Σάββατο 17 Απριλίου 2010

Στην εποχή του ΔΝΤ

του Κώστα Γιαννακίδη / protagon.gr

Τη Δευτέρα θα έρθει στην Αθήνα μία ομάδα τεχνοκρατών από το ΔΝΤ, την Ε.Ε και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Δεν έρχονται για τουρισμό. Και δεν είναι καν μία επίσκεψη ρουτίνας. Είναι μία επίσκεψη με ιστορικές διαστάσεις καθώς η χώρα βρίσκεται πλέον λίγο πριν την υποβολή αιτήματος για υπαγωγή στο μηχανισμό στήριξης. Το δείχνουν οι εξελίξεις, ουσιαστικά το επιβεβαίωσε ο πρωθυπουργός και το κατήγγειλε η αντιπολίτευση.
Ηδη η Αθήνα έχει ζητήσει επισήμως εξειδίκευση των όρων για την παροχή της βοήθειας αν και το ΔΝΤ διευκρινίζει ότι η χρηματοδότηση από τους πόρους του θα γίνει με τους όρους που συνήθως θέτει, χωρίς υποχρεωτικά αυτοί να ταυτίζονται με όσα ζητήσει η Ευρωπαϊκή Ενωση. Αυτό ουσιαστικά μας δείχνει ότι η προσαρμογή θα γίνει με βάση τις επιταγές του ΔΝΤ που..... εξ ορισμού περιλαμβάνουν ένα σκληρό πλαίσιο όρων. Είναι πλέον γεγονός πως η ζωή μας θα αλλάξει. Θα αλλάξει η καθημερινότητα, ο τρόπος με τον οποίο βλέπουμε τα πράγματα. Οι φραγμοί θα πολλαπλασιαστούν, οι προσδοκίες θα περιοριστούν, η χώρα οδεύει πλέον προς μία μακρά περίοδο αποπληθωρισμού. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό; Κάτι δύσκολο. Αν τώρα είχαμε άλλο νόμισμα η συνταγή για την ανταγωνιστικότητα θα περνούσε από την υποτίμηση του. Επειδή, όμως, δεν μπορεί να υποτιμηθεί το ευρώ, θα υποτιμηθεί το επίπεδο της ζωής μας, ουσιαστικά θα υποτιμηθούν οι άνθρωποι. Θεωρείται πλέον βέβαιο ότι η κυβέρνηση, προκειμένου να δανειοδοτηθεί η χώρα, θα αναλάβει επαχθείς δεσμεύσεις έναντι των πιστωτών.
Η συνταγή του ΔΝΤ είναι λίγο ως πολύ γνωστή: μείωση αποδοχών και στον ιδιωτικό τομέα, προκειμένου να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα, ελαστικές εργασιακές σχέσεις, ελεύθερες απολύσεις, οδυνηρές παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό. Και άλλα: απολύσεις στο δημόσιο, κλείσιμο ΔΕΚ, ταχύρυθμο πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων όπου, όλως τυχαίως, καλή σειρά θα πάρουν οι χώρες που μας δανειοδοτούν με μεγαλύτερα κεφάλαια, είτε μέσω του ΔΝΤ, είτε μέσω της Ευρώπης.

Ωστόσο παρά το κύμα των σαρωτικών αλλαγών, η κυβέρνηση αποφεύγει, ακόμα, να εξηγήσει στην ελληνική κοινωνία τι ακριβώς θα συμβεί τα επόμενα χρόνια. Πιθανότατα προσπαθεί να επεξεργαστεί τις εξελίξεις πολιτικά και επικοινωνιακά. Αλλά αυτό δεν κάνει εδώ και έξι μήνες; Αναβάλλει το αναπόφευκτο χάνοντας χρόνο. Πρέπει, επιτέλους, να μιλήσει, δια του πρωθυπουργού, ο οποίος βρίσκεται μπροστά σε μία ιστορική πρόκληση. Καλείται να υλοποιήσει αλλαγές και μεταρρυθμίσεις που δεν έγιναν τις τελευταίες πέντε δεκαετίες, να μετατρέψει σε γόνιμο το καμένο έδαφος της κρίσης.
Θεωρητικά η κρίση μπορεί να μετατραπεί σε πλεονέκτημα, να αποτελέσει την ευκαιρία συμμαζέματος και ριζικού εκσυγχρονισμού. Ομως πόσο είναι αυτό εφικτό σε περιβάλλον βαθιάς ύφεσης και κοινωνικής έντασης;
Βλέπετε η Ελλάδα δεν είναι χώρα που πέρασε από υπαρκτό σοσιαλισμό με τον πληθυσμό της να έχει μνήμες αυταρχισμού και περιοριστικής πολιτικής. Η Ελλάδα ακόμα θυμάται την ευδαιμονία του χρηματιστηρίου και το πάρτι των Ολυμπιακών. Ηταν όνειρα, τώρα κάποιος έρχεται και μας ξυπνάει.