Ενας υπουργός που χοροπηδά φωνάζοντας ναζιστικά συνθήματα, εμπνευσμένα από τον Γκέμπελς. Μια ομάδα εφοπλιστών που χρίζει, διά βίου, επίτιμο πρόεδρο έναν αιμοσταγή δικτάτορα. Ενας τραπεζίτης που χρηματοδοτεί τάγματα τραμπούκων και εκτελεστών για να δολοφονούν απεργούς και συνδικαλιστές. Εφημερίδες που επιχειρούν να επιβάλουν ό,τι πιο σκοτεινό και σκουληκιασμένο γέννησε ο 20ός αιώνας.
Η ιστορία του φασισμού και, πολύ περισσότερο, η ελληνική εκδοχή του είναι μια μπερδεμένη υπόθεση. Ισως γιατί, όπως μας εξηγεί και ο ιστορικός Σπύρος Μαρκέτος, η Ελλάδα είναι η.. μοναδική χώρα στην Ευρώπη, στην οποία οι συνεργάτες των ναζί βγαίνουν κερδισμένοι από τις στάχτες του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, για να στελεχώσουν, στη συνέχεια, τον κρατικό μηχανισμό αλλά και τη λεγόμενη αστική τάξη.
Οι πρόσφατες αναφορές, λοιπόν, στο παρελθόν και το παρόν του Μπαλτάκου ήταν μόνον η κορυφή ενός παγόβουνου, γύρω από το οποίο πλέει ολόκληρη η χώρα εδώ και επτά δεκαετίες.
Ξεκινώντας πριν από σχεδόν ένα χρόνο τα γυρίσματα του «Φασισμός Α.Ε.» γνωρίζαμε ότι εισερχόμαστε σε πορεία σύγκρουσης με αυτό το παγόβουνο. Ξέραμε ότι θα είχαμε απέναντί μας οικογένειες επιχειρηματιών, εκδοτών και πολιτικών που καθόρισαν την πορεία της μετεμφυλιακής Ελλάδας, όπως επίσης γνωρίζαμε από την πρώτη στιγμή ότι θα βρίσκαμε κλειστές τις πόρτες των κυρίαρχων μέσων ενημέρωσης. Ποια από τις λεγόμενες «ναυαρχίδες» του Τύπου θα φιλοξενούσε έστω και μια αναφορά σε ένα ντοκιμαντέρ που αναφέρεται στην ιστορία του δωσιλογικού Τύπου της Κατοχής –και τους επιγόνους εκείνων των εκδοτών; Ποιο μεγάλο κανάλι, από αυτά που παραμένουν στη ζωή χάρη στα σκανδαλώδη δάνεια και τις διαφημίσεις των τραπεζών, θα ήθελε να προβάλει μια παραγωγή που παρουσιάζει τον ρόλο του τραπεζικού κατεστημένου στη στήριξη του φασισμού, από τα χρόνια του Μεταξά μέχρι τις ημέρες μας. Και, τέλος, ποιο από τα μεγάλα κόμματα θα δεχόταν να χρηματοδοτήσει μια ταινία που αναζητά ευθύνες για την αναβίωση του φασισμού και στην πολιτική της Ε.Ε. «Αν οι Ευρωπαίοι αποδέχτηκαν τον Τζιαφράνκο Φίνι, δεν θα έχουν κανένα πρόβλημα να το κάνουν για τη Λε Πεν και, γιατί όχι, να βάλουν και τη Χρυσή Αυγή σε έναν δεξιό κυβερνητικό συνασπισμό» μας λέει στο ντοκιμαντέρ ο γνωστός συγγραφέας Ταρίκ Αλί.
