του Μωυσή Λίτση*Με υψηλά επιτόκια εξακολουθεί και δανείζεται η Ισπανία, αν και η διαφαινόμενη πρόθεση των Ευρωπαίων να στηρίξουν με αγορά ομολόγων από τους μηχανισμούς στήριξης τόσο τη Μαδρίτη όσο και τη Ρώμη, φαίνεται να απομακρύνει προς το παρόν τον κίνδυνο προσφυγής άμεσα σε οικονομική βοήθεια.
Την ίδια στιγμή χιλιάδες Ισπανοί βγαίνουν ξανά στους δρόμους διαμαρτυρόμενοι για τη λιτότητα, ενώ σκηνές…ιντιφάντα εξελίσσονται με ανθρακωρύχους και μεταλλωρύχους που με αυτοσχέδιες «ρουκέτες» και σφενδόνες επιτίθενται κατά των αστυνομικών στη βόρειο Ισπανία, διαμαρτυρόμενοι για τις περικοπές στις επιδοτήσεις και τους μισθούς.
Προχθές το ισπανικό υπουργείο Οικονομικών διέθεσε 2,2 δισ. ευρώ σε τριετή και πενταετή ομόλογα, καλύπτοντας τον στόχο για 2 δισ, ευρώ, πληρώνοντας ωστόσο για μία ακόμη φορά υψηλό επιτόκιο. Το επιτόκιο των τριετούς διάρκειας ομολόγων που λήγουν τον Ιούλιο του 2015 διαμορφώθηκε κατά μέσο όρο στο 5,547%, σε σύγκριση με 4,876% στις 17 Μαΐου. Το χθεσινό επιτόκιο είναι το υψηλότερο από το..2004.
Για τα πενταετή ομόλογα που λήγουν τον Ιούλιο του 2017, το ισπανικό δημόσιο κατέβαλλε επιτόκιο 6,072% από 4,960% που ήταν τον προηγούμενο μήνα. Το επιτόκιο αυτό είναι υψηλότερο από το 1997, δύο χρόνια πριν την ένταξη της Ισπανίας στο ευρώ Νωρίτερα στις αρχές της εβδομάδας το ισπανικό υπουργείο Οικονομικών είχε επίσης διαθέσει 2,4 δισ. ευρώ σε δωδεκάμηνα έντοκα με επιτόκιο 5,07%, σε σχέση με το επιτόκιο 2,98% που είχε πληρώσει στις 14 Μαΐου, καθώς και 639,3 εκατ. ευρώ σε 18μηνα έντοκα με επιτόκιο 5,10%, σε σχέση με 3,30% τον προηγούμενο μήνα.
Το επιτόκιο του δεκαετούς ομολόγου το οποίο είχε ξεπεράσει το ρεκόρ του 7% στις αρχές της εβδομάδας, υποχώρησε ελαφρά. Παρόλα αυτά το ενδεχόμενο η Ισπανία να χρειαστεί πλήρες πακέτο διάσωσης δεν έχει ακόμη αποκλειστεί, καθώς οι τράπεζες της έχουν άνοιγμα 300 δισ. ευρώ, σχεδόν ένα τρίτο της ετήσιας οικονομικής παραγωγής, στην αγορά ακινήτων. Οι τιμές στα ακίνητα υποχώρησαν από το 2007 που κατέρρευσε η αγορά έως και 30%, με το ΔΝΤ να εκτιμά ότι θα πέσουν άλλο ένα 20% φέτος. Ο διεθνής οργανισμός εκτιμά ότι το ισπανικό τραπεζικό σύστημα θα χρειαστεί τουλάχιστον 40 δισ. ευρώ για να αντιμετωπίσει μία σοβαρή οικονομική καταιγίδα.
