Παρασκευή 5 Μαρτίου 2010

Η Frau Nein της Ευρώπης και η σύζυγος του υπουργού

Με αφορμή το ταξίδι του πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου στο Βερολίνo και τη συνάντησή του με την γερμανίδα καγκελάριο «αλιεύσαμε» ένα πολύ καλό life story της Ανγκελα Μέρκελ στo περιοδικό ΕΙΚΟΝΕΣ. Το ρεπορτάζ υπογράφει η Φαίη Καραβίτη η οποία σημειωτέον είναι και σύζυγος του υπουργού Εξωτερικών Δημήτρη Δρούτσα. Η Καραβίτη μεταξύ άλλων γράφει:

Στο πρόσωπό της ζωντανεύουν όλοι οι μύθοι για τις Γερμανίδες γκουβερνάντες. Εκείνες τις μεγαλόσωμες ξανθές κυρίες που δεν σηκώνουν αστεία και δεν συγχωρούν αταξίες. Η Ανγκελα Μέρκελ θα μπορούσε να είναι η... γκουβερνάντα της Ευρώπης. Διαθέτει και το μέγεθος και την πυγμή και την εξουσία. Και, για κακή μας τύχη, είναι γνωστή και ως Frau Nein.

Τον τελευταίο καιρό η κυρία Μέρκελ στοιχειώνει τους εφιάλτες του ευρωπαϊκού νότου. Εκείνη ζει σε μια χώρα ψυχρή, χωρίς ήλιο, χωρίς παραλίες, χωρίς γαλανά νερά. Οι συμπατριώτες της δεν συνωστίζονται στα καφενεία και στα μπουζούκια, δεν παρκάρουν στα πεζοδρόμια και δεν φοροδιαφεύγουν. Αντιθέτως, θεωρούν αυτονόητο να δουλεύουν σκληρά, να εφαρμόζουν τους νόμους, να μετρούν τα ευρώ τους και να προγραμματίζουν τις καλοκαιρινές διακοπές τους τα Χριστούγεννα. Τι να καταλάβει, λοιπόν, η Γερμανίδα καγκελάριος από αυτό που ονομάζουμε μεσογειακό ταμπεραμέντο ή «ιδιαιτερότητες του νότου»; Τι θα μπορούσε να καταλάβει ακόμη περισσότερο μια καθηγήτρια κβαντικής χημείας, κόρη προτεστάντη πάστορα που αποφάσισε κάποτε οικειοθελώς να εγκατασταθεί στην πρώην Ανατολική Γερμανία;

Η νεαρή Aνγκελα δεν ήταν συνηθισμένο παιδί. Υπήρξε πάντα μελετηρή, αφοσιωμένη στις σπουδές και στις κομματικές της υποχρεώσεις, ως μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας της Λαϊκής Δημοκρατίας της Γερμανίας και ουδέποτε ανησύχησε είτε τους γονείς είτε τους κομματικούς ελεγκτές με τη συμπεριφορά της. Οσο σπούδαζε, επιχείρησε να ξεχάσει την πολιτική, κυρίως επειδή διαπίστωσε ότι ακόμη και στον υπαρκτό σοσιαλισμό, η γυναίκα παραμένει αδικημένη. Είναι χαρακτηριστικό ότι την ημέρα της πτώσης του Τείχους η κυρία Μέρκελ εμφανίστηκε κανονικά στο εβδομαδιαίο ραντεβού της για σάουνα. Από την επομένη, όμως, η κατάσταση άλλαξε και ξεκίνησε για τη σημερινή καγκελάριο αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί «το γερμανικό όνειρο».
Η 35χρονη τότε Ανγκελα ανακάλυψε την αντίσταση και εντάχθηκε στο Κόμμα της Δημοκρατικής Αφύπνισης, το οποίο αργότερα απορροφήθηκε από τους Χριστιανοδημοκράτες του Χέλμουτ Κολ, καγκελάριου και μετέπειτα μέντορά της. «Το κοριτσάκι» - έτσι την αποκαλούσε ο κ. Κολ όταν της εμπιστεύθηκε το Υπουργείο Γυναικείων Θεμάτων και Νεολαίας και κατόπιν το Υπουργείο Περιβάλλοντος. Τα κοριτσάκια όμως κάποτε μεγαλώνουν και η παράδοση τα θέλει να αμφισβητούν κυρίως τους δασκάλους τους. Ετσι, η Ανγκελα Μέρκελ ήταν εκείνη που έδειξε πρώτη την πόρτα στον καγκελάριο της Ενωμένης Γερμανίας, όταν εκείνος το 2000 βρέθηκε στο επίκεντρο οικονομικού σκανδάλου. Η συνέχεια είναι η αναμενόμενη. Πολύ σύντομα του πήρε και τη θέση στην ηγεσία του κόμματος.

