Του Χρήστου Ξανθάκη
Ο ΔΟΛ, η ελληνική ναυαρχίδα των ΜΜΕ, βυθίζεται υπό το βάρος των οικονομικών προβλημάτων στα έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα του, της στήριξης του «Mega» και της συνεχιζόμενης διαμάχης με τον ΣΥΡΙΖΑ, που υποδηλώνει και την αδυναμία του να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα
Πριν από κάνα τεσσάρι χρόνια μιλούσα μ' έναν φίλο μου σχετικό με τα media. Και συζητούσαμε την κατάσταση όπως επρόκειτο να διαμορφωθεί με όρους κρίσης. Ελεγα εγώ, έλεγε αυτός, κάποια στιγμή φτάσαμε στο «διά ταύτα». Πήρα το λόγο. «Ετσι όπως το βλέπω», του είπα, «με τη διαφήμιση..
σε ελεύθερη πτώση και τις κρατικές χορηγίες έτοιμες να πιάσουν πάτο, μόνο μία πορεία υπάρχει. Τα ΜΜΕ θα φάνε τις σάρκες τους. Ή ακόμη καλύτερα, θα φάει το ένα τις σάρκες του αλλουνού...».
Να μην το παινευτώ, αλλά σωστά το προφήτευσα. Το έχουμε δει όλοι το φαινόμενο του κανιβαλισμού στα ελληνικά media τα τελευταία έτη. Γκρεμίστηκε η «Ελευθεροτυπία», το Νο 2 μαγαζί στον Τύπο (και ξαναβγήκε με αίμα!), εξαερώθηκαν οι εφημερίδες του Γιώργου Κουρή, αντάμα με το κάποτε κραταιό «Alter», είδαν τα ραδίκια ανάποδα ένα σωρό ραδιόφωνα και ραδιοφωνάκια, εξατμίστηκαν η κάποτε χρυσοτόκος ΙΜΑΚΟ και οι μια φορά κι έναν καιρό πλατινένιες Εκδόσεις Λυμπέρη. Επεται και συνέχεια;
Κουκιά μετρημένα
Οπως το βλέπω, ναι, έπεται συνέχεια. Και η συνέχεια αυτή θα αφορά τον ΔΟΛ. Τη ναυαρχίδα των media στον τόπο μας, που κλυδωνίζεται όσο ποτέ άλλοτε στην πρόσφατη ιστορία του. Από τις αρχές της δεκαετίας του '80 είχε να μπλέξει με τέτοιες φουρτούνες το «συγκρότημα», όταν κυκλοφορούσαν έντονες φήμες ότι ο αείμνηστος Χρήστος Λαμπράκης έψαχνε απεγνωσμένα αγοραστή. Δεν έβγαιναν τα λεφτά για τα όχι και τόσο ευκαταφρόνητα δάνεια και στριμωχνόταν η επιχείρηση σφόδρα. Εν τέλει, ως διά μαγείας -όπως συνέβαινε πάντοτε εκείνα τα ωραία χρόνια της «Αλλαγής»- σώθηκε ο οργανισμός κι όλα μέλι γάλα. Ειπώθηκε κάτι τότε για πώληση ακινήτου, αλλά μάλλον περί στάχτης στα μάτια επρόκειτο.
Ας επιστρέψουμε όμως στα του παρόντος. Κουκιά μετρημένα είναι η κατάσταση. Ο ΔΟΛ χάνει ουκ ολίγα εκατομμύρια ευρώ κατ' έτος, το «Mega» (στο οποίο είναι μεγαλομέτοχος) χάνει κι αυτό σοβαρά λεφτά, η πολιτική επιρροή του συγκροτήματος βαίνει μειούμενη, ο ΣΥΡΙΖΑ είναι έξαλλος με τη Μιχαλακοπούλου. Ολα αυτά μαζί συγκροτούν ένα συνδυασμό κατά το μάλλον ή ήττον εκρηκτικό, που οδηγεί σε καταστάσεις και εξελίξεις απρόβλεπτες. Ακόμη και για έναν μεγάλο παίκτη, όπως ο Σταύρος Ψυχάρης...
Ανοιχτές πληγές
Να τα δούμε με τη σειρά. 1. Το οικονομικό ζήτημα είναι αρκούντως σοβαρό. Τα έσοδα από τις εφημερίδες του οργανισμού («Βήμα», «Νέα») δεν είναι αξιόλογα και το «Κυριακάτικο Βήμα» (από τότε που πέθανε η αγορά του αυτοκινήτου και κλάταραν οι τράπεζες) δεν μπαλώνει πλέον τρύπες. Η εξόρμηση στις ταμπλέτες δεν είχε τα αναμενόμενα αποτελέσματα και η απουσία του ΔΟΛ από το κυβερνοδιάστημα δημιουργεί γκρίζα σύννεφα για το μέλλον. Στα μείον και η οριστική αποψίλωση του in.gr, που κάποτε -όταν το «συγκρότημα» ήταν ακόμη εντός Χρηματιστηρίου- κατεγράφετο ως περιουσιακό στοιχείο αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Οσο για τα περιοδικά, τα βγάζουν τα λεφτά τους, αλλά ώς εκεί. Είναι μακριά, πολύ μακριά το 1988, όταν τα χριστουγεννιάτικα έσοδα του «Marie Claire» πρόσφεραν ένα 15ο μισθό σε όλους τους εργαζομένους του ΔΟΛ. Για να μην τα φάει η Εφορία!