Ο κεντροδεξιός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι που ανέλαβε την εξουσία τον περασμένο Δεκέμβριο, επεδίωξε τη στενή συνεργασία με την «ομοϊδεάτη» του γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, καταφέρνοντας για λίγο να κερδίσει την εμπιστοσύνη των αγορών, περνώντας με συνοπτικές διαδικασίες ένα ακόμη πακέτο λιτότητας 37 δισ. ευρώ. Παρά ωστόσο τη καλή διάθεση προς τη Μέρκελ, ακόμη και ο Ραχόι άρχισε να χάνει την υπομονή του ζητώντας από την ΕΚΤ να παρέμβει και να αγοράσει ισπανικά ομόλογα από τη δευτερογενή αγορά, με στόχο να μειωθεί το κόστος δανεισμού. Η ΕΚΤ είχε προβεί το 2010 σε αγορές ελληνικών κυρίως ομολόγων ύψους 210 δισ. ευρώ, σταμάτησε ωστόσο μετά από την αντίδραση της Γερμανίας που θεωρεί ότι δεν χωρά άλλη «εξαίρεση», προκρίνοντας την απευθείας χρηματοδότηση των κρατών μελών μέσω των μηχανισμών στήριξης και την επιβολή μνημονίων αυστηρής λιτότητας με τα γνωστά οικονομικά αποτελέσματα.
Φαίνεται ωστόσο πως οι γερμανικές αντιδράσεις έχουν αρχίσει να κάμπτονται. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου η Γερμανία φέρεται να συναινεί σε ιταλική πρόταση η οποία συζητήθηκε στο περιθώριο της συνόδου των G20 στο Λος Κάμπος του Μεξικού στις αρχές της εβδομάδας και η οποία προβλέπει την αγορά ισπανικών και ιταλικών ομολόγων μέσω των μηχανισμών στήριξης: Τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας που τίθεται σε ισχύ την 1η Ιουλίου και έχει στη διάθεσή του 500 δισ. ευρώ και τον τωρινό Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας-τα κεφάλαια του οποίου χρησιμοποιήθηκαν για τα πακέτα διάσωσης της Ιρλανδίας και της Πορτογαλίας- και ο οποίος έχει στη διάθεσή του 250 δισ. ευρώ.
Με το νέο σχέδιο τα χρήματα δεν θα δίδονται απευθείας στις κυβερνήσεις αλλά θα χρησιμοποιούνται για την αγορά ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά.
Ισπανική ιντιφάντα
Την ίδια στιγμή που η Ισπανία δίνει μάχη με το χρόνο για να αποτρέψει μία πιθανή προσφυγή σε πακέτα σωτηρίας, στο βόρειο τμήμα της χώρας εξελίσσονται σκηνές…ιντιφάντα. Απεργοί ανθρακωρύχοι συγκρούονται επί μέρες με αυτοσχέδιες ρουκέτες, ασπίδες και σφενδόνες κατά της αστυνομίας που προσπαθεί να καταστείλει τις κινητοποιήσεις τους. Οι διαδηλώσεις και τα επεισόδια ξεκίνησαν με αφορμή την ανακοίνωση για νέες περικοπές σε περισσότερα από 40 ορυχεία. Οι ανθρακωρύχοι υποστηρίζουν ότι σε περίπτωση που εφαρμοστούν τα μέτρα, οδηγούνται στην απόλυτη φτώχεια και ανεργία. Οι μεταλλωρύχοι έχουν επίσης κατέβει σε απεργία επ' αόριστον διαμαρτυρόμενοι για τη μείωση των κρατικών επιδοτήσεων κατά 63%, κάτι που, όπως υποστηρίζουν, απειλεί άμεσα τον τομέα τους.
Και διαδηλώσεις
Την Τετάρτη δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν κυρίως στη Μαδρίτη και την Βαρκελώνη, κατά της πολιτικής λιτότητας που έχει υιοθετήσει η ισπανική κυβέρνηση, υπέρ της υπεράσπισης των βασικών δημόσιων παροχών και κατά του κόστους διάσωσης των τραπεζών της χώρας. Τις κινητοποιήσεις σε 60 ισπανικές πόλεις είχαν καλέσει τα δύο μεγαλύτερα εργατικά συνδικάτα της χώρας με βασικό σύνθημα: «Μην σιωπάς, υπεράσπισε τα δικαιώματά σου!».
*Δημοσιεύτηκε στην Ελευθεροτυπία - απεργιακή έκδοση των Εργαζομένων στις 23/06/2012