Ερωτήματα προκύπτουν από την αεροπορική τραγωδία στις Αλπεις και την - κατά τα φαινόμενα - εγκληματική ανευθυνότητα του γερμανικού εθνικού αερομεταφορέα, ο οποίος επέτρεψε σε έναν άνθρωπο με ιστορικό βαριών ψυχολογικών προβλημάτων να πετάει τα αεροπλάνα της. Οι καθ' ύλην αρμόδιοι να απαντήσουν είναι πρωτίστως οι Γερμανοί. Από δύο εξέχουσες προσωπικότητες της γερμανικής δημόσιας ζωής ζήτησε η εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα» να δώσουν τις δικές τους απαντήσεις. Ο ένας είναι ο θεατρικός σκηνοθέτης Πέτερ Στάιν, ο οποίος έχει ανεβάσει πολλές παραστάσεις και στην Ελλάδα - η «Ηλέκτρα» στην Επίδαυρο ήταν μία από τις τελευταίες του. Ο άλλος είναι ο Τόμας Σμιντ, διευθυντής της εφημερίδας «Ντι Βελτ».
«Δεν μου αρέσουν οι υπερβολές. Πρέπει όμως να λάβουμε υπόψη τα γεγονότα. Δεν είμαστε αλάθητοι» γράφει στην ιταλική εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα», για τα ερωτήματα που προκύπτουν από την αεροπορική τραγωδία στις Αλπεις, ο διευθυντής της εφημερίδας «Ντι Βελτ». Ο Τόμας Σμιντ συμφωνεί ότι η αεροπορική τραγωδία σηματοδοτεί το «τέλος της γερμανικής ύβρεως». Ενα τέτοιο γεγονός, λέει, μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου και από αυτές δεν εξαιρείται..
η Γερμανία. Η εξύψωση του γερμανικού μοντέλου ως συστήματος που λειτουργεί καλύτερα από τα λοιπά δεν είναι γερμανικής προέλευσης, είναι εδραιωμένη στην παγκόσμια συνείδηση. Η Lufthansa, προσθέτει ο Σμιντ, ήταν ένα από τα σύμβολα αυτής της ιδέας για το γερμανικό μοντέλο, ενδεχομένως ακόμη περισσότερο από τη Mercedes και την BMW.
Η εμπιστοσύνη στη Lufthansa χρονολογείται από τη γέννησή της, τη δεκαετία του 1920. Ασφαλώς μετά ήρθε ο Χίτλερ και οι γερμανοί πιλότοι συνδέθηκαν με την Γκερνίκα, τις πολωνικές πόλεις, το Ρότερνταμ, το Κόβεντρι. Μετά τον πόλεμο, ωστόσο, η Lufthansa έγινε σύμβολο του γερμανικού θαύματος και του made in Germany. Εγινε, δηλαδή, συνώνυμο ενός προϊόντος ποιότητας το οποίο μπορούσε να εμπιστευτεί κάποιος τυφλά.
Ο Σμιντ δεν έχει καμία αμφιβολία ότι η τραγωδία άνοιξε βαθιά πληγή στην ιδέα μιας Γερμανίας που ενώνεται κάτω από τις παραδοσιακές αξίες της πειθαρχίας και της ακρίβειας και τη νέα, της μεταπολεμικής δημοκρατίας. Πολλά θα εξαρτηθούν στο εξής από τον τρόπο που θα αντιμετωπίσει η Γερμανία αυτή τη νέα πρόκληση. «Δεν αρκεί να πούμε ότι ένας τρελός μπορεί να εμφανιστεί παντού. Πρέπει να αναρωτηθούμε και να αντλήσουμε διδάγματα. Πρέπει να κάνουμε αυτοκριτική» καταλήγει ο Τόμας Σμιντ.
«Γερμανική ύβρις». Ο Πέτερ Στάιν, από την πλευρά του, λέει ότι η «γερμανική ύβρις» είναι υπαρκτή και συμφωνεί πως πρέπει να «τιμωρηθεί» η Γερμανία γι' αυτό. Προσθέτει όμως ότι δεν αξίζει να τιμωρηθεί για αυτή την περίπτωση. Σύμφωνα με τον Στάιν, η Γερμανία ήταν και παραμένει μία από τις ασφαλέστερες χώρες στον κόσμο. Στατιστικά, είναι η χώρα με τα λιγότερα τροχαία δυστυχήματα, τις λιγότερες κατολισθήσεις, τις λιγότερες πλημμύρες, τα λιγότερα αεροπορικά δυστυχήματα. «Είναι προφανές ότι η αεροπορική τραγωδία δεν έχει καμία σχέση με τη γερμανική ασφάλεια. Βρισκόμαστε ενώπιον ενός παιδιού που έχει χάσει τα λογικά του, αλλά τέτοια παιδιά υπάρχουν παντού, σε όλες τις χώρες. Από τις πληροφορίες που βγαίνουν στο φως, καταλαβαίνουμε ότι ο συγκυβερνήτης ήταν ένα άτομο που πιεζόταν από τις ευθύνες της δουλειάς του και ίσως τις ανεκπλήρωτες φιλοδοξίες του. Δεν άντεξε και σκέφτηκε να αντιδράσει, ίσως και να εκδικηθεί, με αυτόν τον φρικτό τρόπο. Πού είναι επομένως το φταίξιμο της Lufthansa και της Γερμανίας;» αναρωτιέται ο γερμανός θεατράνθρωπος. «Είναι σαφές ότι βρισκόμαστε ενώπιον ενός μεμονωμένου γεγονότος, τραγικά μεμονωμένου, με το οποίο η γερμανική ασφάλεια δεν έχει καμία σχέση» απαντά ο ίδιος επισημαίνοντας ότι δεν είναι στις προθέσεις του να υπερασπιστεί τον εθνικό αερομεταφορέα της Γερμανίας ή την ίδια του την χώρα.
