O μπαλαντέρ των πρόωρων εκλογών
Η εκλογή Προέδρου της Δημοκρατίας μπήκε στο στοίχημα. Η προσφυγή σε πρόωρες εκλογές είναι ένα ενδεχόμενο αστάθμιστο, με υψηλό συντελεστή αβεβαιότητας. Δεδομένης της χώρας, αυτό δεν θεωρείται παράλογο. Όταν οι άλλοι κάνουν στρατηγική, εμείς παίζουμε μπαρμπούτι. Μας κοστίζει κάτι παραπάνω, αλλά κάνει τη ζωή πιο ενδιαφέρουσα. Θεσμικά, όμως, είναι εξωφρενικά γελοίο. Μια χώρα θα μάθει μέσα σε λίγες ώρες αν θα έχει εκλογές σε έναν μήνα ή θα συνεχίσει να πορεύεται πάνω σε έναν δρόμο σπαρμένο με προεκλογικά φώτα από νέον. Ξέρω, είναι το Σύνταγμα και η Δημοκρατία. Όμως αισθάνομαι ότι έχουμε μία ιδιόρρυθμη άποψη και για τα δύο.
Οι νεότεροι δεν θα το θυμούνται. Το 1985, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου πρότεινε τον Κύριο Χρήστο Σαρτζετάκη για Πρόεδρο της Δημοκρατίας, οι βουλευτές πήραν και έγχρωμα ψηφοδέλτια, ώστε.. άνθρωποι της κυβέρνησης να ελέγχουν, από τα θεωρεία, τι ψηφίζει ο καθένας τους. Η ψηφοφορία ήταν μυστική, αλλά το άγος εκείνης της εκλογής αποτέλεσε ένα ισχυρό έρεισμα για τη μετατροπή της σε ονομαστική. Αν η ψηφοφορία είχε παραμείνει μυστική, μέχρι και ο Τσίπρας μπορεί να ψήφιζε Δήμα. Η ψηφοφορία είναι φανερή όχι, βέβαια, για να τίθεται ο κάθε βουλευτής προ των ευθυνών του, αλλά για να εξυπηρετείται η κομματική γραμμή και η αρχηγική βούληση.
Στην Ελλάδα η προσφυγή σε πρόωρες εκλογές δεν έχει, στην πραγματικότητα, κανένα θεσμικό κώλυμα. Ο πρωθυπουργός, αν θέλει, παίρνει ένα εθνικό θέμα από το ράφι, του περνάει ένα σκούρο μπλε βερνίκι και πηγαίνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Γενικώς οι πρόωρες εκλογές είναι κάτι σαν μπαλαντέρ σε παρτίδα «Θανάση». Βλέπεις τα φύλλα σου και παίζεις αναλόγως. Να, πιθανότατα τώρα η χώρα θα πάει σε εκλογές όμως ο πραγματικός λόγος δεν θα είναι η αδυναμία εκλογής ενός Προέδρου που δεν έχει ουσιαστικές αρμοδιότητες. Και κάπως έτσι, όλοι οι παίκτες θα έχουν κατά νου ότι η διεξαγωγή εκλογών στην αυγή του 2020 θα είναι ένα θεσμικό ενδεχόμενο.
Η λύση, βέβαια, είναι στο Σύνταγμα. Προσδιορισμός του χρόνου των εκλογών αυστηρά ανά τετραετία – υπάρχουν χώρες που ξέρουν πότε θα έχουν εκλογές τον επόμενο αιώνα. Πρόωρες εκλογές; Φυσικά, αν η κυβέρνηση χάσει τη δεδηλωμένη. Και να δούμε αν ο πρόεδρος της Δημοκρατίας θα δύναται να τη διαλύει λόγω εμφανούς δυσαρμονίας με το λαϊκό αίσθημα. Εδώ πλέον τείνει να αποκτήσει θεσμική υπόσταση η τακτική της εκάστοτε αντιπολίτευσης που ζητεί εκλογές μετά την πάροδο της διετίας, ερμηνεύοντας τις δημοσκοπήσεις. Ομοίως, δεν αντίκειται στους κανόνες του πολιτικού και θεσμικού fair play ο καιροσκοπικός σχεδιασμός από την πλευρά του πρωθυπουργού.
Η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για τη συνταγματική αναθεώρηση, βρίσκεται στη σωστή κατεύθυνση αν και δεν φτάνει στον προορισμό: «Η, για οιονδήποτε λόγο, πρόωρη διάλυση της Βουλής, ήτοι η διάλυσή της πριν την ολοκλήρωση της τετραετούς κοινοβουλευτικής περιόδου, συνεπάγεται εκλογή της νέας Βουλής μόνο για το χρονικά διάστημα που απομένει ως την συμπλήρωση της τετραετίας. Με μόνη εξαίρεση την περίπτωση όπου οι πρόωρες εκλογές προκηρύσσονται κατά το τελευταίο εξάμηνο της τετραετούς κοινοβουλευτικής περιόδου».
Ευτυχώς τα δίνουν σε pdf και δεν πάει πια χαμένο το χαρτί που τα τυπώνουν. Ακόμα και αν το πολιτικό σύστημα αποκτήσει, από Δευτέρα, τη δυνατότητα να αλλάξει το Σύνταγμα, δύσκολα θα υπονομεύσει τη δυνατότητα του πρωθυπουργού στους ελιγμούς διαφυγής και το δικαίωμα του αρχηγού της αντιπολίτευσης να ισχυρίζεται ότι ο δρόμος προς την κορυφή δεν είναι αρκετά μακρύς.
