Την ώρα που στη χώρα μας ασχολούμαστε με μείζονα ζητήματα, όπως το ποιος θα εκπροσωπεί τη Ν.Δ. στη Βουλή σε περίπτωση εκλογής του Τζιτζικώστα, σε όλον τον πλανήτη, εδώ και πολύ καιρό, αλλά ιδιαίτερα τις τελευταίες μέρες, έχει ανοίξει μια συζήτηση που συμπυκνώνεται σε κάποια περίεργα αρχικά: TPP και TTIP (Trans-Pacific Parternship και Transatlantic Trade and Investment Partnership). Μπορεί να μοιάζουν σαν μερικά από τα αθώα αρκτρικόλεξα που μας κληροδότησε η ψηφιακή εποχή, αλλά δεν είναι έτσι. Για την ακρίβεια δεν έχουν ίχνος αθωότητας. Είναι διακρατικές συμφωνίες που προβλέπουν μερικές πολύ επικίνδυνες «ελευθερίες».
Όπως ακριβώς η νεοφιλελεύθερη επέλαση ονομάτισε με θετική …αύρα την κατάλυση βασικών δικαιωμάτων, όπως π.χ. των εργασιακών που ονομάστηκαν «απελευθέρωση της αγοράς εργασίας», έτσι και τώρα σε ένα ακόμα επεισόδιο της επίθεσης στις κοινωνίες δημιουργείται το.. περιβάλλον ώστε οι πολυεθνικές να είναι ο απόλυτος κυρίαρχος οποιασδήποτε οικονομικής και κοινωνικής δραστηριότητας και με τη βούλα.
Είναι τα «δικαιώματα» των εταιρειών στα φάρμακα, στα τρόφιμα, στην πληροφορία, ουσιαστικά στα πάντα. Το «δικαίωμα» τους να ζητούν αποζημίωση από τα κράτη όταν θεωρούν ότι ζημιώνονται από μια πολιτική απόφαση που ακυρώνει μια ιδιωτικοποίηση π.χ. γιατί θεωρεί ότι είναι ενάντια στο δημόσιο συμφέρον (αυτό σίγουρα σας θυμίζει κάτι).
Οι αντιδράσεις είναι πολλές και ισχυρές. Οργανώσεις για την ελευθερία του λόγου και της διακίνησης της πληροφορίες, αλλά και οργανώσεις όπως οι «Γιατροί χωρίς σύνορα» έχουν εκφράσει επανειλημμένα τη βεβαιότητά τους ότι τέτοιες συμφωνίες θα αυξήσουν τις τιμές των φαρμάκων και θα πλήξουν παγκοσμίως την ελευθερία της έκφρασης.
Το προηγούμενο Σάββατο στο Βερολίνο έγινε μια από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις κατά αυτών των συμφωνιών (πάνω από 100.000 πολίτες), αλλά δεν ήταν οι μόνοι. Σε όλον τον κόσμο έγιναν μαζικές συγκεντρώσεις, εκτός ίσως από την Ελλάδα όπου η συμμετοχή σε ανάλογες συγκεντρώσεις δεν ξεπέρασε τις κάποιες εκατοντάδες.
Το ζήτημα είναι πολύ σοβαρό γι αυτό και εγείρει αντιδράσεις. Το δικαίωμα νοείται πλέον μόνο ως επιχειρηματικό δικαίωμα. Το δικαίωμα της εταιρείας- πολυεθνικής κατά κανόνα- να εισπράττει δικαιώματα και να απαγορεύει τη χρήση σε οποιονδήποτε άλλον, πληροφορίας, φαρκάκου, τροφίμου. Να μπορεί νομικά να επιβάλλει το δικό της συμφέρον έναντι του Δημοσίου συμφέροντος. Ο θρίαμβος του «δικαιώματος» του ενός έναντι όλων των υπολοίπων.
Λογικά στην Ελλάδα, που αποτελεί το επίσημο πειραματόζωο της Ευρωζώνης, θα έπρεπε να υπάρχει μια επιπλέον ευαισθησία για το θέμα. Αλλά αυτό δε συμβαίνει. Ίσως γιατί οι πολίτες δεν είναι ενήμεροι, ίσως γιατί δεν έχουν αποφασίσει ποια πλευρά έχει δίκιο.
Όταν όμως έχεις από τη μία πλευρά θηριώδεις εταιρείες και κυβερνήσεις που τις στηρίζουν και από την άλλη πλευρά οργανώσεις για τα δικαιώματα στην υγεία, την τροφή και την πληροφορία δεν είναι μάλλον τόσο δύσκολο να διαλέξεις.