2. Στο «Mega», από την άλλη, οι γραμμές έχουν χαραχτεί. Η πλευρά Βαρδινογιάννη έχει αποσύρει την εμπιστοσύνη της από το κανάλι και προχώρησε σε ενημερωτική ενδυνάμωση του «Star». Αυτό δεν σημαίνει ότι αδιαφορεί για την επένδυσή της στη Μεσογείων, αλλά είναι κάτι περισσότερο από εμφανές ότι δεν υπάρχει concensus με τις επιλογές τόσο της οικογένειας Μπόμπολα όσο και του Σταύρου Ψυχάρη. Αν υπολογίσει μάλιστα κανείς ότι στο δελτίο του STAR προστέθηκε ο Νίκος Χατζηνικολάου, που είχε φέρει τις ειδήσεις του «Alter» σε απόσταση αναπνοής από τις ειδήσεις του «Mega», ο κλοιός αρχίζει να σφίγγει.
Μειούμενη επιρροή
Και εδώ είναι που περνάμε στο ζήτημα της πολιτικής επιρροής. Τις κυκλοφορίες των εφημερίδων τις ξέρουμε όλοι. Δεν μπαίνουν πια στα σπίτια όλων των Ελλήνων και δεν ανεβοκατεβάζουν κυβερνήσεις - ή τουλάχιστον δεν τις ανεβοκατεβάζουν με την ευκολία που το διέπρατταν στις δοξασμένες εποχές του Τύπου. Το «Βήμα FM» είναι ένας αξιοπρεπής ενημερωτικός ραδιοσταθμός, αλλά μοιάζει ξέπνοος μπροστά στα μεγαθήρια του «Real» και του «Σκάι» -παρά τη διολίσθηση του τελευταίου. Το in.gr δεν απασχολεί διόλου την κυβερνοκοινότητα, τα περιοδικά του ΔΟΛ απασχολούν μόνο το μισοπεθαμένο lifestyle κύκλωμα, οπότε τι μας μένει;
Μας μένει φυσικά μόνο το «Mega». Ενα κανάλι που διατηρεί την πρωτιά στις ειδήσεις (χάρη και στις ταχυδακτυλουργίες Παναγιωτόπουλου), ανοίγει ωστόσο τη νέα σεζόν, αφ' ενός υπό τον τρόμο των περικοπών και αφ' ετέρου υπό τις απειλές του ενδυναμωμένου «Star», του σταθερά ανεβασμένου Antenna και του ιδιαιτέρως απρόβλεπτου (και Μαλελικού!) «Σκάι TV». Ενα απλό στραβοπάτημα είναι αρκετό, για να χαθεί η κορυφή. Αλλά και να μη χαθεί, μπορεί να ψαλιδιστεί η τηλεθέαση (και κατά συνέπεια η επιρροή) των ειδήσεων του «Mega».
Βεντέτα
Σημαντικό ρόλο θα παίξει σε αυτό ο παράγων ΣΥΡΙΖΑ. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης έχει βάλει στο στόχαστρο τον ΔΟΛ, κάτι πρωτοφανές από τη Μεταπολίτευση και δώθε. Είχαμε συνηθίσει να οργίζονται κατά καιρούς πρωθυπουργοί, υπουργοί και ηγέτες κομμάτων με το «συγκρότημα» και να εκδηλώνουν ποικιλοτρόπως την οργή τους αυτή. Αλλά ολόκληρη η αξιωματική αντιπολίτευση, από το πρώτο μέχρι το τελευταίο στέλεχός της, δεν έχει ξαναγίνει.
Η οποία αξιωματική αντιπολίτευση, παρεμπιπτόντως, διατηρεί σχέσεις ουδετερότητας με τους υπολοίπους μετόχους του «Mega». Σημειώνω εδώ και τη συνέντευξη Τσίπρα στο «Εθνος» (μαζί με τις χαμογελαστές φωτογραφίες) και σκέπτομαι ότι αν -λέω αν- ανεβεί αύριο ο ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, θα πρέπει -όπως όλες οι κυβερνήσεις- να προσφέρει άρτον και θεάματα. Και επειδή άρτος δεν προβλέπεται, αναμένεται να περισσέψουν τα θεάματα. Δεν χρειάζεται να είσαι πρώην διοικητής του Αγίου Ορους, για να κατανοήσεις ότι κάποιοι χριστιανοί θα χρειαστεί να αντιμετωπίσουν τα λιοντάρια...
Η συγκεκριμένη διαμάχη αποκαλύπτει και την αδυναμία του ΔΟΛ να προσαρμοστεί στα νέα δεδομένα. Τα χρυσά για το «συγκρότημα» χρόνια του Κώστα Σημίτη παρήλθαν, η Μιχαλακοπούλου ωστόσο ενεργεί και φέρεται ως εάν το ΠΑΣΟΚ -και όχι ο ΣΥΡΙΖΑ- να είναι η μεγάλη δύναμη της Κεντροαριστεράς. Επιδεικνύοντας απρόσμενη έλλειψη αντανακλαστικών, δεν κατάλαβε προς τα πού φυσάει ο άνεμος και βρέθηκε με την πλάτη στον τοίχο. Και από kingmaker κινδυνεύει να μεταβληθεί σε king's jester.
Θα καταφέρει άραγε ο ισχυρός ανήρ του ΔΟΛ να φέρει τούμπα τα δεδομένα και να επιβάλει την ισχύ του ή θα αναγκαστεί να καταπιεί το πικρό ποτήρι της ήττας; Οπως και να έχει το στόρι, ο Σταύρος Ψυχάρης ζει την πιο κρίσιμη στιγμή της καριέρας του από την εποχή που ντρίμπλαρε τον Πάνο Λουκάκο στη μάχη της διαδοχής για τη διεύθυνση του «Βήματος».
- Μέσα και media / Κ.Ε.