Η εκλογική μάχη του 2005 υπήρξε σφοδρή και αναπάντεχη. Η Ανατολικογερμανίδα με το περίεργο κούρεμα και τη βαριά προφορά βρισκόταν αντιμέτωπη με το χάρισμα του Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος ωστόσο ήταν φανερό ότι δύσκολα θα άντεχε για τρίτη θητεία. Ο προβλεπόμενος θρίαμβος της κυρίας Μέρκελ ήταν τελικά μια οριακή νίκη - μάλλον ήττα του Σρέντερ - που οδήγησε σε συγκυβέρνηση με τους Σοσιαλδημοκράτες. Ο αρχικά οδυνηρός συμβιβασμός αποδείχθηκε ευτύχημα για την ίδια την καγκελάριο, αφού η συγκατοίκηση δεν επέτρεψε βαθιές τομές και ριζοσπαστικές μεταρρυθμίσεις.
Η ίδια αποδείχθηκε προσαρμοστική και επικίνδυνη για τους αντιπάλους της, που μάλλον την είχαν υποτιμήσει. Εκοψε τα μαλλιά της, διόρθωσε την προφορά της και υιοθέτησε τις θέσεις και τη ρητορική των σοσιαλιστών. Μιλούσε για βιώσιμη ανάπτυξη, για εναλλακτικές πηγές ενέργειας, για ανθρώπινα δικαιώματα, τασσόταν υπέρ της αύξησης της γερμανικής παρουσίας στο Αφγανιστάν, συναντιόταν ακόμη και με τον Δαλάι Λάμα. Η δεύτερη νίκη της το 2009 την απάλλαξε από τους κεντροαριστερούς, αλλά η συγκατοίκησή της με τους φιλόδοξους χριστιανοκοινωνιστές κάθε άλλο παρά ρόδινη αποδεικνύεται. Το πρόβλημα, πάντως, ακόμη και στις δημοσκοπικά δύσκολες εποχές, το έχουν πάντα οι αντίπαλοί της.

Η Ανγκελα Μέρκελ κατάφερε τα τελευταία πέντε χρόνια να θεωρείται από τους Γερμανούς πολιτικός χωρίς κομματική ταυτότητα, αλλά «μανούλα» της Γερμανίας, ακόμη και σύμβολο της επανένωσης της χώρας. Τα ελαττώματά της έχουν μετατραπεί σε πλεονεκτήματα και για την ώρα τουλάχιστον η αντιπολίτευση δεν φαίνεται ικανή να την αμφισβητήσει, ακόμη και μετά τη σφοδρή οικονομική κρίση και τις όποιες καθυστερήσεις ή αστοχίες που της καταλογίστηκαν. Μάλλον πάντως θα πρέπει να θεωρείται ασφαλής η πρόβλεψη ότι μετά τα απανωτά «nein» που μοιράζει τελευταία απλόχερα στους νότιους, η δημοτικότητά της θα ανεβεί κατακόρυφα. Το 53% των Γερμανών θέλει, λέει, να φύγει η Ελλάδα από την Ευρωζώνη, αν χρειαστεί. Λογικό, εκ πρώτης όψεως. Καθημερινά ακούνε ότι δουλεύουμε τους εταίρους μας, ότι αρνούμαστε να σοβαρευτούμε και ότι, τέλος πάντων, είμαστε τα σεσημασμένα τζιτζίκια που χτυπούν την πόρτα των μυρμηγκιών στην καρδιά του χειμώνα. Και κάθε φορά που «οι φτωχοί» εισπράττουν βοήθεια την έχουν πληρώσει οι Γερμανοί.