«Δεν μου αρέσουν οι υπερβολές. Πρέπει όμως να λάβουμε υπόψη τα γεγονότα. Δεν είμαστε αλάθητοι» γράφει στην ιταλική εφημερίδα «Λα Ρεπούμπλικα», για τα ερωτήματα που προκύπτουν από την αεροπορική τραγωδία στις Αλπεις, ο διευθυντής της εφημερίδας «Ντι Βελτ». Ο Τόμας Σμιντ συμφωνεί ότι η αεροπορική τραγωδία σηματοδοτεί το «τέλος της γερμανικής ύβρεως». Ενα τέτοιο γεγονός, λέει, μπορεί να συμβεί σε οποιαδήποτε χώρα του κόσμου και από αυτές δεν εξαιρείται..
η Γερμανία. Η εξύψωση του γερμανικού μοντέλου ως συστήματος που λειτουργεί καλύτερα από τα λοιπά δεν είναι γερμανικής προέλευσης, είναι εδραιωμένη στην παγκόσμια συνείδηση. Η Lufthansa, προσθέτει ο Σμιντ, ήταν ένα από τα σύμβολα αυτής της ιδέας για το γερμανικό μοντέλο, ενδεχομένως ακόμη περισσότερο από τη Mercedes και την BMW.
Η εμπιστοσύνη στη Lufthansa χρονολογείται από τη γέννησή της, τη δεκαετία του 1920. Ασφαλώς μετά ήρθε ο Χίτλερ και οι γερμανοί πιλότοι συνδέθηκαν με την Γκερνίκα, τις πολωνικές πόλεις, το Ρότερνταμ, το Κόβεντρι. Μετά τον πόλεμο, ωστόσο, η Lufthansa έγινε σύμβολο του γερμανικού θαύματος και του made in Germany. Εγινε, δηλαδή, συνώνυμο ενός προϊόντος ποιότητας το οποίο μπορούσε να εμπιστευτεί κάποιος τυφλά.
Ο Σμιντ δεν έχει καμία αμφιβολία ότι η τραγωδία άνοιξε βαθιά πληγή στην ιδέα μιας Γερμανίας που ενώνεται κάτω από τις παραδοσιακές αξίες της πειθαρχίας και της ακρίβειας και τη νέα, της μεταπολεμικής δημοκρατίας. Πολλά θα εξαρτηθούν στο εξής από τον τρόπο που θα αντιμετωπίσει η Γερμανία αυτή τη νέα πρόκληση. «Δεν αρκεί να πούμε ότι ένας τρελός μπορεί να εμφανιστεί παντού. Πρέπει να αναρωτηθούμε και να αντλήσουμε διδάγματα. Πρέπει να κάνουμε αυτοκριτική» καταλήγει ο Τόμας Σμιντ.
«Γερμανική ύβρις». Ο Πέτερ Στάιν, από την πλευρά του, λέει ότι η «γερμανική ύβρις» είναι υπαρκτή και συμφωνεί πως πρέπει να «τιμωρηθεί» η Γερμανία γι' αυτό. Προσθέτει όμως ότι δεν αξίζει να τιμωρηθεί για αυτή την περίπτωση. Σύμφωνα με τον Στάιν, η Γερμανία ήταν και παραμένει μία από τις ασφαλέστερες χώρες στον κόσμο. Στατιστικά, είναι η χώρα με τα λιγότερα τροχαία δυστυχήματα, τις λιγότερες κατολισθήσεις, τις λιγότερες πλημμύρες, τα λιγότερα αεροπορικά δυστυχήματα. «Είναι προφανές ότι η αεροπορική τραγωδία δεν έχει καμία σχέση με τη γερμανική ασφάλεια. Βρισκόμαστε ενώπιον ενός παιδιού που έχει χάσει τα λογικά του, αλλά τέτοια παιδιά υπάρχουν παντού, σε όλες τις χώρες. Από τις πληροφορίες που βγαίνουν στο φως, καταλαβαίνουμε ότι ο συγκυβερνήτης ήταν ένα άτομο που πιεζόταν από τις ευθύνες της δουλειάς του και ίσως τις ανεκπλήρωτες φιλοδοξίες του. Δεν άντεξε και σκέφτηκε να αντιδράσει, ίσως και να εκδικηθεί, με αυτόν τον φρικτό τρόπο. Πού είναι επομένως το φταίξιμο της Lufthansa και της Γερμανίας;» αναρωτιέται ο γερμανός θεατράνθρωπος. «Είναι σαφές ότι βρισκόμαστε ενώπιον ενός μεμονωμένου γεγονότος, τραγικά μεμονωμένου, με το οποίο η γερμανική ασφάλεια δεν έχει καμία σχέση» απαντά ο ίδιος επισημαίνοντας ότι δεν είναι στις προθέσεις του να υπερασπιστεί τον εθνικό αερομεταφορέα της Γερμανίας ή την ίδια του την χώρα.
Περικλής Δημητρολόπουλος
(από την έντυπη έκδοση της εφημερίδας Τα Νέα)