Το Εθνικό Θέατρο κατέβασε την παράσταση “Ισορροπία του Nash” μετά τις αντιδράσεις και το Υπουργείο Πολιτισμού εξέφρασε τη θλίψη του για την αναγκαστική παύση της παράστασης. Αν δεν διακρίνουμε καλά ο ένας τον άλλο και η μία την άλλη, είναι γιατί έπεσε βαθύ σκοτάδι εκεί έξω.
Κάτι μου θυμίζει η ανακοίνωσή σας κύριε Λιβαθινέ.
Το 2012 άνθρωποι ξυλοκοπήθηκαν έξω από το Χυτήριο όπου παιζόταν η παράσταση του βραβευμένου έργου Corpus Christi , από ρασοφόρους φανατικούς παραθρησκευτικών οργανώσεων και μέλη της Χρυσής Αυγής. Μείναμε σοκαρισμένοι να παρακολουθούμε τις σκηνές με άρωμα μεσαίωνα κι αν θυμάμαι καλά αντέδρασαν τότε ο υπoυργός.. Πολιτισμού κ. Τζαβάρας αλλά και τα κόμματα ΠΑΣΟΚ, ΔΗΜΑΡ, ΣΥΡΙΖΑ και φυσικά το Σωματείο Ελλήνων Ηθοποιών.
Η παράσταση κατέβηκε άρον άρον και η Βάσια Παναγοπούλου με τον Λαέρτη Βασιλείου επικαλέστηκαν τις απειλές που επικαλείστε κι εσείς τώρα. Εκείνοι έγραφαν: «Παλέψαμε σε αίθουσες δικαστηρίων και δικαιωθήκαμε. Αλλά… Δεν ήταν αρκετό. Συνέχισαν να μας διασύρουν και να βάζουν σε κίνδυνο τους συναδέλφους μας ηθοποιούς αλλά και το σύνολο των εργαζομένων στο θέατρό μας». Εσείς υπογραμμίζετε μεταξύ άλλων πως η παράσταση «ενεργοποίησε αντιδράσεις ακραίων κύκλων, που έφτασαν στο σημείο να εκφράζουν απειλές για τη σωματική ακεραιότητα του κοινού, των καλλιτεχνών και των εργαζομένων του Εθνικού Θεάτρου».
Είναι ανθρώπινος ο φόβος κύριε Λιβαθινέ και φυσικά μεγάλη η ευθύνη όταν απειλούνται κοντινοί άνθρωποι. Όμως έχουμε πόλεμο κύριε Λιβαθινέ και γνωρίζετε καλύτερα από μένα πως η τέχνη δεν ρεμβάζει αμέριμνη αλλά χρεός της είναι να αντιστέκεται σθεναρά στον σκοταδισμό. Δυστυχώς χθες νιώσαμε πως ο σκοταδισμός - που σήμερα εκφράστηκε από τον κύριο Μητσοτάκη, τον πρέσβη των Ηνωμένων Πολιτειών και λοιπούς, χθες από ρασοφόρους και Χρυσαυγίτες τον μητροπολίτη Πειραιώς Σεραφείμ κ.λπ. και πάντα από τηλεδικαστές των παραθύρων, όχι απλά ζει και βασιλεύει αλλά νικά κιόλας.
Σωστά σχολιάζετε κύριε Λιβαθινέ πως επιτέθηκαν στην παράσταση άνθρωποι που δεν την είδαν καν. Κι εμείς δεν την είδαμε αλλά γιατί σπεύσατε να υποκύψετε στους εκφοβισμούς και να λογοκρίνετε ο ίδιος μία παράσταση του Πειραματικού θεάτρου, που εσείς επιλέξατε. Μήπως δεν φανταστήκατε πως θα υπάρξουν αντιδράσεις σχετικά με τα αποσπάσματα από το βιβλίο του Σάββα Ξηρού που περιλαμβάνει η παράσταση «Ισορροπία του Nash»;
Γράφετε ότι δεν παραιτείστε από το δικαίωμα, τώρα και στο μέλλον, της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως οφείλετε να κάνετε ως Εθνικό Θέατρο και σας τιμά που δεν προσπάθησατε να κάνετε «προληπτική λογοκρισία», όπως παραδέχεται η κυρία Δημητρακοπούλου.
