπικότητά σου δεν επηρεάζεται από το βιβλίο, τη μουσική, το θέατρο, τις καλές τέχνες, δηλαδή την κουλτούρα; Πώς μπορείς να πορευτείς στις εποχές χωρίς τον λόγο και τον στοχασμό;
Διαβάστε τα τρία απλά και επίκαιρα μαθήματα δημοσιογραφίας -για πρωτοετείς- από τον μοναδικό δάσκαλο και μεγάλο απόντα, τον Λέοντα Καραπαναγιώτη, που βοηθούν όποιον θέλει να ξετυλίξει το κουβάρι από την αρχή. Ακριβώς σήμερα, με τα τόσα ανήκουστα που συμβαίνουν γύρω μας, όλα αυτά ίσως ακούγονται ρομαντικές παλαιομοδίτικες προσεγγίσεις ή ιστορίες για ανυποψίαστους φοιτητές. Άλλωστε,..
αυτό τον καιρό οι πολίτες είναι θυμωμένοι και προδομένοι από τους πολιτικούς. Πιθανόν μάλιστα να έχουν δίκιο σε ό,τι και να λένε και ό,τι και να σκέπτονται για τους εκπροσώπους της ενημέρωσης. Υπάρχει όμως η απάντηση και αυτή βρίσκεται στα απλά μαθήματα της δημοσιογραφίας. Η «σχολή Καραπαναγιώτη» δεν είναι μύθος αλλά πραγματικότητα. Έχει πολλούς μαθητές και ακόμη περισσότερους οπαδούς. Ανθρώπους που δεν παζαρεύουν τη δουλειά τους, έχουν αρχές και επιμένουν να δημοσιογραφούν με αξιοπρέπεια.

ΜΑΘΗΜΑ ΠΡΩΤΟΝ
Οι δημοσιογράφοι δεν μπορεί να είναι οι πρωταγωνιστές των γεγονότων, δεν μπορεί να είναι τα πρόσωπα - κλειδιά στις εξελίξεις και πολύ περισσότερο δεν μπορεί να είναι μέρος του προβλήματος.
Δεν είναι η δουλειά τους να δημιουργούν τα γεγονότα, αλλά να καταγράφουν τα γεγονότα. Όταν τα πράγματα εξελίσσονται διαφορετικά, με τους δημοσιογράφους να στρέφουν πάνω τους τους προβολείς, να επιτίθενται, να καταγγέλλουν, να εξηγούν και να απολογούνται, τότε έχει χάσει η δημοσιογραφία, που αυτό σημαίνει ότι έχει χάσει η κοινωνία. Ποιος έχει κερδίσει;
Η πολιτική εξουσία που βρίσκει δρόμο διαφυγής καθώς με ευκολία μπορεί να αμφισβητήσει την αξιοπιστία των ΜΜΕ και να υποδείξει ως φαύλους, παραμυθάδες και αργυρώνητους αυτούς που η δουλειά τους είναι μόνο να πληροφορούν.

ΜΑΘΗΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟ
Η σχέση του δημοσιογράφου με τον πολιτικό, τον μεγάλο επιχειρηματία και τον τραπεζίτη, αυτούς δηλαδή που αποκαλούμε πηγές της ενημέρωσης, είναι εξαιρετικά δύσκολη. Δεν βρίσκονται στην ίδια πλευρά του λόφου και εάν βρεθούν, τότε οι δημοσιογράφοι έχουν προδώσει τους αναγνώστες, τους τηλεθεατές τους και τους ακροατές τους. Ο δημοσιογράφος με τον πολιτικό και τον οικονομικό παράγοντα δεν μπορεί να είναι «κολλητοί». Οι σχέσεις τους πρέπει να είναι, κοινωνικά, ευπρεπείας και οι αποστάσεις ασφαλείας να τηρούνται συστηματικά και συνειδητά. Όσες φορές ο κανόνας παραβιάζεται, χάνουν οι πολίτες καθώς γίνονται θεατές ενός στημένου παιχνιδιού.