Η ίδια η κυρία Μέρκελ, ωστόσο, δεν είναι αφελής. Μπορεί να προσπαθεί να συμβιβάσει τις διαφορετικές τάσεις στην κυβέρνησή της, αλλά γνωρίζει ότι η κατάρρευση ενός κράτους μέλους της ΟΝΕ δεν είναι τόσο απλή υπόθεση. Αλλωστε πού θα πουλήσει η Γερμανία τις Mercedes, τα Eurofighter και τα Siemens, αν οι υπόλοιποι είναι άφραγκοι; Το βέβαιο είναι ότι εδώ και καιρό στο Βερολίνο δεν ακούγονται ωραία πράγματα για τους Ελληνες. Και, καλώς ή κακώς, δεν έχουμε την πολυτέλεια να αδιαφορούμε. Ούτε να υποτιμάμε τις προειδοποιήσεις της κυρίας Μέρκελ για τις επιδόσεις και την προκοπή μας. Η καγκελάριος μπορεί να έμαθε να χαμογελάει, αλλά χατίρια εξακολουθεί να μην κάνει.

Η ίδια σε όλη της τη ζωή εργάζεται με συνέπεια και αντιμετωπίζει αντιθέσεις και οξύμωρα. Είναι γυναίκα διαμαρτυρόμενη σε μια χώρα καθολικών και σε ένα κόμμα ανδρών. Για να βρεθεί στην κορυφή της κυβέρνησης ανέτρεψε πολλά κατεστημένα και διέγραψε άλλα τόσα ζιγκ ζαγκ, αλλά είναι προφανές ότι κάθε μέρα εφαρμόζει όσα καινούρια έμαθε χθες. Την κατηγορούν για έλλειψη χαρίσματος. Λένε ότι από όλες τις ομιλίες της ούτε μία δεν έχει μείνει αξιομνημόνευτη. Της καταλογίζουν αδιαφορία για τις παραδόσεις, όταν ο καθηγητής σύζυγός της δεν τη συνοδεύει επειδή «έχει και δουλειές». Η Ανγκελα Μέρκελ έχει διανύσει μακρύ δρόμο από το Μέκλενμπουργκ ώς την καγκελαρία. Και στη διαδρομή έχει κερδίσει το δικαίωμα να είναι τελικά ο εαυτός της.

H άγνωστη Μέρκελ


@ Eχει πολλές φορές συγκριθεί με τη Σιδηρά Κυρία Μάργκαρετ Θάτσερ. Στο γραφείο της, όμως, έχει πορτρέτο της Μεγάλης Αικατερίνης, η οποία είχε γερμανική καταγωγή. «Αυτή ήταν μια πραγματικά ισχυρή γυναίκα», έχει πει για την αυτοκράτειρα.

@ Οταν ήταν μικρή, της είχαν κλέψει τρία ποδήλατα. Η ίδια έχει δηλώσει ότι τελικά το ξεπέρασε.

@ Κατά την προεκλογική εκστρατεία του 2005 «έκλεψε» ένα απόσπασμα από ομιλία που είχε εκφωνήσει το 1980 ο Ρόναλντ Ρέιγκαν.

@ Η γνώμη της για τον ρόλο του κράτους συνοψίζεται στη φράση «το κράτος πρέπει να είναι ο κηπουρός, όχι ο φράχτης».

@ Παρακολουθεί συχνά αγώνες της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου της Γερμανίας και ήταν θαυμάστρια του πρώην τερματοφύλακά της Oλιβερ Καν.

@ Από το 2006 βρίσκεται κάθε χρόνο στην κορυφή της λίστας του Forbes με τις 100 ισχυρότερες γυναίκες του πλανήτη.

@ Eχει παντρευτεί δύο φορές, στα 22 και στα 43. Ο πρώτος σύζυγος ήταν φοιτητής φυσικής. Ο δεύτερος είναι καθηγητής της φυσικής και της χημείας.

@ Oταν εγκαταλείψει την πολιτική, θέλει να μάθει γαλλικά και να ταξιδέψει με τον Υπερσιβηρικό από τη Μόσχα στο Βλαδιβοστόκ.

@ Η Ανγκελα Μέρκελ ήταν το πρόσωπο της Μπάρμπι για τον εορτασμό των 50 ετών της διάσημης κούκλας το 2009. Οι «κακές γλώσσες» σχολίασαν ότι η κούκλα έμοιαζε με μια κακοκουρεμένη Χάιντι Κλουμ.