Όμως το Εθνικό Θέατρο αυτολογοκρίθηκε και απολογήθηκε κύριε Λιβαθινέ την ώρα που έστω και για συμβολικούς λόγους έπρεπε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και να δώσει τη δική του γενναία μάχη με τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού. Ο υπουργός αρκέστηκε στο να εκφράσει τη θλίψη του, να κατανοήσει την πράξη σας και να τη δικαιολογήσει μάλιστα ως υποχρεωτική, γράφοντας στην ανακοίνωση: «Όμως, δεν μπορεί παρά να σημειώσει ότι, για την πολιτιστική ζωή της χώρας, είναι θλιβερό και ανησυχητικό το γεγονός πως το Εθνικό Θέατρο, στο κλίμα που δημιουργήθηκε, βρέθηκε αντιμέτωπο με τέτοιου είδους απειλές, ώστε εντέλει υποχρεώθηκε να κατεβάσει το επίμαχο έργο πριν από την προγραμματισμένη λήξη των παραστάσεων».
Κύριε Λιβαθινέ, κύριε Μπαλτά,
Αν οι δημιουργοί, οι καλλιτέχνες, οι άνθρωποι του πνεύματος δεν υποστηρίζουν και δεν διεκδικούν την ελευθερία της έκφρασης μέσω της τέχνης, αν το Υπουργείο Πολιτισμού μιας προοδευτικής κυβέρνησης δεν τη διασφαλίζει, πώς θα υποστηρίξουν οι υπόλοιποι το αυτονόητο αυτό δικαίωμά τους;
Δεν έχω διαβάσει το βιβλίο του Σάββα Ξηρού αλλά είχε ή δεν είχε δικαίωμα τελικά να το εκδόσει; Δεν είδα την παράσταση της κυρίας Δημητρακοπούλου αλλά είχε ή δεν είχε το δικαίωμα να επιλέξει κείμενα της αρεσκείας της στην τέχνη της; Εγώ έχω ή όχι το δικαίωμα να τα διαβάσω να τα παρακολουθήσω, να με εμπνεύσουν ή να τα απορρίψω;
Κι αν αισθάνομαι τώρα πως αρθρογραφώ κάπου πίσω στη δεκαετία του 1950, είναι που η «Ισορροπία του Nash» αποκάλυψε την ασταθή ισορροπία του δικού μας αξιακού συστήματος για άλλη μια φορά.
Δεν έχω διαβάσει το βιβλίο του Σάββα Ξηρού δεν γνωρίζω αν έχει ή όχι λογοτεχνικό ενδιαφέρον γιατί δεν είναι αυτό το θέμα μας στην προκειμένη περίπτωση. Έχω αγαπήσει όμως έργα συγγραφέων που έχουν διαπράξει εγκλήματα, γιατί όπως γνωρίζετε εσείς καλύτερα από μένα, ο δημιουργικός μας εαυτός έχει μια αυτονομία, κύριε Λιβαθινέ. Αν αύριο λοιπόν διαμαρτυρηθεί ο Άνθιμος, ο πάπας, ο τάδε πολιτικός αρχηγός ή ο πρέσβης της Γουατεμάλα επειδή ανεβάσατε έργο του Γουίλιαμ Μπάροουζ, του Χανς Φαλάντα, της Αν Πέρι, του Αυστριακού Γιόχαν -Τζακ-Ουντερβέγκερ τί θα κάνετε; Θα κατεβάσετε άρον άρον την παράσταση;
Και σε ποιούς θα απευθύνεστε τότε; Στους θεατές που επιβραβεύουν τον σκοταδισμό κύριε Λιβαθινέ; Και το Εθνικό Θέατρο; Σε αυτούς θα απευθύνεται κι αυτό τότε;
«Η λογοκρισία είναι εργαλείο αυτών που νιώθουν την ανάγκη να κρύβουν πραγματικότητες από τον εαυτό τους κι από άλλους». Αυτό απάντησε ο Τσαρλς Μπουκόφσκι όταν λογοκρίθηκε το βιβλίο του «Ερωτικές Ιστορίες Καθημερινής Τρέλας» και με πραγματική θλίψη σας το αφιερώνω, σε όσους την ασκούν αλλά κυρίως σε αυτούς που θα επιλέξουν να μην αντιδράσουν.
Θα είμαι κι εγώ σήμερα στη συγκέντρωση διαμαρτυρίας ενάντια στη λογοκρισία έξω από το Εθνικό Θέατρο στις 7.30 μ.μ.