ΜΑΘΗΜΑ ΤΡΙΤΟΝ
Ο δημοσιογράφος δεν μπορεί είναι μεσολαβητής ούτε διαχειριστής στην επίλυση διαφορών των προσώπων της εξουσίας. Πολύ περισσότερο, δεν μπορεί να είναι διακινητής, «βαποράκι» δηλαδή, των πληροφοριών που συγκεντρώνει στο ρεπορτάζ. Διότι τότε υποκρύπτει από τους πολίτες όσα γνωρίζει και δίνει την ευκαιρία για κουκουλώματα στους παράγοντες της πολιτικής και οικονομικής ζωής.

* Ο Λέων Καραπαναγιώτης (1931 - 2006) ήταν Έλληνας δημοσιογράφος, γεννημένος στην Αθήνα και με καταγωγή από γνωστή οικογένεια της Μυτιλήνης και ειδικότερα του χωριού Μόρια της Λέσβου, που βρίσκεται πολύ κοντά στην πόλη της Μυτιλήνης. Πατέρας του ήταν ο Βύρων Καραπαναγιώτης, στενός συνεργάτης του Ελευθερίου Βενιζέλου, που χρημάτισε τότε, βουλευτής Λέσβου και υπουργός των κυβερνήσεων Ελ. Βενιζέλου, ενώ συμμετείχε επίσης και στο κίνημα Νικολάου Πλαστήρα. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στη Γαλλία και την Ελβετία και εργάστηκε στο Δημοσιογραφικό Οργανισμό Λαμπράκη από το 1953 μέχρι το θάνατό του. Η δημοσιογραφική πορεία του ξεκίνησε από την εφημερίδα "Το Βήμα", στην οποία ασχολήθηκε με το καλλιτεχνικό ρεπορτάζ, και ειδικότερα τον κινηματογράφο, για να περάσει στη συνέχεια στο διπλωματικό ρεπορτάζ, το οποίο και θεμελίωσε στην ουσία, καθώς εν πολλοίς ήταν άγνωστο στον ελληνικό Τύπο. Η μετάβαση στο "κλαμπ" των πολιτικών συντακτών ήρθε ως φυσική συνέχεια. Ακολούθησε η ανάληψη διευθυντικών θέσεων: διευθυντής σύνταξης του "Βήματος" το 1973 και διευθυντής του έναν χρόνο αργότερα. Το 1982, μετά την υπουργοποίηση του μέχρι τότε διευθυντή Γιάννη Καψή, γίνεται διευθυντής των "Νέων". Παραμένει στη θέση αυτή ως το 2002, οπότε παραδίδει τη σκυτάλη στον Παντελή Καψή και αναλαμβάνει εκδότης της εφημερίδας και αντιπρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του Δημοσιογραφικού Οργανισμού Λαμπράκη. Από τις θέσεις αυτές, συνεχίζει να προσφέρει τις συμβουλές του στις νεότερες γενιές δημοσιογράφων, που τον θυμούνται να πηγαινοέρχεται ακούραστος στους δαιδαλώδεις διαδρόμους του κτηρίου της οδού Χρήστου Λαδά. Το 2002 ο Λέων Καραπαναγιώτης τιμήθηκε από τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλο, για την προσφορά του στη δημοσιογραφία. Είχε λάβει πλήθος άλλων διακρίσεων και είχε διδάξει στο Δημοσιογραφικό Εργαστήριο του Τμήματος Επικοινωνίας, Μέσων και Πολιτισμού του Παντείου Πανεπιστημίου. Πέθανε στις 7 Ιανουαρίου 2006, ύστερα από αλλεπάλληλα εγκεφαλικά επεισόδια, χωρίς να προλάβει να δει σε λειτουργία τα νέα γραφεία των "Νέων" και του "Βήματος" (οδός Μιχαλακοπούλου).

Στη φωτογραφία επάνω ο Λέων Καραπαναγιώτης στην αρχή της δημοσιογραφικής του σταδιοδρομίας, στο Λονδίνο. Η φωτογραφία είναι από το αρχείο της οικογένειάς του 
- aπό το catisart.gr