Κι όμως, ακόμη και σε αυτό το ζοφερό τοπίο της ελεγχόμενης ενημέρωσης ήταν πολύ πιο εύκολο απ’ ό,τι θα περιμέναμε να εξασφαλίσουμε τη στήριξη μιας σειράς συνεργατικών και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης. Η απόφαση της «Εφημερίδας των Συντακτών» να διανείμει το ντοκιμαντέρ με το φύλλο του Σαββάτου (12 Aπριλίου), απέδειξε ότι μπορούν να υπάρξουν, όχι απλώς ρωγμές, αλλά και μεγάλα ρήγματα στο μπλοκ της πληροφόρησης. Το ίδιο ισχύει και για όλα τα μέσα που στάθηκαν από την πρώτη στιγμή στο πλευρό μας ως χορηγοί επικοινωνίας, όπως η ΕΡΤ των εργαζομένων, το Unfollow, το Omnia TV, το E-tetradio, το Mojo Radio, η εκπομπή Ελληνοφρένεια και το Χ-pressed.org.
Η χρηματοδότηση, απευθείας από τους θεατές μας μέσω της ιστοσελίδας fascism-inc.com, ήταν και παραμένει ο μοναδικός τρόπος να εξασφαλίσουμε την απόλυτη ανεξαρτησία στην έρευνα και την παραγωγή ενός ντοκιμαντέρ, το οποίο φιλοδοξεί να προκαλέσει έντονο διάλογο και να διηγηθεί τις μικρές εκείνες ιστορίες που δεν περνάνε ποτέ στα σχολικά βιβλία και τα ιστορικά αφιερώματα.
Ισως το πιο συγκινητικό στοιχείο σε όλο αυτό το ταξίδι όμως ήταν ότι όσοι βρέθηκαν δίπλα μας μάς εμπιστεύτηκαν εν λευκώ, χωρίς να ζητήσουν να δουν ή να παρέμβουν με οποιοδήποτε τρόπο στο περιεχόμενο. Καθώς γράφονται αυτές οι γραμμές, περισσότερες από 100 ομάδες πολιτών και οργανώσεις από ολόκληρη την Ευρώπη έχουν ζητήσει να προβάλουν το «Φασισμός Α.Ε.» την πρώτη ημέρα της κυκλοφορίας του, ενώ δεκάδες είναι και οι προτάσεις φεστιβάλ και ιδρυμάτων για το αμέσως επόμενο διάστημα.
Το «Φασισμός Α.Ε.» λοιπόν είναι γεγονός και θα είναι κοντά σας από τις 10 Απριλίου. Χάρη στα ατελείωτα ξενύχτια του Αρη Τριανταφύλλου, που είχε τη σκηνοθετική επιμέλεια, και του υπεύθυνου παραγωγής Θάνου Τσάντα. Με τη μουσική του Ερμή Γεωργιάδη αλλά και των Last Drive (και ορισμένες ακόμη εκπλήξεις που θα μας επιτρέψετε να μη σας αποκαλύψουμε μέχρι την Πέμπτη). Κυρίως όμως χάρη στην οικονομική στήριξη των ίδιων μας των θεατών.
Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ένα μεγάλο ευχαριστώ και… η συνέχεια στις οθόνες σας.
Πώς θα δείτε το «Φασισμός Α.Ε.»
Το ντοκιμαντέρ θα διανεμηθεί το Σάββατο 12 Απριλίου σε dvd με την «Εφημερίδα των Συντακτών», ενώ θα είναι διαθέσιμο από την Πέμπτη 10 Απριλίου στις 20.00 στη διεύθυνση fascism-inc.com. Τουλάχιστον 100 οργανώσεις και συλλογικότητες σε όλη την Ευρώπη προγραμματίζουν δωρεάν δημόσιες προβολές. Οσοι συνεισφέρουν οικονομικά στην παραγωγή μπορούν να παρακολουθήσουν δωρεάν το ντοκιμαντέρ και στον κινηματογράφο «Ιντεάλ», που μας πρόσφερε ευγενικά την αίθουσά του για την Κυριακή 13 Απριλίου στις 14.30. Παρόμοιες πρωτοβουλίες προετοιμάζονται και για άλλες πόλεις σε όλη την Ελλάδα.
Αρης Χατζηστεφάνου
